معرفی و دانلود کتاب درآمدی بر تحلیل ساختاری روایت‌ها و کشتی با فرشته

معرفی کتاب درآمدی بر تحلیل ساختاری روایت‌ها و کشتی با فرشته

کتاب درآمدی بر تحلیل ساختاری روایت‌ها و کشتی با فرشته دربرگیرنده‌ی دو مقاله از رولان بارت، نشانه‌شناس و فیلسوف معروف فرانسوی و آراء او در باب روایت، زبان و گفتمان است. او مقاله‌ی اول را به تعریف روایت، کارکردهای آن و کنش‌های موجود در روایت اختصاص می‌دهد و مقاله‌ی دوم را محلی برای تحلیل متنی، از بخش سفر پیدایشِ کتاب مقدس قرار می‌دهد.

درباره‌ی کتاب درآمدی بر تحلیل ساختاری روایت‌ها و کشتی با فرشته

رولان بارت (Roland Barthes) فیلسوف و نظریه‌پرداز ادبیِ اهل فرانسه بود. او در حوزه‌های مختلفی از جمله روایت‌شناسی، نقد ادبی ادبیات، عکاسی، زبان‌شناسی و... سخن به میان آورده. یکی از معروف‌ترین مقاله‌های او در باب روایت‌شناسی، «درآمدی بر تحلیل ساختاری روایت‌ها (An Introduction to the Structural Analysis of Narrative)» نام دارد که به‌همراه مقاله‌ی کمتر شناخته‌شده‌اش به نام «کُشتی با فرشته (The Struggle with the Angel)» در این کتاب آورده شده‌اند.

به عقیده‌ی رولان بارت، روایت در نقاشی، سینما، داستان، اسطوره، افسانه، حکایت، قصه، تاریخ، تراژدی، کمدی، درام و حتی اخبار وجود دارد و به روش‌های گوناگونی، از جمله گفتار، نوشتار، زبان، ایما و اشاره ابراز می‌شود. رولان بارت معتقد است هرگز مردمی در هیچ‌کجای جهان وجود نداشته‌اند که حضور روایت را در سراسر زندگی خود حس نکنند. روایتْ جهانی، فراتاریخی و فرافرهنگی است. بارت در مقاله‌ی درآمدی بر تحلیل ساختاری روایت‌ها، با رویکردی ساختگرایانه، بی‌کرانگی زبان و تعدد دیدگاه‌ها را بررسی می‌کند و قاعده‌ای کلی برای طبقه‌بندی و توصیف آشفتگی ظاهری پیام‌های منفرد می‌جوید. نویسنده سپس به بررسی زبان روایت، جمله، گفتمان و سطوح معنا می‌پردازد.

رولان بارت در مقاله‌ی دومِ کتابِ درآمدی بر تحلیل ساختاری روایت‌ها و کُشتی با فرشته به سراغ «سفر پیدایش»، از کتاب مقدس عبری، می‌رود و به تحلیل متنیِ آن اقدام می‌کند. این نکته‌ی قابل‌توجهی برای طرفداران بارت است که او از تحلیل ساختاری به تحلیل متنی تغییر روش می‌دهد. در این قصه با روایتی اسطوره‌ای مواجه هستیم که ممکن است از طریق سنتی شفاهی به‌صورت نوشتار، در کتاب مقدس، به دست ما رسیده باشد. تحلیل متنی با تحلیل تاریخی و انتقادی و سرمنشأ متن، یا حتی چگونگی شکل‌گیری آن که به تحلیل ساختاری مربوط است، سروکار ندارد، بلکه به‌دنبال رمزگان‌های متن است. بارت در تحلیل خود، از ساختگرایی ولادیمیر پراپ (Vladimir Propp) بهره می‌برد. با تحلیل ساختاری ولادیمیر پراپ، تمام قصه‌های عامیانه از الگوی مشخصی تبعیت می‌کنند. بارت سپس تحلیل ساختاری و تحلیل کارکردی خود را از متن سفر پیدایش به دست می‌دهد.

محمد راغب این دو مقاله را ترجمه و در کتاب مذکور گردِ هم آورده است. او تحلیل ساختاری رولان بارت از روایت و تحلیل متنی بارت از سفر پیدایش را پیش روی مخاطب قرار می‌دهد. این کتاب به کوشش انتشارات ققنوس به چاپ رسیده است.

کتاب درآمدی بر تحلیل ساختاری روایت‌ها و کشتی با فرشته برای چه کسانی مناسب است؟

علاقه‌مندان به کتاب‌های نقد ادبی از این اثر استقبال خواهند کرد.

در بخشی از کتاب درآمدی بر تحلیل ساختاری روایت‌ها و کشتی با فرشته می‌خوانیم

دومین فرایند مهم در «زبان» روایت ترکیب است: آنچه در سطحى معین (مثلاً، یک پى‌رفت) از هم گسیخته شده، غالباً، دوباره در سطحى بالاتر (پى‌رفتى از درجه‌ی پایگانى بالا، مدلول کلى نمایه‌هاى پراکنده، کنش طبقه‌اى از شخصیت‌ها) پیوند یافته است. پیچیدگى روایت را مى‌توان با پیچیدگى نمودار سازمانى گردش کار مقایسه کرد که پذیراى ترکیب جهش‌هاى صعودى و نزولى است، یا دقیق‌تر بگوییم، این ترکیب در شکل‌هاى مختلف، به پیچیدگى ظاهراً لجام‌گسیخته‌ی واحدها در یک سطح اجازه‌ی جبران مى‌دهد؛ ترکیب به فهمِ عناصر ناپیوسته، مجاور و ناهمگن اجازه‌ی جهت‌گیرى مى‌دهد (همچنان که آن‌ها در زنجیره‌اى عرضه شده‌اند که تنها یک دامنه (توالى) مى‌شناسد). اگر همسو با گریماس یگانگى دلالت (که مثلاً نشانه و بافت آن را اشباع مى‌کند) هم‌قطبى خوانده شود، مى‌توان گفت که سازنده‌ هم‌قطبى ترکیب است: هر سطح (ترکیبى) هم‌قطبى خود را به واحدهاى سطح زیرین مى‌دهد و مانع «رقص» معنا مى‌شود که اگر تغییر سطوح درک نشود، گسیختگى معنا اجتناب‌ناپذیر خواهد بود. به‌هرحال ترکیب روایى به شیوه‌اى آرام و منظم همچون معمارى فاخر با پیچ‌وخم‌هاى متقارن از تنوع نامحدودِ عناصر ساده به توده‌هاى پیچیده ارائه نمى‌شود. اغلب یک واحد دو وابسته دارد: یکى در سطح اول (کارکرد یک پى‌رفت)، دیگرى در سطحى دیگر (نمایه با ارجاع به یک کنشور). در نتیجه، روایت به صورت توالى بسیار پیوسته عناصر مستقیم یا غیرمستقیم به نظر مى‌رسد. رعشه خوانشى «افقى» را موجب مى‌شود درحالى‌که ترکیب خوانشى «عمودى» را با آن تلفیق مى‌نماید. در این‌جا نوعى «لَنگى» ساختارى مانند بازى بى‌پایان امکان‌ها وجود دارد که سقوط‌هاى متغیر آن به روایت نیرو و توانایى مى‌بخشد. هر واحد هم در سطح ظاهرى و هم در ژرفایش ادراک مى‌شود و بدین‌گونه روایت «پیش مى‌رود».

فهرست مطالب کتاب

یشگفتار مترجم
درآمدى بر تحلیل ساختارى روایت‌ها
درآمد
1. «زبانِ» روایت
1-1- فراسوى جمله
2-1- سطوح معنا
2. کارکردها
1-2- تعیین واحدها
2-2- طبقات واحدها
3-2- دستور کارکردى
3. کنش‌ها
1-3- به سوى قانون ساختارى شخصیت‌ها
2-3- مسئله‌ی فاعل
4. روایتگرى
1-4- ارتباط روایى
2-4- وضعیت روایت
5. نظام روایت
1-5- تحریف و تفصیل
2-5- تقلید و معنا
کُشتى با فرشته: تحلیل متنى سفر پیدایش 32: 33-23
1. تحلیل پى‌رفتى
1-1- گذر (آیات 22-24)
2-1- کُشتى (آیات 25-30)
3-1- نام‌گذارى‌ها یا تغییرها (آیات 28-33)
2. تحلیل ساختارى
1-2- تحلیل کنشورى
2-2- تحلیل کارکردى
واژه‌نامه‌ی انگلیسی - فارسی
واژه‌نامه‌ی فارسى‌ انگلیسى
نمایه‌ی نام‌ها