معرفی و دانلود کتاب دفترهای زندان: دفتر سوم

معرفی کتاب دفترهای زندان: دفتر سوم

کتاب دفترهای زندان: دفتر سوم حاصل دوران اسارت آنتونیو گرامشی در زندان‌های ایتالیاست. او در دوران اسارت خود بیش از سه هزار صفحه یادداشت و جستار نوشت که این مطالب بعدها تحت عنوان دفترهای زندان منتشر و چاپ شدند. کتاب پیش رو مجلد سوم این اثر است که به مطالب متنوعی از جمله سیاست، ادبیات، روشنفکری، مذهب و حاشیه‌نویسی بر نشریات زمان خود و ترجمه‌ی آثار مارکس اختصاص یافته است. گفتنی است که این کتاب برنده‌ی جایزه‌ی ادبی Viareggio شده است.

درباره‌ی کتاب دفترهای زندان: دفتر سوم

آنتونیو گرامشی (Antonio Gramsci) فیلسوف و نظریه‌پرداز ایتالیایی و یکی از چهره‌های شاخص مکتب مارکسیسم بود که در سال 1926 توسط حکومت فاشیست ایتالیا محکوم و زندانی شد. او در دوره‌ی اسارت خود در زندان، که با مشکلات، بیماری و آزارهای شدید روحی و جسمی همراه بود، حدود سی و سه دفتر دست‌نوشته، جستار، ترجمه و مقاله تحت عنوان دفترهای زندان (Prison Notebooks) نوشت که حاوی مطالب متنوعی از نظریه‌پردازی‌ها و حاصل سال‌ها مطالعه و تجسس او در زمینه‌های مختلفی از جمله سیاست، ادبیات، مذهب، تاریخ، و نقد و بررسی‌های او بر منابع علمی و آثار دست اول متفکران مارکسیست است. این دفترها، که بین سال‌های 1926 تا 1935 نوشته شدند، در حالی که گرامشی در زندان به سر می‌برد، به صورت مخفیانه از زندان خارج و اولین نسخه‌ی آن‌ها در سال 1947 و حدود ده سال پس از مرگ گرامشی منتشر شد. این آثار، بلافاصله پس از انتشار، توجه منتقدان و مخاطبان را جلب کردند. جلد سوم این مجموعه شامل دفترهای شماره‌ی شش، هفت، و هشت است که با مطالعه‌ی آن، با چهارچوب فکری گرامشی در زمینه‌های سیاسی و اجتماعی و تقریر او از آرای مارکس و ایده‌ی مارکسیسم به عنوان راه رهایی از منظر این فیلسوف آشنا می‌شویم.

کتاب دفترهای زندان، نه تنها به دلیل شرایط خاصی که در آن نگاشته شده، بلکه به دلیل محتوای گسترده و بی‌نهایت پراهمیتش، به عنوان یکی از مهم‌ترین آثار فلسفه‌ی سیاسی قرن بیستم و مهم‌ترین و مفصل‌ترین اثر گرامشی شناخته می‌شود. گرامشی در نگارش این یادداشت‌ها که بدون امیدی به چاپ شدنشان نوشت، نه تنها به معرفی تعدادی از اثرگذارترین ایده‌های سیاسی و فلسفی زمان خود پرداخت، بلکه قدرت استدلال و نگاه تیزبین خود را در روند تحلیل مفاهیم گسترده‌ای در زمینه‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، برای توضیح جریان‌های تاریخی به نمایش گذاشت. ایده‌ی کلی پنهان در پشت تمام آثار و یادداشت‌های پراکنده‌ی گرامشی، بررسی و تحلیل روند عملکرد جامعه و نمایان کردن الگوهایی است که صاحبان قدرت با ترکیب زور و اغوا، به کار می‌بندند تا توده‌ی مردم را قانع کنند که شرایط و وضع موجود، منطقی، ایده‌آل، و به نفع همگان است.

از جمله‌ی اثرگذارترین ایده‌هایی که گرامشی در آثار خود معرفی کرد می‌توان به هژمونی فرهنگی به عنوان وسیله‌ی بقای کاپیتالیسم، تاریخ‌گرایی مطلق، نقد ماتریالیسم فلسفی، و تمایز جامعه‌ی سیاسی (مانند پلیس، ارتش و سیستم قضایی) که مستقیماً و با ابزار قدرت به کنترل شهروندان مشغول است، از جامعه‌ی مدنی (شامل خانواده، سیستم آموزشی و ...) که در آن، کنترل‌گری از طریق ایدئولوژی و با رضایت طرفین اتفاق می‌افتد اشاره کرد. با وجود اینکه گرامشی این دفترها را به صورت پراکنده و نامنظم نوشت، اما با این حال استخراج ایده‌های او از یادداشت‌هایش کار پیچیده‌ای نیست و به سادگی می‌توان چهارچوب فکری و سیر تحلیلی عقایدش را از لابه‌لای آن‌ها درک کرد.

گرامشی با شرح راه‌هایی که صاحبان قدرت به وسیله‌ی آن جایگاه خود را حفظ می‌کنند، به تحلیل روابط قدرت پرداخت و نشان داد که چگونه طبقه‌ی حاکم، نهادهای سیاسی مانند دادگاه و پلیس را علاوه بر نهادهای اجتماعی مانند کلیسا، مدرسه و خانواده، برای حفظ و بقای قدرت خود به خدمت می‌گیرد. او در نهایت به این باور رسید که تغییر تنها در دو صورت ممکن است: یا از طریق انقلاب و کودتا، یا از طریق تلاش آهسته و مدام برای تغییر باورهای طبقات کارگر و طبقه‌ی حاکم.

کتاب دفترهای زندان: دفتر سوم از طرف نشر چشمه و با ترجمه‌ی دقیق و شیوای اکبر معصوم‌بیگی به دست شما می‌رسد.

از افتخارات کتاب دفترهای زندان: دفتر سوم

چند ماه پس از انتشار کتاب دفترهای زندان، این اثر برنده‌ی Viareggio، جایزه‌ی ادبی ایتالیایی شد، که پس از چند ماه به مراسم یادبودی از طرف مجلس مؤسسان ایتالیا در نکوداشت این فیلسوف درگذشته ختم شد.

در نکوداشت کتاب دفترهای زندان: دفتر سوم

• وجود مجموعه‌ی کامل دفترهای زندان به صورت قابل دسترس برای همگان، نتیجه‌ی نسل‌ها تلاش دوستان و شاگردان گرامشی و نشان‌دهنده‌ی یک موفقیت آکادمیک و سیاسی بزرگ و قدمی به سمت رویای آزادی گرامشی است. (Joel Wainwright، Marx and Philosophy Review of Books)

کتاب دفترهای زندان: دفتر سوم برای چه کسانی مناسب است؟

مطالعه‌ی کتاب دفترهای زندان: دفتر سوم به تمام علاقه‌مندان فلسفه و جامعه‌شناسی پیشنهاد می‌شود.

در بخشی از کتاب دفترهای زندان: دفتر سوم می‌خوانیم

نقش کاتولیک‌ها در ایتالیا (آکسیون کاتولیکی). در نووا آنتولوجیا، شماره‌ی 1 نوامبر 1927، جی. سوآردی یادداشتی منتشر کرد با عنوان «کی و چگونه کاتولیک‌ها می‌توانند در انتخابات سیاسی ملی شرکت کنند» که بسیار جالب‌توجه است و باید آن را به عنوان ثبت فعالیت‌ها و نقش «آکسیون کاتولیکی» در ایتالیا به یاد آورد. در اواخر سپتامبر 1904، پس از اعتصاب عمومی، سوآردی با تلگرامی از توماسو تیتّونی، وزیر خارجه‌ی دولت جولیتّی، به میلان فراخوانده شد. (تیتّونی در ایام اعتصاب در ویلای خود در دزیو اقامت می‌گزیند و، با در نظر گرفتن این‌که میلان در معرض این خطر قریب‌الوقوع بود که با در هم شکستن ارتباطات منزوی می‌شد، چنین می‌نمود که او مسئولیت‌هایی را بر عهده بگیرد؛ ارجاع سوآردی به این امر، به نظر من، حکایت از آن دارد که مرتجعان محلی از همان زمان در فکر جریانی از عمل در توافق با تیتّونی بوده‌اند.) تیتّونی به او اطلاع داد که هیئت‌دولت تصمیم گرفته است بی‌درنگ انتخابات اعلام کند و لازم است همه‌ی نیروهای لیبرال و محافظه‌کار در کوششی برای فروبستن راه حزب‌های افراط‌گرا متحد شوند.

سوآردی، نماینده‌ی لیبرال شهر برگامو، موفق شده بود با کاتولیک‌های شهر خود برای انتخابات دستگاه اجرایی محلی به توافقی دست یابد؛ حال لازم بود با ترغیب کاتولیک‌ها به این‌که «به مصلحت نیست» {که «در انتخابات پارلمانی شرکت کنیم»} دیگر به سود آن‌ها نیست: این رهنمود («به مصلحت نیست») به دین آسیب زد و به‌جد به ملت گزند رساند، راه را برای سوسیالیسم باز گذاشت. سوآردی این وظیفه را پذیرفت. در برگامو در باب این موضوع با پائولو بونومی حقوق‌دان گفت‌وگو کرد و کوشید او را قانع کند که به رُم برود، به محضر پاپ شرف‌یاب شود و الزام‌های اضطراری کاتولیک‌های برگامو را بر الزامات بونوملّی و دیگر معاریف متشخص و مقتدر بیفزاید به نحوی که «به مصلحت نیست» ابطال و از دور خارج شود.

فهرست مطالب کتاب

اشاره
پیش گفتار
دفتر سوم (1930)
توصیف دست نوشته
یادداشت ها
نمایه