معرفی و دانلود کتاب صوتی در ستایش شرم: جامعه شناسی حس شرم در ایران

معرفی کتاب صوتی در ستایش شرم: جامعه شناسی حس شرم در ایران

حسن قاضی مرادی پژوهنده‌ و جامعه‌شناس ایرانی در کتاب صوتی در ستایش شرم سعی دارد نگاه کنجکاو خود را متوجه مقوله‌ای کند که در تاریخ و فرهنگ ایران قدمتی دیرینه دارد. شرم یا همان احساس خجالت از جهات مختلفی با روان انسان درآمیخته؛ اما نباید در این بین تأثیر عوامل بیرونی همچون نگاه اجتماع و رفتار جمعی افراد را نادیده گرفت. درنهایت باید دید این ارتباط تنگاتنگ میان شرم و جامعه، آورده‌های مثبتی نیز در پی دارد و یا باید آن را فقط در دسته‌ی رفتار‌های آسیب‌زا جای داد؟

درباره‌ی کتاب صوتی در ستایش شرم

«شرم» احساس ناخوش‌آیندی که معمولاً عرق به پیشانی ما می‌نشاند و صورتمان را سرخ می‌کند. با این حال شاید بتوان به قطعیت گفت کم‌تر کسی هست که حداقل یک‌بار این حس تلخ و گزنده را نچشیده باشد. کتاب صوتی در ستایش شرم، پژوهشی درباره‌ی مفهوم خجالت، اما با زاویه‌ی نگاهی تازه و متفاوت است. حسن قاضی مرادی در این اثر خواندنی، مبحث شرم را از زیر ذره‌بین علم جامعه‌شناسی می‌گذراند و به‌طور ویژه بر ریشه‌ها و عوامل موثر بر آن در جامعه‌ی ایران تأکید می‌ورزد.

از وقتی پای به جامعه باز می‌کنیم و یا حتی قبل‌تر از آن، از هنگامی که خود و محیط خانواده را می‌شناسیم از احساس نابه‌هنگام شرم‌زدگی گریزی نداریم. به‌عبارتی این احساس نیز درست مانند خشم و غم و یا حتی شادمانی و رضایت‌بخشی از شاکله‌ی روانی ما را تشکیل می‌دهد. ممکن است آن را در موارد جزئی و کم‌اهمیتی مثل زمین خوردن تجربه کنیم؛ یا امکان دارد در ابعاد گسترده‌تری مثل شرم از بدن یا وضعیت اقتصادی به آن دچار شویم. درهرصورت، شرم از آن دسته احساساتی است که گریبان همه را می‌گیرد، چه کم یا چه زیاد.

اما چرا نویسنده‌ی کتاب صوتی در ستایش شرم، قصد دارد چنین مقوله‌ی روانی و رفتاری را از جنبه‌ی جامعه‌شناسی بررسی کند؟ شاید چون کم‌تر احساسی به اندازه‌ی شرمساری و خجالت به بستر اجتماعی که در آن قرار داریم وابسته است. به‌عبارتی اینکه شما در کشوری آزاد زندگی می‌کنید و یا در جامعه‌ای پرضابطه و سنتی به‌سر می‌برید، به‌طور مستقیم و غیرمستقیم بر کمیت و کیفیت میزان خجالت‌زدگی شما موثر است.

شرم اغلب با رشته‌ای به‌هم‌پیوسته از حالات روانی همراه است. با ورود احساس شرم، احساساتی مثل حس گناه، طردشدگی، ترس، اضطراب و بی‌ارزش بودن یکی‌یکی از راه می‌رسند. اما سوال چالش‌برانگیز این است که آیا شرم می‌تواند مولد احساسات سازنده و مثبت نیز باشد؟ این درست همان نقطه‌ی تفاوت میان کتاب صوتی در ستایش شرم با دیگر پژوهش‌هایی‌ست که اغلب در اینباره نوشته می‌شود. به بیانی نگارنده‌ی کتاب صوتی در ستایش شرم قصد دارد تا به‌جای فهرست کردن جنبه‌های منفی و ناکارآمد حس شرمساری، سوال تازه‌ای مطرح کند: آیا تجربه‌ی شرم می‌تواند حامل فواید اجتماعی باشد؟

نویسنده‌ی کتاب صوتی در ستایش شرم موضوع را از این هم فراتر می‌برد. حسن قاضی مرادی در این پژوهش خاص، از شرم به عنوان نیرویی سازنده نام می‌برد. به بیانی موضوع اصلی بر سر خود شرم نیست و بلکه مسئله، نوع استفاده و بهره بردن از آن است. گرچه احساس شرم نه خوش‌آیند است و نه مطبوع، اما از آنجایی که بخشی از احساسات طبیعی انسان را شکل می‌دهد و البته نوعی فرایند دفاعی دربرابر حوادث ناگوار است، لازم است تا نگاه تازه و دوباره‌ای به آن داشته باشیم.

گرچه تصور می‌کنیم شرم انسان‌ها را به گوشه‌ی تاریک درون می‌کشاند و تنهایی را بر حضور در اجتماعی غالب می‌کند. اما اگر خوب بنگریم می‌فهمیم که شرم بستر تازه‌ای برای شناخت خود و بازبینی افکار و عملکردمان می‌سازد. هرکسی در کنج خلوت و در سکوت، می‌تواند برداشت صادقانه‌تری از خود داشته باشد و حتی با سبک و سنگین کردن اتفاقات گذشته به نتیجه‌گیری تازه‌ای دست بیابد.

اگر بخواهیم به‌گونه‌ی دیگری موضوع را مطرح کنیم باید بگوییم شرمگین شدن که اغلب با حس فرو رفتن در خود همراه است، می‌تواند به فرصت مجددی برای شروع دوباره تبدیل شود و از ما نسخه‌ی بهتر و باتجربه‌تری بسازد. نگارنده‌ی کتاب صوتی در ستایش شرم، این احساس را نوعی آینه‌ی درونی می‌داند که می‌تواند ما را به سمت سوالات عمیق و فلسفی سوق دهد، کاستی و اشتباهاتمان را به ما بنمایاند و حتی آن‌ها را به نقاط قوت و ویژگی‌های مثبت تبدیل کند.

کتاب صوتی در ستایش شرم با تلاش نشر صوتی آوانامه و همراهی انتشارات اختران به دست شما می‌رسد. همچنین خوب است بدانید گویندگی شیوا و روان اثر را، تایماز رضوانی برعهده داشته.

کتاب صوتی در ستایش شرم برای چه کسانی مناسب است؟

خواندن این پژوهش جذاب را به علاقه‌مندان مباحث جامعه‌شناسی و به‌ویژه جامعه‌شناسی ایران پیشنهاد می‌کنیم.

در بخشی از کتاب صوتی در ستایش شرم: جامعه شناسی حس شرم در ایران می‌شنویم

این را دیگر همگان می‌پذیرند که در تاریخ ایران حکومت استبدادی البته با شدت و ضعف متفاوت قدمتی بس طولانی داشته است. این نوع حکومت مهم‌ترین عامل سیاسی بوده که حیات سیاسی اجتماعی و به‌تبع آن، حیات اخلاقی ما را تحت‌تأثیر خود گرفته است. برای سنجش رابطه‌ی استبداد و احساس شرم، چه در مورد سرور مستبد و چه در مورد مردم تحت حاکمیت استبداد، می‌توان مهم‌ترین مولفه‌های این حکومت را که مستقیماً بر کردار سرور مستبد و مردم موثر است برسید.

فهرست مطالب کتاب صوتی