معرفی و دانلود کتاب صوتی گوریل نامرئی: ادراک شهودی چگونه فریب می‌دهد

معرفی کتاب صوتی گوریل نامرئی: ادراک شهودی چگونه فریب می‌دهد

کتاب صوتی گوریل نامرئی نگاهی به ترفندهای باورنکردنی‌ای می‌اندازد که مغز ما انجام می‌دهد تا برخی چیزها را ببیند و به خاطر بیاورد و از برخی اتفاقات دیگر چشم‌پوشی و آن‌ها را فراموش کند. کریستوفر چابریس و دانیل سایمونز، برندگان نوبل برای طراحی آزمایش گوریل نامرئی، دست روی توهمات و خطاهای ادراکی‌ای می‌گذارند که توضیح‌دهنده‌ی بسیاری از سوالات ذهنی ما هستند.

درباره‌ی کتاب صوتی گوریل نامرئی

ما همیشه خود را حق به جانب می‌دانیم، مگر که خلافش ثابت شود. تا زمانی که با دلیل و مدرک، پی به اشتباهمان نبرده‌ایم، گمان می‌کنیم که دیگران در اشتباهند و ما همیشه در به یادآوری جزئیات گذشته یا درک یک موقعیت، بهتر از بقیه‌ عمل می‌کنیم. این اعتماد به درک شهودی‌مان از کجا می‌آید و چرا تا این اندازه مطمئنیم که دریافت ما از جهان پیرامون منطبق بر حقیقت است؟ کریستوفر چابریس (Christopher Chabris) و دانیل سایمونز (Daniel Simons) با طراحی آزمایشی تحت عنوان گوریل نامرئی (The invisible gorilla)، این اعتمادِ ذاتی انسان به خودش را زیر سوال برده‌اند.

آن‌ها در این آزمایش، فیلمی از پاس‌کاری توپ میان دانش‌آموزان نشان می‌دهند و از آزمایش‌شوندگان می‌خواهند تا تعداد پاس‌های دانش‌آموزانی که تی‌شرت سفید دارند را شمارش کنند. زمانی که افراد درگیر شمارش توپ‌‎های ردوبدل‌شده می‌شوند، کاملاً از گوریلی که از وسط صحنه می‌گذرد، غافل می‌مانند. کریستوفر چابریس و دانیل سایمونز بر اساس این آزمایش نتیجه‌گیری می‌کنند که عوامل بسیاری وجود دارند که ادراک شهودی ما را فریب می‌دهند. در چنین شرایطی انسان نمی‌تواند به ادراک و یافته‌های خود مطمئن باشد، چراکه ذهن چیزهایی را که به نفعش نباشد یا بر آن‌ها تمرکز نداشته باشد، نمی‌بیند یا پس از مدتی، کاملاً آن‌ها را از میدان دید خود حذف می‌کند. آزمایش‌های دیگری نیز با همین کارکرد طراحی شده‌اند، اما اولین و معروف‌ترینِ آن‌ها، آزمایشی است که در کتاب گوریل نامرئی آمده است.

تمرکز کتاب گوریل نامرئی بر خطاهای ادراکی یا توهمات است و شش توهم را معرفی می‌کند: خطای توجه، دانش، اعتمادبه‌نفس، حافظه، توانمندی و علیت. ما درباره‌ی هرکدام از این موارد، باورهای تحریف‌شده‌ای در ذهن داریم که می‌توانند بسیار خطرناک باشند. وقتی فکر می‌کنیم حادثه‌ای در گذشته را دقیق و باجزئیات به خاطر داریم یا وقتی فکر می‌کنیم زمان اتمام پروژه‌ی کاری را درست پیش‌بینی کرده‌ایم، دچار این دست توهمات شده‌ایم. کریستوفر چابریس و دانیل سایمونز معتقدند اگر با این خطاها و چگونگی بروزشان آشنا شویم، دیدمان به جهان تغییر می‌کند و می‌توانیم با درک تأثیر آن‌ها بر افکار و رفتار خودمان و دیگران، رویکرد جدیدی نسبت به زندگی داشته باشیم. برای شروع نیاز داریم به این باور برسیم که عملکرد ذهن ما با آنچه فکر می‌کنیم، بسیار متفاوت است.

همه‌ی ما معتقدیم می‌توانیم آنچه را پیش رویمان است ببینیم، خاطرات مربوط به وقایع گذشته را به‌دقت به یاد آوریم، محدودیت‌های دانشمان را بشناسیم و روابط علت و معلولی را به‌درستی درک کنیم. اما اکثر این باورهای شهودی اعتقاداتی نادرستند و کاستی‌ها و نقاط ضعف بسیار بااهمیتی را در توانایی‌های شناختی ما پنهان می‌کنند. آزمایش گوریل نامرئی یکی از آزمایش‌های معتبری است که این خطاهای شناختی را برملا کرده و برای طراحانش جایزه‌ی نوبل را به ارمغان آورده است.

به اعتقاد نویسندگان کتاب صوتی گوریل نامرئی، کلید تصمیم‌گیری درست در این است که بدانیم چه زمانی به شهودمان اعتماد کنیم و چه زمانی به دیده‌ی احتیاط و تردید به آن بنگریم. گرچه باید این نکته را نیز مدنظر قرار دهیم که این نحوه‌ی عملکرد ذهن همیشه به ضرر ما نیست و در بسیاری مواقع به نفع ما عمل می‌کند؛ مثلاً برای عبور از تروماها یا حادثه‌ای وحشتناک، ذهن به نفع خودشْ فراموشی را انتخاب می‌کند. یا مثلاً اگر در حال تماشای ویدیویی آموزشی هستیم و در طول ویدیو رنگ پیراهن فرد به تدریج از آبی به سبز تغییر می‌کند و ما آن را نمی‌بینیم، چندان خبر بدی نیست؛ چراکه ما توجهمان را به چیزی که ضروری است، یعنی مطالب آموزشی، معطوف کرده‌ایم و عملاً توجهِ هم‌زمان به چیزهای مهم و غیرمهم، فقط انرژی ذهنی ما را تحلیل می‌برند.

شما را به شنیدن نسخه‌ی صوتی کتاب گوریل نامرئی که به کوشش نشر صوتی جیحون منتشر شده، دعوت می‌کنیم. صدای کامبیز خلیلی لذت گوش سپردن به این اثر را دوچندان کرده است.

نکوداشت‌های کتاب گوریل نامرئی

• سرگرم‌کننده و روشنگر. (دن آریلی، نویسنده‌ی پرفروش نیویورک تایمز)
• این کتاب برای همه‌ی کسانی که به پیچیدگی‌های شناختی علاقه دارند، مناسب است. (جروم گروپمن، استاد دانشکده‌ی پزشکی هاروارد)
• کتاب هم مانند نویسندگانش شوخ‌طبع و هوشمند است. (جوزف تی هالینان، برنده‌ی جایزه‌ی پولیتزر)
• کتاب گوریل نامرئی مملو از آزمایش‌های واقعی است که نتایج برخی از آن‌ها آدم را روده‌بر می‌کند. (ساندرا آمودت)
• قاضی‌ها و اعضای هیئت منصفه، فرماندهان میادین نبرد، مدیران عامل شرکت‌ها، همه و همه باید کتاب گوریل نامرئی را بخوانند. (مایکل شرمر)

کتاب صوتی گوریل نامرئی برای چه کسانی مناسب است؟

دنبال‌کنندگان مباحث روان‌شناختی، شیفته‌ی این کتاب خواهند شد.

در بخشی از کتاب صوتی گوریل نامرئی: ادراک شهودی چگونه فریب می‌دهد می‌شنویم

این نوع عقل سلیم نام دیگری دارد: شهود. آنچه ما به‌طور شهودی می‌پذیریم و باور می‌کنیم از چیزهایی نشئت می‌گیرد که به‌طور جمعی فرض می‌کنیم و می‌فهمیم. شهود به‌طور خودکار و بدون تأمل بر تصمیمات ما تأثیر می‌گذارد. شهود به ما می‌گوید توان توجهمان بیشتر از آن چیزی است که در واقعیت هست، خاطراتمان دقیق‌تر و مستحکم‌تر از آن چیزی‌اند که در واقعیت هستند، اینکه افرادی که از خود اعتمادبه‌نفس نشان می‌دهند افراد باکفایت و خبره‌ای هستند، هم‌زمانی و همبستگی نشانه‌ی علیت است و مغز ما ذخایر دست‌نخورده‌ی عظیمی دارد که به‌راحتی می‌توان آزادش کرد. اما شهود ما در همه‌ی این موارد اشتباه می‌کند و پیروی کورکورانه از آن می‌تواند به قیمت دارایی‌ها، سلامتی و حتی جانمان تمام شود.

فهرست مطالب کتاب صوتی