معرفی و دانلود کتاب صوتی کار و فراغت ایرانیان

معرفی کتاب صوتی کار و فراغت ایرانیان

کار و فراغت؛ دو متضاد یا دو مکمل وابسته به یکدیگر؟ در کتاب صوتی کار و فراغت ایرانیان این دو وجه جدایی‌ناپذیر زندگی هر انسان را در بستر فرهنگ و جامعه‌ی ایرانی بررسی می‌کنیم. حسن قاضی مرادی، پژوهنده‌ و جامعه‌شناس ایرانی در رساله‌ی خود میل و اشتیاق ایرانیان به کار و تلاش و رابطه‌ی آن با تفریح و فراغت را می‌سنجد و برای رسیدن به این هدف، نگاه تحلیلگر خود را از مسائل مختلفی مثل سیاست، اقتصاد، قانون، فرهنگ و حتی روان انسان گذر می‌دهد.

درباره‌ی کتاب صوتی کار و فراغت ایرانیان

گفته‌ می‌شود مردم اهل ژاپن از سخت‌کوش‌ترین افراد جهان‌اند. آن‌ها آن‌چنان به کار و کوشش احساس تعلق دارند که گاه سلامت خود را در این مسیر به خطر می‌اندازند. در گوشه‌ای دیگر از دنیا، کشورهایی به فراغت‌طلبی خود معروف هستند. آن‌ها لذت‌های کوچک زندگی را پاس می‌دارند و آن را رمز شادی خود می‌دانند. اما جایگاه کشوری مثل ایران در این نمودار کجاست؟ با مرور کتاب صوتی کار و فراغت ایرانیان نوشته‌ی حسن قاضی مرادی این سوال را با ذره‌بینی علمی وارسی می‌کنیم.

کار و فراغت: مفاهیم در هم تنیده یا دو روی یک سکه؟

تعریف ما از کار چیست؟ چه دسته اعمالی را در دسته‌ی سرگرمی و اوقات‌ فراغت جای می‌دهیم؟ پیش از ورود به هر بحثی لازم است درباره‌ی معنای این دو اصطلاح به جوابی مشترک برسیم تا بتوانیم موضوع را در ابعاد جامعه‌شناختی بسط و گسترش دهیم و آن را در بستر جامعه‌ی ایران بررسی کنیم.

پس از توافق بر سر ماهیت و چیستی کار و فراغت خوب است نگاهی به علت و چرایی آن نیز داشته باشیم. چرا کار می‌کنیم؟ بنا بر کدام میل ذاتی به سراغ تفریح و سرگرمی می‌رویم؟ آیا کار و سرگرمی اهدافی جدا از یکدیگر را دنبال می‌کنند؟ یا در اعماق این دو مفهوم می‌توان پیوند و ریشه‌های مشترکی را جست‌وجو کرد؟ و یا حتی رابطه‌ای متقابل و گسست‌ناپذیر؟

ارتباط ایرانیان با کار و فعالیت، پیشینه‌ای پرفرازونشیبی دارد. اما آنچه که امروز از آمار و اخبار برمی‌آید حاکی از عدم اشتیاقی عمومی و گسترده نسبت به کار و فعالیت است. در بخش‌های بعدی کتاب صوتی کار و فراغت ایرانیان به سراغ این موضوع جنجال‌برانگیز می‌رویم و اساساً رابطه‌ی ایرانیان با مقوله‌ی فعالیت و سخت‌کوشی را با نگاهی دقیق‌تر می‌سنجیم.

برای بررسی این موضوع لازم است پرونده‌ی تاریخ را بگشاییم و این‌بار نگاه سریعی به سرگذشت مهاجران آریایی و توقف و حیات آن‌ها در دشت‌های ایران داشته باشیم. در این میان به نشانه‌های ظهور کشاورزی و یک‌جانشینی در ایران می‌پردازیم و به اولین نقطه‌ی پیدایش شهرها می‌رسیم. با آغاز نظام‌های یکپارچه‌ی اجتماعی و شکل‌گیری تمدن‌ها؛ ده‌ها مفهوم جدید‌الوقوع به چرخه‌ی زندگی مردم افزوده می‌شود و موضوع کار و فراغت نیز برای همیشه از تعریف ساده و قدیمی خود فاصله می‌گیرد.

اما همچنان به سوال اصلی خود نرسیدیم. چرا ایرانیان اغلب از کار گریزانند؟ برای نزدیک شدن به پاسخ باید به سراغ عوامل و انگیزه‌هایی برویم که در ظاهر امر ارتباط چندانی با موضوع موردبحث پیدا نمی‌کنند اما در حقیقت، نگرش جمعی ما به مفهوم کار را شکل می‌دهند. استبداد چندین‌قرنه و فساد اقتصادی گسترده در طول حکومت‌های مختلف گرچه در ظاهر مفاهیمی سیاسی و وابسته به زمامداری هستند اما در اعماق خود تأثیرات انکارناپذیری بر رابطه‌ی مردمان با کار و کوشش گذاشته‌اند.

گذار از جامعه‌ی سنتی به جامعه‌ی متجدد، ظهور سرمایه‌داری، مهاجرت، حق و حقوق کار تنها گوشه‌ای از مفاهیم و موضوعاتی است که جهان اقتصاد، سیاست و جامعه را به هم پیوند می‌دهند و لاجرم بحث ما را در کتاب صوتی کار و فراغت ایرانیان داغ‌تر می‌کنند. اما برای رسیدن به تحلیلی دقیق‌تر دراین‌باره، تنها درنظر گرفتن روند‌های سیاسی و اقتصادی کافی نیست. میل به کار و اشتیاق ایرانیان به فعالیت را باید در بستر فرهنگی نیز به بوته‌ی نقد و آزمایش گذاشت.

کتاب صوتی کار و فراغت ایرانیان؛ سفری به عمق فرهنگ کار و تفریح

فرهنگ ایران هیچ‌گاه از عقاید و باورهای جمعی مردمان آن دور نبوده و نیست. پس نمی‌توان اشتیاق ایرانیان به کار و تلاش را جدای از فرهنگ آنان بررسی کرد. در بخش‌های بعدی از این تحقیق مفصل، باورهای اخلاقی را سنگ محک قرار می‌دهیم و تعهد فکری ایرانیان به کار را به چالش می‎کشیم. در این‌جاست که کم‌کم به مفاهیمی درونی‌تر نزدیک می‌شویم و از وادی جامعه و سیاست به جهان روان و ذهن انسان قدم می‌گذاریم.

اگر بخواهیم از میان مزیت‌های کتاب صوتی کار و فراغت ایرانیان، یکی را برگزینیم باید به همین تنوع رویکرد و گستردگی نگاه نویسنده اشاره کنیم. حسن قاضی مرادی برای آن که به پاسخ سوال خود دست پیدا کند از هیچ وادی و مبحثی غافل نمی‌ماند. پس، در انتهای این گشت‌وگذار عظیم، به جهان روان‌شناسی می‌رسیم تا خصوصیات روانی ایرانیان در ارتباط با کار و فعالیت اقتصادی را بسنجیم.

پس از آن که مفهوم کار و میل ایرانیان به آن را از ابعاد و زوایای مختلف آزمودیم، حال نوبت می‌رسد به مفهوم فراغت‌طلبی و بررسی آن در ابعاد فرهنگ ایرانیان. در این نقطه به رابطه‌ی عمیق و تنگاتنگ میان کار و فراغت پی می‌بریم و می‌فهمیم که چگونه نگرش ایرانیان نسبت به مفهوم کار، بر نگاه آن‌ها بر روی مفهوم سرگرمی نیز تأثیر گذاشته.

نویسنده‌ی کتاب صوتی کار و فراغت ایرانیان در بخش پایانی اثر خود چند وجه پنهان و مغفول‌مانده از بحث سرگرمی‌خواهی را برای مخاطب روشن می‌کند و پس از یک جمع‌بندی کلی، دیدگاه نهایی خود را پیش چشم ما می‌گذارد. در انتها نیز خوب است بدانید که این پژوهش ناب با تلاش نشر صوتی آوانامه و همیاری انتشارات اختران آماده شده و روایت گرم و روان آن نیز کاری از تایماز رضوانی است.

کتاب صوتی کار و فراغت ایرانیان برای چه کسانی مناسب است؟

علاقه‌مندان به مباحث میان‌رشته‌ای به‌ویژه در باب جامعه‌شناسی و فرهنگ ایرانی از شنیدن این رساله‌ی شنیداری لذت می‌برند.

در بخشی از کتاب صوتی کار و فراغت ایرانیان می‌شنویم

مهم‌ترین ویژگی سرگرمی‌خواهی، یعنی غفلت از خود دردمند و سرکوب‌شده و از اوضاع و احوال به‌ستوه‌آورنده و پرادبار و مسلط بر فرد، موجب برجسته‌ترین کارکرد فرهنگ سرگرمی‌خواهی می‌شود. فرد به‌طور خودبه‌خودی و منفعلانه‌ای، هم با خویشتن ناچیز و ناتوان و دردمند و هم با شرایط نابه‌سامان و رنج‌آور اجتماعی به سازگاری می‌رسد. اگر که زحمت و اشتغال با استغراق انسان در زندگی روزمره و تقویت انفعال او، فرد را به سازگاری با خود گرفتار در چرخه‌ی حفظ بقا و اوضاع و احوال نامطلوب اجتماعی‌اش سوق می‌دهد، سرگرمی‌خواهی نیز به همین شیوه همین کارکرد را در ارتباط با زمان فراغت دارد.

فهرست مطالب کتاب صوتی