معرفی و دانلود کتاب صوتی باغ سالار جنگ: خاطرات یک آمریکایی در ایران

معرفی کتاب صوتی باغ سالار جنگ: خاطرات یک آمریکایی در ایران

ترنس اودانل، مورخ و محقق آمریکایی، در کتاب صوتی باغ سالار جنگ از خاطرات سفرش به ایران در سال 1957 می‌نویسد. در این روایات، داستان مردی را می‌شنویم که ایران را از زاویه‌ی دیدی متفاوت رصد کرد و چنان دلبسته‌ی آن شد که نتوانست از باغ جادویی سالار جنگ در شیراز دل بکند...

درباره‌ی کتاب صوتی باغ سالار جنگ

خواندن و شنیدن سفرنامه همیشه جذاب است، حتی اگر آن سفر، سفری به مملکت خودتان باشد. در خلال این روایت‌هاست که می‌توانیم ایران زیبایمان را از دریچه‌ی دید یک خارجی ببینیم و متوجه چیزهایی شویم که به سبب متولد شدن و زندگی در این خاک، هرگز، یا حداقل به‌قدر کافی، به آن‌ها نپرداخته‌ایم. یکی از جذاب‌ترین سفرنامه‌ها به ایران، در کتاب صوتی باغ سالار جنگ (Garden of the Brave in War: Recollections of Iran) نوشته‌ی ترنس اودانل (Terence O'Donnell) آورده شده است. ترنس اودانل مورخ و محقق آمریکایی بود که 25 سال از عمرش را به سفر به نقاط گوناگون گذراند، اما زمانی که به ایران پا گذاشت، چنان دلبسته‌ی هنر و مرام و معرفت مردم این سرزمین شد که نتوانست از آن دل بکند و 15 سال از عمرش را در باغی در شیراز که به باغ سالار جنگ معروف بود گذراند.

در مقدمه‌ای که از سوی استاد پاریزی برای این کتاب نوشته شده، به سبک ویژه‌ی پرداختن ترنس اودانل به فرهنگ ایران اشاره شده است. بسیاری از کسانی که به ایران سفر می‌کنند، روزهای اقامتشان را به ماندن در رزیدانس‌های سفارتخانه‌های کشور خودشان می‌گذرانند و به جز شرکت در چند محفل و مهمانی قشر خاص آن هم در شهر، به چیز بیشتری بسنده نمی‌کنند. ترنس اودانل اما شیوه‌ای متفاوت را پیش گرفت؛ او ابتدا به تدریس زبان انگلیسی در دانشگاه‌ها پرداخت و بعد از آن تصمیم گرفت تا به باغی در شیراز نقل مکان کند و روزگار را با فروش محصول درختان باغ بگذراند. ترنس اودانل خودش را در بطن زندگی روستایی در ایران قرار داد و این هم‌زیستی و دیدن اخلاق پسندیده و مهمان‌نوازانه‌ی روستاییان چنان در قلبش نفوذ کرد که تا سال‌ها بعد نیز در همین باغ ماندگار شد.

باغ سالار جنگ باغی بود دور از شهر که زمانی به یک بزرگ‌زاده‌ی قاجاری تعلق داشت. صاحب باغ، از لشکریان دوره‌ی قاجار بود که از بابت شجاعت و دلاوری‌اش در جنگ، از سوی شاه «سالار جنگ» لقب گرفته بود و وظیفه‌ی خزانه‌داری را نیز به او سپرده بودند. در آن زمان معمول نبود که خزانه‌دار خارج از شهر ساکن شود، چون این موضوع می‌توانست تهدیدی برای امنیتش در نظر گرفته شود. اما سالار جنگ این باغ را در خارج از شهر خریده بود و برای امنیتش نیز، یک گردان شخصی در آن مستقر کرده بود. باغ چنان زیبا و پرمحصول و آراسته بود که نظر به هر گوشه‌اش خبر از ذوق و بلندی طبع صاحبش می‌داد. طبق گفته‌های مردم روستا، سالار جنگ مردی عادل و خوش‌مشرب بود که درِ خانه‌اش همیشه به روی مهمانان باز بود. خدم‌وحشم خانه روزی چندین مرغ سر می‌بریدند تا غذای مهمانان را به شکلی شایسته فراهم کنند و آقای خانه چنان عاشق بزم و طرب بود که گروه نوازندگان مخصوصش نه فقط در مهمانی‌ها، بلکه در هنگام چیدن محصول نیز در باغ می‌نواختند. نوای خوش موسیقی و سبزی درختان و عمارت دل‌فریب باغ تا سال‌ها زبانزد همه بود، تا اینکه دسته‌ای راهزن به باغ حمله کردند و آن را به تصرف خود درآوردند. بعدها که سالار جنگ توانست دزدان و راهزنان را از ملکش بیرون کند چنان از ویرانی‌هایی که در باغ به وجود آورده بودند، غمگین شد که جسمش بیمار گشت. سال‌ها بعد که باغ به دو پسر نااهل سالار جنگ رسید، با بی‌آبرو شدنشان پیش مردم از بابت کشتن پسرک کارگری، آنجا را ترک کردند و تملکش به بازرگانی در شهر رسید.

زمانی که ترنس اودانل باغ را اجاره کرد، 20 سالی می‌شد که کسی در آن زندگی نکرده بود. علف هرز از سر و روی عمارت بالا رفته بود و دیگر اثری از آن شکوه قدیم در آن دیده نمی‌شد، اما ترنس اودانل آستین‌ها را بالا زد و برخلاف کار همیشگی‌اش که هم‌نشینی با کتاب و قلم بود، بیل به دست گرفت تا دوباره باغ را آباد کند. چنین نیز شد و او چنان در کنار درختان انار و انگور و گلابی و گل‌های نسترن باغ رشد کرد که گویی از اول برای زندگی در این باغ ساخته شده بود.

اودانل در کتاب صوتی باغ سالار جنگ، از خاطرات زندگی‌اش در باغ و هم‌نشینی با مردمی می‌نویسد که برای طبیعت ارزش و احترام فراوانی قائل‌اند. کتاب صوتی باغ سالار جنگ، کاری از نشر صوتی نوین کتاب گویا و انتشارات فرهنگ معاصر است. این کتاب را با ترجمه‌ی کمال فهیم و روایت سید مهرداد ضیایی در اختیار دارید.

کتاب صوتی باغ سالار جنگ برای چه کسانی مناسب است؟

این کتاب را به علاقه‌مندان به زندگینامه و خاطرات سفر پیشنهاد می‌کنیم.

در بخشی از کتاب صوتی باغ سالار جنگ: خاطرات یک آمریکایی در ایران می‌شنویم

رئیس‌علی گفت: «ولی من خودم آن سوراخ را سنگ گرفتم.» دزد پاسخ داد: «آره. ولی روش گچ نمالیدی، سنگ هم لقه.» چند هفته بعد که رئیس‌علی باز مشغول گشت‌ زدن در باغ بود دوباره با همان دزد مواجه می‌شود و این بار او را درست در نیمه‌ی راه سوراخ دیوار غافل‌گیر می‌کند و می‌گوید: «این دفعه دیگه باید کتک بخوری!» ولی دزد فریاد می‌زند: «ولی تقصیر توئه که هنوز رو سنگ گچ نمالیدی!» مدتی بعد دزد مرد. رئیس‌علی گفت: «چقدر حیف شد. آدم باهوشی بود. فقط نان می‌دزدید.» چون کندوها از عسل پرشدند امروز کسی را از ده آوردیم تا عسل بگیرد. وقتی که در حیاط به استقبالش رفتم آن مرد با وقار و تفرعن یک متخصص عالی‌مقام با من برخورد کرد.

فهرست مطالب کتاب صوتی