معرفی و دانلود کتاب ضرورت تئاتر: هنر تماشا کردن و تماشایی‌ شدن

معرفی کتاب ضرورت تئاتر: هنر تماشا کردن و تماشایی‌ شدن

پال وودراف در کتاب ضرورت تئاتر که با قلمی شیوا و روان نوشته شده است، به ما نشان می‌دهد که تئاتر هم درست به اندازه‌‎ی زبان قدرتمند است. او به ما می‌گوید که تئاتر چطور خودش را در سنت‌های مختلف اجتماعی و حتی رویدادهای ورزشی نمایان می‌کند. چیزی که ما به‌عنوان تئاتری که روی صحنه می‌رود می‌شناسیم، تنها بخشی از یک دنیای گسترده است. البته بخشی که قدرتمندترین وجهه‌ی آن به شمار می‌رود. اثر حاضر ذیل مجموعه‌‌کتاب‌های «تئاتر: نظریه و اجرا» به همت نشر بیدگل به انتشار رسیده است.

درباره‌ی کتاب ضرورت تئاتر

چه چیزی درمورد هنر تئاتر منحصربه‌فرد و ضروری است؟ چه چیزی آن را از دیگر هنرها جدا می‌کند؟ آیا ما به مقوله‌ای به نام «تئاتر» احتیاجی مبرم داریم؟

کتاب ضرورت تئاتر (The necessity of theater)، قدرت منحصربه‌فرد تئاتر را با تقسیم‌کردن آن به دو هنر متفاوت بررسی می‌کند. یکی از این هنرها دیدن است و دیگری دیده‌شدن. این دو هنر زمان اجرای تئاتر، با همکاری مستقیم بینندگان و اجراکنندگان با هم پیوند می‌خورند. هنرمندان روی صحنه هنرِ دیده‌شدن را به اجرا درمی‌آورند و تماشاگران هنر دیدن را. بازیگران تئاتر کاری می‌کنند که هنرشان ارزش دیده‌شدن داشته باشد؛ به حرکاتشان روی صحنه توجه می‌کنند. حرکات صورت، داستان نمایش‌نامه، انتخاب‌هایشان و کاراکتری که آن را بازی می‌کنند برایشان اهمیت دارد. آن‌ها اجرای تئاتر را به شکل یک هنر مقدس می‌بینند. تماشاگران هنر «دیدن» را به منصه‌ی ظهور می‌رسانند. یک بیننده‌ی خوب از نظر عاطفی هم با اجرای روی صحنه درگیر می‌شود. این درگیری تا جایی پیش می‌رود که در نهایت، به نوعی خرد جمعی می‌رسد.

به اعتقاد نویسنده، هنر تئاتر به جز حقایقی که به ما می‌آموزد، باعث می‌شود درمورد خودمان هم اطلاعات و آگاهی به دست بیاوریم. او تئاتر را به‌سان هنری اصیل و همراه فکر و اندیشه می‌بیند که ما را به بهترین شکل ممکن به غرایز انسانی‌مان پیوند می‌دهد.

در نهایت، نویسنده بیان می‌کند که تئاتر این توانایی را دارد که زندگی ما را تغییر داده (حداقل بخشی از مردم بر این باور هستند) و موجودی روحانی و مقدس را به دنیا بیاورد. این کتاب برای هر کسی که به تئاتر علاقه دارد و آن را به‌صورت جدی دنبال می‌کند و می‌خواهد اجرایش کند، مناسب است.

این کتاب را که پال وودراف (Paul Woodruff) به رشته‌ی تحریر درآورده، انتشارات دانشگاه آکسفورد به سال 2009 به چاپ رسانده و در ایران نیز انتشارات بیدگل این کتاب را با ترجمه‌ی بهزاد قادری منتشر کرده است.

درباره‌ی مجموعه‌ی تئاتر: نظریه و اجرا

این مجموعه جریان‌های مهم تئاتری جهان در عصر ما را معرفی کند. سنت‌هایی که مرور و خواندن دوباره‌ی آ‌ن‌ها از هر لحاظ بسیار لازم و ضروری است. معرفی جریان‌های عمده‌ی تئاتر و اجرای معاصر، بازخوانی آن‌ها، تأکید کردن بر ارتباط بین عمل و نظریه‌ی تئاتر از هدف‌های مهم این مجموعه به شمار می‌رود.

نکوداشت‌های کتاب ضرورت تئاتر

• کتابی آموزنده که مخاطب خود را به چالش می‌کشد. ( تایمز لیتِراری ساپلِمِنت)
• این کتاب دیدگاه من درمورد تئاتر را به بهترین شکل ممکن بیان کرد. (ویلیام برایلس، نویسنده‌ی فیلمنامه‌های موفقی ازجمله دورافتاده، آپولو 13 و پرچم‌های پدرانمان)
• کتابی پیچیده که دیدگاهی درخشان درمورد هنر تئاتر را دراختیار خواننده قرار می‌دهد. نویسنده قلمی دارد که خواننده را کاملاً درگیر می‌کند. او خواننده را وادار به تفکر درمورد کنشگری‌های اجتماعی می‌کند. (چویس)
• نویسنده آنقدر سعی کرده منظور خود را ساده و برای مخاطب عام ادا کند که نخواندن و نفهمیدن تک‌تک لغات این کتاب، کم‌لطفی است. این کتاب نه تنها در دفاع از هنر تئاتر، بلکه در دفاع از هدفی کاملاً والاتر هم موفق بوده است. (نقد کتابِ نیویورک‌تایمز)
• نویسنده سعی کرده مخاطب خود را وادارد تا نگاهی کاملاً جدید نسبت به هنر تئاتر داشته باشد. او به خوبی نشان داده است که چرا هنر " درام " باید بخشی جدانشدنی از جامعه‌ی امروزی باشد. هرکس که واقعاً به آینده‌ی هنر تئاتر اهمیت می‌دهد، حتماً باید این کتاب را مطالعه کند. (پیتر مینِک، هنرمند و کارگردان از دانشگاه هنر نیویورک)

کتاب ضرورت تئاتر برای چه کسانی مناسب است؟

این کتاب می‌تواند برای افرادی که تئاتر را به‌طور تخصصی دنبال می‌کنند، برای دانشجویان رشته‌ی تئاتر و هم برای علاقه‌مندان به این حوزه مناسب باشد.

با پال وودراف بیشتر آشنا شویم

نویسنده، مترجم، فیلسوف و استاد دانشگاه تگزاس از سال 1973. پال وودراف (Paul Woodruff) از بیست‌وچهار سال پیش فعالیت خود را در دانشگاه به‌عنوان مدیر گروه، هماهنگ‌کننده و مدیربرنامه‌ریزی آغاز کرده است. او به منظور حمایت از دانشجویانی که از نظر تحصیلی نسبت به سایرین عقب‌تر هستند، برنامه‌های درسی جدیدی را تألیف و مشخص کرده که کمک شایانی برای ایشان بوده است.

از این نویسنده کتاب‌های نخستین دموکراسی: چالش اندیشه‌ای از دوران باستان و سوفوکلس و فلسفه: جستارهایی درباره‌ی نمایشنامه‌های ادیپوس در ایران منتشر شده است.

در بخشی از کتاب ضرورت تئاتر می‌خوانیم

تئاتر کاری است که از همه ما انسان‌ها، وقتی که در موقعیتی حی‌وحاضریم، سر می‌زند، موقعیتی که در آن دست‌کم بعضی از ما در زمان و مکانی معین به دیگران توجه می‌کنیم. بعضی از ما کاری می‌کنیم، دیگران تماشایمان می‌کنند. از این زاویه، انگار تئاتر ساده‌ترینِ هنرهاست، چون ابزارش تنها خودمانیم. اما از زاویه دیگر، تئاتر بیش از هر هنری فرآمده هنرهای دیگر است، زیرا آمیزه و گزیده‌ای رنگارنگ از فهرست بلندبالایی از هنرهاست.

نمی‌توانم هنری را بیابم که گهگاه در تئاتر استفاده نشده باشد. یک فهرست امروزی باید شامل بازیگری، رقص، آواز، نوازندگی آلات موسیقی، نویسندگی، نقاشی، طراحی لباس، عکاسی، نور پردازی و میکس صدا، و همین‌طور به کار بردن جلوه‌های تصویری و دیجیتال در صحنه‌ای زنده باشد.

می‌توان گفت تئاتر هنری است که از همه این هنرها به‌نوعی استفاده می‌کند. اما چنین تعریفی مبتنی بر فرآمدگی هنر تئاتر از دیگر هنرها بسنده نیست، زیرا فهرست هنرهایی که ‌این تعریف ارائه می‌دهد، هیچ‌یک از عناصر اصلی تئاتر را در بر نمی‌گیرد. هیچ‌یک از هنرهایی که در بند پیش برشمردم برای تئاتر ضروری نیست. حتی عناصری مانند بازیگری و نویسندگی که آنها را با تئاتر بسیار نزدیک می‌پنداریم، برای تئاتر ضروری نیستند.

می‌توان بدون متن بداهه‌سازی کرد، و می‌شود بی‌آنکه بازیگر باشیم، ما را تماشا کنند. به صحنه و لباس و نور نیازی نداریم. در تئاتر تنها به خودمان نیاز داریم. تئاتر کرداری انسانی است که داریم تماشایش می‌کنیم.

اگر برای تئاتر تنها به خودمان نیاز داریم، پس ساده‌ترین حقیقت درباره تئاتر این است: تئاتر آن هنری است که برای ابزارش ما را انتخاب می‌کند.

فهرست مطالب کتاب

سخن مترجم
دیباچه
پیشگفتار: روشن کردن صحنه‌ای خاموش
مقدمه: چرا به تئاتر نیازمندیم
0-1 ضرورت داشتن
0-2 هنر تئاتر
0-3 هنر تماشا کردن
0-4 نیاز به تئاتر
0-5 جایگاه تئاتر در مقام هنر
0-6 نیاز به هنر تئاتر
بخش یک: هنر تماشایی‌شدن
1. تعریف این هنر
1-1 انواع تئاتر
1-2 چرا بپرسیم؟
1-3 آنچه فلسفه طرح می‌کند
1-4 آنچه تئاتر است
1-5 آنچه تئاتر نیست
1-6 هنر
2. آنچه تئاتر می‌سازد
2-1 محصول تئاتر
2-2 هملت (خود نمایشنامه) چیست؟
2-3 آنچه که هملت (خود نمایشنامه) نیست
2-4 مورد موسیقی
2-5 قیاسِ بازی (فوتبال)
2-6 اجرای هملت
2-7 یک نمونه آزمایشی: آنتیگونه
3. کردارِ تماشایی: پیرنگ
3-1 ارزش
3-2 کردار
3-3 سامان پیرنگ
3-4 خشنود کردن امپراتور
4. نمایش انتخاب روی صحنه
4-1 شدنی‌های تئاتر
4-2 آزادی
4-3 انتخاب باطل
4-4 انتخابی که بازنمایی می‌شود
4-5 انتخاب‌های پویا
5. آدم‌های تماشایی: شخصیت‌ها
5-1 شخصیت بودن (در تئاتر)
5-2 تقلید و قوه خیال
5-3 شخصیت ویژه بودن
5-4 کنشگری و صفات انسانی (Êthos)
5-5 انسان: «کانون عشق»
5-6 موارد دست‌وپاگیر شخصیت‌های کمیک
6. فضای مقدس
6-1 مرزبندی زمان
6-2 فضای مقدس
6-3 مرزشکنی: ادیپ
6-4 تئاتر مرزشکن
7. تقلید
7-1 تعریف تقلید
7-2 الگو‌سازی
7-3 هم‌داستانی
7-4 بدل‌سازی
7-5 تقلید فضیلت
7-6 تقلید از راه موسیقی
7-7 تقلید در تئاتر
بخش دو: هنر تماشا کردن
8. عاطفه
8-1 ملال
8-2 چرا دل بدهیم؟
8-3 عواطفی که انسان را درگیر می‌کنند
8-4 از همدردی آوایی تا دل‌دادن
8-5 معضل معرفت
8-6 معضل کردار
8-7 همدردی با هکوبا
9. همدلی
9-1 تعریف همدلی
9-2 ایراد برشت
9-3 همخوانی
9-4 همانند‌سازی
9-5 بد تماشا کردن
9-6 همدلی شناختی
9-7 هنر همدلی
9-8 لذت
10. خنده
10-1 بد خندیدن
10-2 خوب خندیدن
10-3 کمدی و تراژدی
11. شناخت تئاتر
11-1 اندیشیدن درباره تئاتر
11-2 هم‌نوایی
11-3 شبکه شناخت
12. صورتک خِرَد
12-1 چالش فلسفه
12-2 خِرَد پنهان
12-3 «شگفتی‌های بسیار، دلهره‌های بسیار»
12-4 چگونه خردمندانه تماشا کنیم
12-5 به یاد داشته باشید که کیستید
12-6 بهترین تماشاگرِ خودتان
12-7 «هردو طرف نظرشان متین است»
12-8 خرد بازیگر
12-9 والا‌ترین خرد: تئاتر برای طوفانِ چرخشی اندیشه
سخن پایانی
دفاع تئاتر
کتاب شناسی
نمایه