معرفی و دانلود کتاب تداوم حضور ایران: در دوران پس از ساسانی

معرفی کتاب تداوم حضور ایران: در دوران پس از ساسانی

کتاب تداوم حضور ایران اثری پژوهشی و چندوجهی است که به بررسی نقش ایران در شکل‌گیری فرهنگ اسلامی نوین و همچنین تأثیراتی که از دوران پس از ساسانی به خود پذیرفت، می‌پردازد. احسان یارشاطر، آنه ماری شیمل، کلیفورد ادموند بازورث و ... در سیزدهمین ک‍ن‍ف‍ران‍س‌ ج‍ورج‍ول‍وی‌ دلاوی‍دا مقالاتی تدوین کردند و کتاب پیش رو مجموعه‌ی این مقالات را در اختیار خوانندگان قرار داده است.

درباره‌ی کتاب تداوم حضور ایران

کتاب تداوم حضور ایران (The Persian Presence in the Islamic World) ماندگاری عناصر فرهنگی ایران پس از پایان یافتن امپراتوری ساسانی و ورود مسلمانان به ایران را مطالعه کرده و تحلیلی تخصصی از این موضوع ارائه داده است. احسان یارشاطر (Ehsan Yarshater)، آنه‌ ماری شیمل (Annemarie Schimmel)، کلیفورد ادموند بازورث (Clifford Edmund Bosworth) و دیگر نویسندگانی که مقالاتشان در این کتاب آورده شده، نه تنها باورها و مطالعات شخصی خود را طرح کرده‌اند، بلکه به تحلیل و بازنگری در آرای دانشمندان پیش از خود نیز نشسته‌اند. از این منظر اثر پیش رو منبعی جامع و مفید برای افرادی است که قصد دارند در حوزه‌ی تاریخ اسلام در ایران به مطالعه و پژوهش بپردازند.

پس از ورود اعراب به ایران، رفته‌رفته عناصر فرهنگ و تمدن ایرانی کم‌رنگ شد و جایش را به نمودهای فرهنگ اسلامی داد؛ با این وجود ایرانیان از حذف تمام و کمال مناسک و نشانه‌های غنی تمدن ایرانی جلوگیری کردند و موفق شدند بخش قابل‌توجهی از آن را حفظ کنند. در خلل این تحولات تاریخی و فرهنگی، مسلمانان نیز از ایرانیان تأثیر بسیار پذیرفتند که در کتاب تداوم حضور ایران به این تاثیرات پرداخته شده است. بدین منظور در ابتدا ریشه‌های حضور اعراب در ایران و جایگاهشان از زمان هخامنشی تا امپراتوری ساسانیان بررسی شده است. هنگامی که به مطالعه‌ی فرهنگ و تمدن ایران باستان و همچنین اعراب در آن دوران می‌پردازیم، نشانه‌های تأثیر متقابل تمدن ایران و سرزمین‌های عربی بر یکدیگر را به‌وضوح مشاهده می‌کنیم. این کتاب به تفصیل به این موضوع پرداخته و نمودهای این تأثیرپذیری را از گذشته تا کنون مورد مطالعه قرار داده است.

نقش بی‌بدیل دانشمندان ایرانی در توسعه‌ی علوم مختلف در جهان اسلام، زبان و ادبیات فارسی، نقاشی و هنرهای تجسمی ایران، ایجاد تصوف به واسطه‌ی فرهنگ عرفان ایرانی و... از جمله مهم‌ترین عواملی است که در فرهنگ اعراب مسلمان، تغییرات بسیار ایجاد کرده و آن‌ها را به فعالیت‌های دینی و علمی پژوهش‌محور سوق داده است. نگاه بین‌رشته‌ای در کتاب تداوم حضور ایران، به همراه تحلیل‌های تخصصی و مستندگونه‌ی نویسندگان، این کتاب را به یکی از ارزشمندترین و موثق‌ترین منابع تاریخی در زمینه‌ی مطالعات اسلام در ایران تبدیل کرده و می‌تواند برای دانشجویان، پژوهشگران و علاقه‌مندان به تاریخ ایران و اسلام، مفید واقع شود.

کتاب پیش رو توسط فریدون مجلسی ترجمه شده و به همت انتشارات مروارید در اختیار مخاطبان قرار گرفته است.

کتاب تداوم حضور ایران برای چه کسانی مناسب است؟

مطالعه‌ی این کتاب به پژوهشگران، دانشجویان و علاقه‌مندان به تاریخ ایران و اسلام توصیه می‌شود.

در بخشی از کتاب تداوم حضور ایران: در دوران پس از ساسانی می‌خوانیم

تمیز میان دو مرحله‌ی تمدن اسلامی یعنی مرحله‌ی نخست یا عربی، و مرحله‌ی دوم یا ایرانی مهم است. بسیاری از اسلام‌شناسان یا در نتیجه‌ی تمرکز روی قرون اولیه‌ی اسلام و یا به دلیل عدم تسلط نسبی بر زبان‌هایی به غیر از عربی، نتوانسته‌اند این تفاوت را دریابند. اما، وقتی به تمامی گستره اسلام پرداخته شود و محدودیت‌های زبانی یا منافع ناچیز منطقه‌ای مانع دریافت تصویری جامع از آن نشود درکی متفاوت از فرهنگ اسلامی، مبانی آن، و تحول آن امکان‌پذیر می‌شود. البته، این نکته از دید تاریخدانان دقیق‌تر فرهنگ اسلام پنهان نبوده است. مثلاً بارتولد در سال 1918، بدون آن که به تأکید لازم برسد نوشت: «معمول است که بالاترین نقطه‌ای را که فرهنگ اسلامی به آن دست یافته است و همچنین آغاز نزول آن را به قرن یازدهم [میلادی] نسبت می‌دهند. در حقیقت پیشرفت در بسیاری از شاخه‌های زندگی فرهنگی به هر تقدیر در ایران تا چند قرن بعد ادامه یافت.» اچ. ای. گیب نیز (به‌رغم تعصب مصرانه‌ی ضدایرانی‌اش)، به تحولات پس از عباسیان چنین اشاره می‌کند:

در این حال در دوران سلطه‌ی مغول یک تمدن اسلامی ایرانی تجدید حیات یافت و از بعضی جهات درخشان، رشد کرد. این تمدن که در معماری و هنر‌های مُستظرفه، از جمله نقاشی‌های مینیاتور؛ بسیار پیشی گرفته بود؛ از لحاظ روحانی و معنوی ریشه در تصوف داشت. فرهنگ ایرانی الگوی زندگی فکری امپراتوری اسلامی تازه‌ای قرار گرفت که در دوسوی [ایران] در آناتولی و بالکان، و در هندوستان رشد می‌کرد.

‌هاجسُن درباره‌ی همین پدیده می‌گوید:

توینبی حق داشت که دوران اخیر قرون وسطی را به عنوان دوران خلاق تمدنی کاملاً جدید می‌دانست که آن را ایرانی می‌نامید. در ایران در قرن پانزدهم، و به‌ویژه در بخش آخر آن در هنر‌ها و در جنبه‌های مربوط به زندگی خمیرمایه‌ی فعالی می‌یابیم که شباهتی شگفت‌انگیز با زندگی معاصرش در ایتالیای دوران رنسانس دارد که در زندگی جدید قرن شانزدهم بروز کرد.

فهرست مطالب کتاب

نامه‌ی استاد احسان یارشاطر
یادداشت مترجم
سیزدهمین کنفرانس دو سالانه‌ی جورجولوی دلاویدا
حضور ایران در جهان اسلام
کنفرانس جورجو لوی دلاویدا
مرکز گوستاو ای. فون گرونباوم برای مطالعات خاور نزدیک
دانشگاه کالیفرنیا، لوس‌آنجلس
پیشگفتار (احسان یارشاطر)
سپاسگزاری (ا. ی)
اهدای جایزه به سیزدهمین برنده (جرج صباغ)
مقدمه (امین بنانی)
حضور ایران در جهانِ اسلام (احسان یارشاطر)
ملاحظات کلی: نظریه‌ی دانشمندان در شرق و غرب
حضور ایران میان اعراب در پیش از اسلام
در دوران هخامنشی
در دوران اشکانیان
روابط ایران و اعراب در دوران ساسانی
روابط ایران و اعراب بر اساس قرآن و حدیث و آثار اولیه‌ی عربی
واژه‌های وام گرفته از فارسی در زبان عربی
عقیده‌ی بسیار پذیرفته‌شده درباره‌ی حضور ایران در جهان اسلام
دیدگاه بازنگرانه
مرحله‌ی ایرانی تمدن اسلامی
فرهنگ ایرانی در دیگر سرزمین‌های اسلامی
جمع‌بندی
حضور ایران در جهان نوین اسلام
کتابنامه‌ی آثار مورد استناد و علائم اختصاری
دانشمندان ایرانی در جهان اسلام (جرج صلبیا)
پیشگفتار
پیشینه‌ی اخترشناسی عربی
تحول متون هیئت
متون هیئت در دوران مراغه
رصدخانه‌ی سمرقند
نتیجه
دیوان غربی شرقی (آنه ماری شیمل)
مفاهیم زمان در تصوف ایرانی (گرهارد بوئرینگ)
مینیاتور‌های ایرانی: نگاره یا نقاشی (اولگ گرابار)
نقش ایران در تاریخ‌نگاری اسلامی دوران پیش از مغول (کلیفورد ادموند بازورث)
نفوذ زبان و ادبیات فارسی در میان ترکان (گرهارد دُرفر)
نمایه