معرفی و دانلود کتاب زیردست

معرفی کتاب زیردست

دیدریش هسلینگ، ضدقهرمان کتاب زیردست، توسط مادر و پدری سختگیر تربیت و در جوانی به فردی فرصت‌طلب و شیفته‌ی قدرت تبدیل می‌شود. او با الگوبرداری از قیصر آلمان، ویلهلم دوم، برای خود امپراتوری کوچکی تشکیل می‌دهد و به یک مهره‌ی اصلی در نظام پادشاهی تبدیل می‌گردد. اما باید دید این عطش سیری‌ناپذیر قدرت و ثروت او را تا کجا به پیش می‌راند. هاینریش مان در این رمان تاریخی، تصویری هجوآمیز از آلمانِ در آستانه‌ی جنگ جهانی اول به دست می‌دهد.

درباره‌ی کتاب زیردست

کتاب زیردست (Der Untertan) رمانی نوشته‌ی هاینریش مان (Heinrich Mann) است و جامعه‌ و سیاست آلمان را در سال‌های پیش از شروع جنگ جهانی اول به تصویر می‌کشد. این نویسنده‌ شخصیت اصلی رمانش را فردی متملق، چاپلوس، فریبکار و فرصت‌طلب انتخاب می‌کند که شیفته و مطیع ویلهلم دوم، آخرین قیصر آلمان، است. در واقع این ضدقهرمان که هسلینگ نام دارد، نمادی از حکومت و افراد فاسدی است که زمینه‌ساز جنگ و فاشیسم در آلمانِ اوایل قرن بیستم شدند.

دیدریش هسلینگ از کودکی عادت داشته تا از طریق تملق و چاپلوسی موقعیتش را ارتقا دهد. او جاسوسی می‌کند تا اعتماد بالادستانش را به دست آورد. هسلینگ به‌طور افراطی و ناخودآگاه مطیع قدرت است و به اهداف ملی‌گرایانه‌ی امپراتوری تازه تأسیس آلمان پایبند. این ملی‌گرایی تا حدی افراطی می‌شود که میل به خشونت و جنگ هسلینگ و حکومت آلمان را توجیه می‌کند. هسلینگ در مسیری غیراخلاقی پا می‌نهد و مراتب رشدش را طی می‌کند. او ابتدا دکترای شیمی‌اش را اخذ می‌کند و سپس به یک تولیدکننده‌ی بزرگ کاغذ تبدیل می‌شود و در قامت یکی از مهره‌های کلیدی نظام پادشاهی بروز می‌کند. اما آیا چنین شخصی می‌تواند همیشه در بازی بماند و فردی پرقدرت باشد، یا حیله و مکرش او را زمین می‌زند؟! این سوالی است که هاینریش مان نه به صراحت، که به زیبایی بدان پاسخ می‌دهد. آن هم در قالب داستانی جذاب و خواندنی که هم‌زمان با معرفی شخصیت‌هایی با روان پیچیده، تصویری از جامعه‌ و سیاست آلمان ارائه می‌کند.

در سرتاسر رمان زیردست، تضاد آرمان‌های هسلینگ با اعمالش به تصویر کشیده می‌شوند: او امر به شجاعت می‌کند، اما خود ترسوست. بزرگ‌ترین مخالفان سیاسی‌اش حزب سوسیال دموکرات مارکسیست آلمان (SPD) هستند، با این حال او از نفوذ خود برای کمک به نامزد SPD استفاده می‌کند تا رقبای تجاری لیبرال خود را شکست دهد. هسلینگ اخلاق مسیحی را علیه دیگران اجرا می‌کند، اما خودش دروغ می‌گوید، تقلب می‌کند و به شکل مرتب، مرتکب زنا می‌شود.

هاینریش مان در واقع با شخصیت‌پردازی ظریفِ دیدریش، فرد شیفته‌ی قدرتی را نشان می‌دهد که حاضر است اخلاقیات را زیر پا بگذارد تا به جایگاهی که می‌خواهد برسد. این میل کورکورانه نسبت‌به قدرت معمولاً منجر به نابودی و شکست قهرمان‌های داستان می‌شود. باید دید که دیدریش هسلینگ از این قاعده مستثنی است یا خیر. مناسبات سیاسی و اجتماعی را در حکومت پادشاهی آلمان و در سال‌های ابتدایی جنگ جهانی اول می‌توان در کتاب زیردست به‌خوبی شاهد بود. هاینریش مان موفق شده در این رُمان، قدرتِ پوچ و چاپلوس‌پرورِ دولتِ ویلهلمى، و جاه‌طلبى آزمندانه‌ى آن را با پیگیرى و نکته‌سنجى قانع‌کننده‌اى بازنمایاند.

نشر ماهی اقدام به چاپ و نشر کتاب زیردست با ترجمه‌ی محمود حدادی کرده است.

اقتباس‌های سینمایی و تلویزیونی از کتاب زیردست

ولفگانگ اشتاوته فیلم DEFA Der Untertan را در سال 1951 در آلمان شرقی ساخت. ورنر پیترز در این فیلم نقش دیدریش هسلینگ را بر عهده داشت. این فیلم که نمایش آن ابتدای امر در آلمان غربی ممنوع شد، جایزه‌ی ملی جمهوری دموکراتیک آلمان را دریافت کرد.

بی‌بی‌سی این کتاب را منبع اقتباس خود برای ساخت مینی‌سریال تلویزیونی شش‌قسمتی Man of Straw قرار داد. در این سریال که سال 1972 پخش شد، درک جاکوبی در نقش هسلینگ ایفای نقش می‌کند.

کتاب زیردست برای چه کسانی مناسب است؟

دوست‌داران رمان‌های تاریخی و ادبیات کلاسیک از کتاب زبردست استقبال فراوانی خواهند کرد.

در بخشی از کتاب زیردست می‌خوانیم

پیرمرد، بى‌آن‌که چشم از او برگیرد به دیوارها اشاره کرد و گفت: «تنها بازتابى از آن هنر به ما رسیده است.» رفتارش بیشترِ کسانى را که در گوشه‌ى خود در کمین ضعف او نشسته بودند، خیره کرد. پیرمرد استوار ایستاده بود. و در موقعیتى که به هر حال مى‌توانست حاکى از برخى بى‌قیدى‌ها باشد، عرض وجود مى‌کرد. و احترام و آوازه‌ى دیرین را نشان مى‌داد، به‌تنهایى و براى خانواده‌ى ازهم‌پاشیده، براى ملازمانى که دیگر در پشت سرش نبودند. در این دم به پاداش آن‌همه باخت‌ها، کفِ دستى محبت عایدش مى‌شد. . . به لحنى شاد و روشن گفت: «من قبولاندم که براى قطار مدرن شهرى‌مان مسیر دیگرى را ریل‌کشى کنند، تا این بنا و نقاشى‌ها از بین نرود. ممکن است این‌ها فقط ارزش توصیفى داشته باشند، اما تابلویى که مى‌خواهد به زمانه‌ى خود و رسومش دوام ببخشد، به سهم خود حق دارد امیدِ دوام داشته باشد.»

دیدریش تا پایان این جمله هم ایستاد، اما بعد بى‌سروصدا دور شد. به خاطر فریتسشه شرمش مى‌آمد.

مادرزن شهردار از او پرسید بوک پیر درباره‌ى «کنتس پنهانى» چه اظهارنظرى داشته است. دیدریش در ذهن خود کنکاش کرد و باید اعتراف مى‌کرد که او اساساً اسمى از نمایش‌نامه نبرده است. هر دو سرخورده شدند.

در این میان دریافت کتشن سیلیش با تمسخر نگاهش مى‌کند، آن هم کتشن که باید از هر نظر هواى کار خود را مى‌داشت. پس با صدایى به‌عمد بلند، پرسید: «خوب، کتشن خانم، عقیده‌ى شما راجع‌به فرشته‌ى سبز چیست؟» کتشن به صدایى بلندتر جواب داد: «فرشته‌ى سبز؟ منظور خودتان هستید؟» و توى صورت دیدریش خندید. دیدریش ابرو در هم کشید و گفت: «جدا بهتر است احتیاط کنید. من در حکم وظیفه‌ى خودم مى‌دانم، به پدر محترمتان گوشزدى بکنم.»