معرفی و دانلود کتاب جنگ سرد روم و پارت: تاریخ ایران در قرن اول میلادی

معرفی کتاب جنگ سرد روم و پارت: تاریخ ایران در قرن اول میلادی

کتاب جنگ سرد روم و پارت اثر جان پوارو پژوهشی جامع است که با نگاه دقیق و تحلیلی، تعاملات دو امپراتوری بزرگ در دوران تمدن باستان یعنی رومیان و اشکانیان (پارتی‌ها) را بررسی می‌کند؛ فرازونشیب‌های بسیاری که از لحاظ تاریخی بسیار اهمیت دارند و سرنوشت هر دو امپراتوری را برای همیشه تغییر دادند.

درباره‌ی کتاب جنگ سرد روم و پارت

جان پوارو (John J. Poirot) در تلاش است تا در کتاب جنگ سرد روم و پارت (The Romano-Parthian Cold War) دوره‌ی مهم و تأثیرگذاری از تاریخ روابط روم و اشکانیان را بررسی کند. اشکانیان که در جهان غرب با نام پارتیان شناخته می‌شوند، نزدیک به پنج قرن بر ایران حکومت کردند و با بیرون راندن سلوکیان از ایران موفق شدند دوباره حاکمیت ایرانیان را احیا کنند و سعی داشتند بتوانند مانع پیشروی امپراتوری روم شوند.

با توجه به این مسائل، این دوره‌ی تاریخی بسیار مهم و اثرگذار تلقی می‌شود اما با این حال پس از براندازی اشکانیان به دست ساسانیان، تا حد زیادی آثار به‌جا‌مانده از این حکومت به عمد نابود شدند. به همین دلیل اسناد اندکی از این دوره‌ی مهم تاریخی از تلاطم روزگار جان سالم به در برده‌اند و نام بسیاری از شاهان و مشاهیر این دوره در کوره‌راه تاریخ از خاطرات پاک شدند.

می‌توان گفت اولین چالش‌های روم و ایران در دوره‌ی اشکانیان، در سال 54 قبل از میلاد رقم خورد. زمانی که کراسوس بدون اینکه اعلان جنگ کند از رود فرات گذر کرد. با وجود اینکه در ابتدا به موفقیت‌هایی رسید اما درنهایت شکست خورد و در نبرد کارهه جان خود را از دست داد.

همچنین پس از شکست مارک آنتونی در مقابل فرهاد چهارم و همین‌طور عدم نتیجه‌بخشی استراتژی‌های متکبرانه و غیراصولی سردمداران عصر جمهوری روم نظیر سولا، لوکولوس و پومپی در برابر اشکانیان، بالاخره آگوستوس امپراتور روم، تصمیم به تغییر استراتژی گرفت و پس از آن به جای درگیری و نبردهای مستقیم با پارتیان عملاً وارد جنگ سرد شد. او که فرزندان فرهاد چهارم را گروگان گرفته بود با دستاویز قرار دادن این گروگان‌ها تلاش می‌کرد تا ثبات سیاسی را در حکومت اشکانیان مختل کند و باعث ایجاد جنگ‌های داخلی در ایران شود. جانشینان بعدی آگوستوس نیز در جهت عملی کردن این حربه‌ی سیاسی تلاش ‌کردند و این سیاست جنگ سرد تا زمان حکومت نرون ادامه داشت.

جان پوارو این سیاست و رخدادهای تاریخی‌ مرتبط با آن را با استفاده از سالنامه‌های تاسیتوس، تاریخ‌نگار شهیر رومی در قرن اول میلادی مورد بررسی قرار داده و پس از تحلیل نقادانه‌ی گزارش‌ها و روایت‌های این مورخ درباره‌ی سیاست امپراتورهای سلسله‌ی ژولیوکلودیوسی، محتوای نهایی را در قالب دو بخش در کتاب جنگ سرد روم و پارت ارائه کرده است که بخش اول «پیشینه و زمینه‌ی برخورد تاسیتوس با پارت در سالنامه‌ها» و بخش دوم «سالنامه‌های تاسیتوس و سیاست خارجی دودمان ژولیوکلودیوسی در شرق» عنوان گرفته‌اند.

البته این پژوهشگر تاریخی، در این کتاب تنها بر وجوه سیاسی و نظامی ارتباطات روم و اشکانیان تمرکز نمی‌کند، بلکه تأثیرات دوسویه‌ی فرهنگی و اجتماعیِ این تعاملات را در درازمدت مورد بررسی می‌دهد. جان پوارو پژوهشگر آمریکایی کتاب جنگ سرد روم و پارت را که درواقع رساله‌ی دکترای او در دانشگاه لوییزیانا است، با استناد به منابع معتبری به نگارش درآورده است تا بر دوره‌ی مهم و مبهم تاریخی اشکانیان نور بتاباند. اثری که کمک می‌کند از شرایط و عملکرد حکومتی که درواقع به‌عنوان میانجی هخامنشیان و ساسانیان شناخته می‌شود، آگاهی بیشتری پیدا کنیم. حکومتی که به گواه پژوهشگران، بدون آن تاریخ و فرهنگ ایرانی با گسست مواجه می‌شد.

این اثر ارزنده با تلاش کامیاب شهریاری به فارسی ترجمه شده و انتشارات مروارید برای نشر آن اقدام کرده است.

کتاب جنگ سرد روم و پارت برای چه کسانی مناسب است؟

تمامی افراد دوستدار تاریخ به‌ویژه علاقه‌مندان به شناخت تمدن‌های باستانی با مطالعه‌ی این کتاب به دانسته‌های جذابی پی خواهند برد.

در بخشی از کتاب جنگ سرد روم و پارت: تاریخ ایران در قرن اول میلادی می‌خوانیم

عجله زیاد کراسوس برای چه بود؟ او قبلاً بیش از نیم سال صبر کرده بود، اگر مراحل آماده‌سازی او را در رم نیز حساب کنیم، بیش‌تر از این می‌شود. چرا نبرد را بدون متحدان ارمنی یا پسرش و شاید حتی قبل از آموزش کامل نیروهایش آغاز کرد؟ و علاوه بر این، چرا درحالی‌که گزینه آسان‌تر یعنی ارمنستان نیز در دسترس بود، مسیر خطرناک‌تری را انتخاب کرد؟ اگرچه محققان توضیحات مختلفی ارائه کرده‌اند، یک احتمال ممکن است این باشد که کراسوس همچنان ناامیدانه تلاش می‌کرد تا از جنگ داخلی جاری در پارت استفاده کند، جنگی که او و پومپی برای سازماندهی آن سخت تلاش کرده و سخاوتمندانه هزینه کرده بودند. مهرداد، با کمک مالی گابینیوس، قبلاً جای پای چشمگیری در بین‌النهرین جنوبی به دست آورده بود. اگر کراسوس می‌توانست به زنده نگه داشتن این نقطه مقاومت کمک کند، شورش مهرداد تنها در طول لشکرکشی خود سردار رومی مفید بود. اما البته اُرُد، برادر مهرداد و پادشاهی که بر سریر قدرت بود مطمئناً اجازه نخواهد داد چنین چالش آشکاری برای مدت طولانی بدون معارضه باقی بماند. و درواقع، در اوایل سال 54 پیش از میلاد کراسوس، شاید از طریق مهرداد، دریافته بود که پارتیان در مراحل اولیه آماده‌سازی برای حمله به جنوب بین‌النهرین بودند. درحالی‌که اُرُد ارتش اصلی پارت را برای دفاع در برابر تهاجم قریب‌الوقوع رومیان سازماندهی می‌کرد، سورنا، همان فردی که در ابتدا مهرداد را خلع کرده بود، در همان حین مشغول آوردن یک ارتش کوچک‌تر دیگر پارتی برای مقابله با شهرهای شورشی در جنوب بود. اگر چه در منابع ما مطلبی در این زمینه به رشته تحریر درنیامده، و درنتیجه، ما هیچ مدرک قطعی در دست نداریم، اما منطقی به نظر می‌رسد که فرض کنیم در تابستان سال 54 پیش از میلاد با توجه به نزدیک شدن پیوسته سورنا، مهرداد چاره‌ای جز درخواست کمک از کراسوس نداشت. بنابراین، شاید باید اولین لشکرکشی کراسوس علیه پارتیان در سال 54 را به‌عنوان تلاشی فی‌البداهه و خود به خود برای کمک به مهرداد و درنتیجه طولانی کردن جنگ داخلی جاری در پارت بدانیم.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه مترجم
مقدمه مولف
بخش اول: پیشینه و زمینه برخورد تاسیتوس با پارت در سالنامه‌ها
فصل اول: روابط دیپلماتیک آغازین رومی‌پارتی: سولا، لوکولوس و پومپی
مقدمه
سولا «خوش‌اقبال» یا «قُلدر»؟: نمونه‌ای از سیاستِ پیش رفتن تا مرز جنگ
لوکولوس و سکستیلیوسِ «جاسوس»
پومپی بزرگ «پیمان‌ساز» / «پیمان‌شکن» و اولین نبرد برای یک کشور حائل ارمنی
فصل دوم: جنگ‌های رومی‌پارتی در اواخر دوره جمهوری: گابینیوس، کراسوس و مارک آنتونی
مقدمه
گابینیوس و کراسوس: جانبداری کردن در جنگ داخلی
مارک آنتونی: یک طرح و نقشه کاملاً جدید؟
فصل سوم: از جنگ گرم تا جنگ سرد: روابط رومی‌پارتی در دوران آگوستوس
مقدمه
تیرداد و فرهاد کوچک
بازپس‌گیری عقاب‌های روم
تئا موزا و پسران فرهاد
بحران ارمنستان: منشأ جنگ نیابتی روم
مأموریت گایوس سزار در مرزهای شرقی
پیامدهای مرگ گایوس: جهت‌گیری جدید آگوستوس
فصل چهارم: مقایسه راهبردهای روم در قبال پارت در اواخر دوران جمهوری و عصر آگوستوس
راه حل‌های سیاست جدید آگوستوس در برابر پارت: تقلید و نوآوری
مخالفت احتمالی اولیه با سیاست آگوستوس در قبال پارت: هوراس و اسیران رومی
بخش دوم: سالنامه‌های تاسیتوس و سیاست خارجی دودمان ژولیو‌کلودیوسی در شرق
فصل پنجم: تحلیل قطعه 1 پارتی: فرار ونون (سالنامه‌ها 2. 1-4؛ 2. 56-58؛ 2. 68)
خلاصه و بررسی ساختاری
الف. قطعه 1.1 پارتی (سالنامه‌ها. 2. 1-4): ونون و مشکل با مدعیان پارتی
ب: قطعه 2.1 پارتی. ونون در مقابل ژرمنیکوس: یک راه بهتر
پ: قطعه 1.3 پارتی (سالنامه‌ها 2. 68): ونون: هیچ کشوری برای مدعیان قدیمی وجود ندارد
فصل ششم: تحلیل قطعه 2 پارتی (سالنامه‌ها 6. 14؛ 6. 31-37؛ 6. 41-44)
خلاصه و بررسی ساختاری
الف. قطعه 2.1 پارتی (سالنامه‌ها 6. 14؛ 6. 31-32) فرهاد کوچک: آغازگر یک اشتباه
ب. قطعه 2.2 پارتی (سالنامه‌ها. 6. 33-35): رومی‌ای که تنها نظاره‌گر بود: نبرد ایبری‌ پارتی بر سر ارمنستان
ج. قطعه 2.3 پارتی (سالنامه‌ها 6. 36-37؛ 6. 41-44): تیرداد: آیا او می‌تواند آن یکی باشد؟
فصل هفتم: تحلیل قطعه 3 پارتی: یک پادشاه بهتر201 (سالنامه‌ها 11. 8-10؛ 12. 10-14؛ 12. 44-51)
مقدمه
الف. قطعه 3.1 پارتی (سالنامه‌ها 11. 8-10): گودرز در مقابل وردان: جنگ داخلی در پارت
ب. قطعه 3.2 پارتی (سالنامه‌ها 12. 10-14): مهرداد: آخرین مدعی پارتیِ روم
پ. PP 3.3 (سالنامه‌ها 12. 44-51): رادامیستوس: پس چه کسی اکنون بر ارمنستان حکومت می‌کند؟
فصل هشتم: تجزیه و تحلیل قطعه 4 پارتی: «برای سایه پادشاه» 272 (سالنامه‌ها. 13. 6-9؛ 13. 34-41؛ 14. 23-26؛ 15. 1-17؛ 15. 24-31)
خلاصه و بررسی ساختاری
الف. قطعه 4.1 پارتی (سالنامه‌ها 13. 6-9؛ 13. 34-41؛ 14. 23-26): کوربولو: بهترین امپراتور
ب. قطعه 4.2 پارتی (سالنامه‌ها. 15. 1-17): پائتوس و راندیا: خطرات تکبّر و غرور و تغییرپذیری بخت و اقبال
پ. قطعه 4.3 پارتی (سالنامه‌ها 15. 24-31) سازش نرونی: ارمنستانِ رها شده
فصل نهم: پژواک‌های جنگ با پارسیان: راندیا به مثابه تراژدی
فصل دهم: جنگ تراژان با پارتیان و سالنامه‌های تاسیتوس
جنگ تراژان با پارتیان
انگیزه جنگ تراژان با پارتیان
جنگ تراژان با پارتیان و هجونامه 2 جوونال
پژواک‌های جنگ تراژان با پارتیان در سالنامه‌های تاسیتوس
نتیجه‌گیری
فهرست منابع