معرفی و دانلود کتاب خون و نفت: خاطرات یک شاهزاده ایرانی

معرفی کتاب خون و نفت: خاطرات یک شاهزاده ایرانی

کتاب خون و نفت خاطرات منوچهر فرمانفرمائیان است که با همکاری دخترش، رخسان فرمانفرمائیان، به نگارش درآمده. این کتاب داستان زندگی پسر یکی از بانفوذترین خاندان‌های تاریخ ایران، خانواده‌ی فرمانفرمائیان را از زبان خودش بازگو می‌کند که ریاست کل اداره‌ی نفت ایران را برعهده داشت و از بنیانگذاران سازمان نفت اوپک بود. تأثیرات این شخصیت در سیاست دوران پهلوی غیرقابل انکار است. به همین ترتیب، از خلال خاطرات او با شرحی شخصی از مهم‌ترین حوادث تاریخ معاصر ایران مواجه می‌شویم.

درباره‌ی کتاب خون و نفت

سایه‌ی مهیب و افسانه‌ای هزاردستان بر تاریخ معاصر افتاده است. هزاردستان از دستی قدرتمند و مرموز می‌گوید که همچون عروسک‌گردانی در دربار ایران می‌گشت و تأثیرات بزرگی بر سیاست ایران می‌گذاشت. برخی می‌گوید این افسانه از واقعیت ریشه می‌گیرد و اگر خوب بنگریم، سرچشمه‌ی آن را در خاندان فرمانفرمائیان و پسران آن می‌یابیم. این خانواده‌ی پرجمعیت و قدرتمند، چه در دوران قاجار و چه بعدها در دوران سلطنت محمدرضاشاه پهلوی، پست‌های مهمی را در وزارت‌ها، سفارت‌ها و سازمان‌های بزرگ دولتی اشغال کرده بودند و بدین ترتیب تأثیر عمیقی بر مسیر سیاست و تاریخ معاصر ایران گذاشتند. یکی از پسران این خانواده‌ی بزرگ، منوچهر فرمانفرمائیان (Manucher Mirza Farman Farmaian) است که مهر خود را بر مسئله‌ی نفت ایران کوبیده است.

اثری که پیش رو دارید، کتاب خون و نفت (Blood & Oil: A Prince's Memoir of Iran) خاطرات شخصی منوچهر فرمانفرمائیان است که در ونزوئلا و با همکاری دختر او، رخسان فرمانفرمائیان (Roxane Farmanfarmaian) نگاشته شده است. او در این کتاب به شرح زندگی خود می‌پردازد و تجربیات و نظراتش را پیرامون مسائل سیاسی ایران بازگو می‌کند. این خاطرات از مشروطه تا کمی بعد از انقلاب 57 را تحت پوشش قرار می‌دهد و نگاهی اجمالی می‌اندازد به تاریخ معاصر ایران، به ویژه تاریخ نفت و تحولات این صنعت که با تار و پود این تاریخ گره خورده است.

منوچهر فرمانفرمائیان، سیزدهمین فرزند خانواده‌ی فرمانفرمائیان، در سال 1926 میلادی و در تهران متولد شد. او در انگلستان، در رشته‌ی مهندسی نفت به تحصیل پرداخت، پس از سقوط حکومت رضاشاه به ایران بازگشت و به سمت مدیرکلی اداره‌ی نفت برگزیده شد. او از بنیانگذاران سازمان نفت اوپک و سفیر ایران در ونزوئلا بود. علاوه بر سمت مهم ریاست اداره‌ی نفت، رفت‌وآمد منوچهر فرمانفرمائیان در دربار محمدرضا پهلوی و رابطه‌ با مشاوران او، به همراه میراث نفوذ و قدرت خانوادگی‌اش، جایگاه و نقشی پررنگ به او اعطا می‌کرد.

نویسنده‌ی کتاب خون و نفت، خود اذعان می‌دارد که به اسناد و شواهد داخل ایران دسترسی نداشته و این خاطرات را تنها به یاری حافظه‌اش نگاشته است. بنابراین در شرح برخی از وقایع تأثیر تحلیل‌ها و نظرات شخصی او را می‌بینیم که البته مطالعه‌اش خالی از لطف نیست.

کتاب خون و نفت به زبان انگلیسی و در ژانر خاطره نگاری، در سال 1995 به رشته‌ی تحریر درآمده است. این کتاب به کوشش مهدى حقیقت خواه به فارسی برگردانده شده و گروه انتشاراتی ققنوس آن را روانه‌ی بازار کتاب ایران کرده است.

جوایز و افتخارات کتاب خون و نفت

• در فهرست پرفروش‌ترین عناوین تاریخی سایت آمازون
• نامزد نهایی جایزه‌ی ادبی PEN/West

نکوداشت‌های کتاب خون و نفت

• فرمانفرمایان این کتاب را با همکاری دخترش نوشت و با دقت نظری که از نثری قدرتمند نشأت می‌گیرد، از جزئیات هزارتوی سیاست داخلی و روابط خارجی ایران پرده برداشت. (آمازون)
• یک زندگینامه‌ی باارزش و میخکوب‌کننده که تابلویی زنده از تاریخ پرتلاطم ایران مدرن ارائه می‌دهد. (بوکلیست)
• کتاب خون و نفت نگاهی درخشان به جهانی می‌اندازد که برای آمریکایی‌ها غریب و ناآشناست. (Kirkus Reviews)
• این کتاب با شناخت، حرارت و جذابیتی بی‌نظیر روایت شده است و برای تمام کسانی که می‌خواهند نگاهی به غنای عظیم فرهنگی و سیاسی ایران در دوران گذشته، حال و آینده‌ی آن بیندازند، پیش‌درآمدی فوق‌العاده محسوب می‌شود. (لس آنجلس تایمز)

کتاب خون و نفت برای چه کسانی مناسب است؟

مطالعه‌ی این کتاب را به تمامی کسانی که دغدغه‌ی آشنایی با تاریخ معاصر ایران را دارند و همچنین علاقه‌مندان کتاب‌های ژانر خاطرات و زندگینامه، توصیه می‌کنیم.

در بخشی از کتاب خون و نفت: خاطرات یک شاهزاده ایرانی می‌خوانیم

در ایران بودیم؛ من هفت سالم بود، و یک هواپیماى یونکر آلمانى در هواى طوفانى آهسته برخاست و از فراز خانه ما گذشت. نخستین بار بود که با معجزه پرواز آشنا مى‌شدیم و همین‌طور که هواپیما داشت عبور مى‌کرد، آن بیت را نقل کرد.

حالا در راه بصره، آخرین محل توقفم در سفرِ از انگلستان به میهن، بودم. مدرک مهندسى نفت از دانشگاه بیرمنگام در کیفم بود. این در دنیا برایم از هر چیزى مهمتر بود، چون نه تنها نشانه ساعتهایى بود که در معادن شفیلد صرف کرده یا در سالن سخنرانى به یادداشت‌بردارى گذرانده بودم، بلکه بازتابى از خشم و تلاشم بود براى خنثى‌سازىِ فریب‌خوردگى در میان آدمها و در مناسبات بین ملتها بین ایرانِ تولیدکننده نفت و انگلستانِ استعمارگر، و بین آلمان و متفقین، آن‌گاه که خود را درگیر جنگ کردند.

من کاملاً تصادفى مهندسى نفت را انتخاب کردم. پس از آنکه دیپلمم را از دبیرستانى در فرانسه گرفتم، همان سال تابستان به انگلستان سفر کردم و بى‌درنگ عاشق آن کشور شدم. در نظر داشتم در فرانسه معمارى بخوانم، اما ناگهان تغییر مسیر دادم. وقتى دانشگاه لندن دیپلم فرانسوى مرا با بى‌توجهى نپذیرفت، به حسین علاء، سفیرمان در لندن، متوسل شدم و از او کمک خواستم. او از دوستان پدرم و مردى کوچک اندام و ظریف با هوشى سرشار و تسلط بر زبان بود. او به دانشگاه بیرمنگام توصیه کرد گواهینامه مرا بپذیرند. دانشگاه نیز دوره کارشناسى مهندسى نفت را، که در اروپا نظیر نداشت، پیشنهاد کرد. به توصیه او قرار شد موضوع تحصیل در انگلستان را با پدرم در میان بگذارم.

فهرست مطالب کتاب

یادداشت ناشر
یادداشت مترجم
درباره نویسندگان
پیشگفتار
فرار از ایران
ماجراهاى سالهاى اولیه
1. درون دیوارهاى حَرَم
2. خون قاجارها
3. بر امواج جنگ
4. بازى خطرناک نفت
5. زیردست رضاشاه
6. اشغال
7. خرسها و شیرها در آستان
8. خانه‌اى تقسیم شده
9. تمرین براى فروپاشى
10. ملى کردن
11. تلاش بیهوده
ماجراهاى سالهاى بعدى
12. سرزمین شاهین
13. رؤساى جدید و شایسته
14. یک انقلاب دربارى
15. شاهنشاه و رؤیاى آمریکایى
16. در خدمت شاه
17. انقلاب
18. آخرین راه به سوى آزادى
سخن آخر
پیوست
یادداشتها
سپاسگزارى
نمایه