معرفی و دانلود کتاب تئاتر و نشانه‌ها

معرفی کتاب تئاتر و نشانه‌ها

تعاریفی از بنیادی‌ترین مفاهیم تئاتر در کتاب تئاتر و نشانه‌ها ترجمه و گردآوری شده است. منصور خلج این اثر را در گروه کتاب‌های هنرهای نمایشی، با زبانی ساده، روان و به‌دور از پیچیدگی‌های رایج در نثرهای آکادمیک نگاشته است. «کمدی»، «تراژدی»، پانتومیم و... از سرفصل‌های این اثر آموزشی به حساب می‌آیند.

درباره‌ی کتاب تئاتر و نشانه‌ها

هر اثر دراماتیک مربوط به هر دوره‌ای که باشد، شامل مجموعه‌ای از نشانه‌ها می‌شود. زبان هر اثر نمایشی نیز ساختاری منسجم و مملو از نشانه‌ها دارد. سخن هر یک از شخصیت‌ها نشانه‌ی سطح فرهنگی و اجتماعی اوست و لباس شخصیت دربردارنده‌ی نشانه‌هایی از تعلّق به ملیت، موقعیت اجتماعی، اقتصادی و خاستگاه اندیشه و باورها به حساب می‌آید. در این بین علم نشانه‌شناسی بر درک ما از یک متن می‌افزاید. به همین سبب، منصور خلج در کتاب تئاتر و نشانه‌ها به بررسی مفاهیم بنیادین تئاتر و نشانه‌شناسی در نمایش می‌پردازد.

سه رکن اصلی یک نمایش بازیگر، صحنه و تماشاگر هستند که در ادوار مختلف همواره در حال تحول و دگردیسی بوده‌اند. در طی سالیان، ارکان دیگری مانند کارگردان، نویسنده، طراح و... به آن افزوده شده است. کتاب تئاتر و نشانه‌ها شامل سیزده مقاله می‌شود که در آن، ابتدا، نویسنده عوامل گوناگون و متنوعی را که برای به صحنه بردن یک نمایش لازم هستند، مانند بازیگر، لباس، گریم، وسایل صحنه و... توضیح می‌دهد و نقش آن‌ها را در انتقال معنا تشریح می‌کند. سپس انواع نمایش را مانند تراژدی، کمدی، درام و ملودرام یا مفاهیمی از ساختار نمایش و نمایشنامه را برمی‌گزیند و در گفتارهای جداگانه به آن‌ها می‌پردازد.

کتاب تئاتر و نشانه‌ها در اصل حکم فرهنگ‌نامه‌ی مفاهیم و اصطلاحات کلیدی تئاتر و نمایش را دارد که در آن نویسنده از معنای لغوی و تحت‌‌اللفظی اصطلاحات آغاز کرده، سپس پیشینه و تاریخچه‌ی آن را در میان یونانیان و رومیان باستان بررسی می‌کند.

منصور خلج سال‌ها در حوزه‌ی آکادمیک تئاتر و نمایشنامه‌نویسی فعالیت کرده است. همچنین وی نمایشنامه‌هایی نگاشته که در جشنواره‌های کودک تقدیر شده‌اند. او با توجه به سابقه‌ی فعالیت‌ها و مطالعاتش، در کتاب تئاتر و نشانه‌ها، اصطلاحات و مفاهیم تئاتر و نمایش را از منابع فارسی و انگلیسی و با زبانی روان و گویا ترجمه و گردآوری کرده و برای انتقال بهتر مفاهیم به مخاطب، از عکس‌ها و تصاویر بهره گرفته است. وی در خاتمه‌ی مطلب، منابعی را که از آن‌ها بهره برده، ذکر کرده است.

انتشارات سوره‌ی مهر این کتاب را منتشر کرده است.

کتاب تئاتر و نشانه‌ها برای چه کسانی مناسب است؟

کتاب تئاتر و نشانه‌ها برای دانشجویان هنرهای نمایشی، هنرجویان تئاتر و علاقه‌مندان به هنر نمایش، به‌ویژه کسانی که به دنبال درک بهتر ساختار و نشانه‌های تئاتری هستند، منبعی مفید و قابل‌فهم به‌شمار می‌آید.​

در بخشی از کتاب تئاتر و نشانه‌ها می‌خوانیم

هنرمند پانتومیم در سکوت تصاویری از افکار و احساسات گوناگون را از اعماق وجود خویش بیرون کشیده آن‌ها را به چهره و اندام خود می‌آورد. در این رابطه تا سرحدّ امکان در هنگام نمایش از استفاده اشیا و وسایل خودداری می‌نماید و موجودیتشان را با حرکات در رابطه با نقش تجسم می‌بخشد. هنرمندان و مفسران پانتومیم بر این عقیده‌اند که احساسات و نوسانات متنوع و پیچیده‌ای در انسان‌ها وجود دارد که زبان گاه قادر به بیان آن‌ها نیست. و از آن جا که زبان و بیان یک وسیله قراردادی و از پیش تعیین شده است که در هنگام ضرورت و بیان احساسات در چهارچوب خاص دستور زبان به کار برده می‌شود. حتی اگر زبان چندین‌بار به فرهنگ لغات خویش بیفزاید باز هم کاملاً گویا نخواهد بود بلکه رفتار، حرکات و ژست‌های هر شخصیت (کاراکتر) که برای بازگویی احساسات و افکارش به کار می‌برد در طبیعت گویاتر است. ارائه و بیان این احساسات پانتومیم است.

هنرمند و بازیگر پانتومیم از طریق موشکافی ماهرانه و تمرینات طولانی که بر روی بدن خود انجام می‌دهد مفاهیم و معانیِ ژست‌ها در روحش تأثیر کرده حرکات و رفتار اندامش می‌تواند در وضعیت‌های بخصوصی قرار گیرد که این حرکات یکی از مشخصه‌های هنر پانتومیم است. اما پانتومیم تنها به معنی تقلید نیست بلکه بازیگر پانتومیم با جست‌وجو در اجتماع و طبیعت حرکات و رفتار انسان و حیوان را مورد مطالعه قرار داده از مجموع آن‌ها حرکات و نکاتی را برگرفته به همراه علامات و حرکات بدنی که برحسب تجربه دارای معانی و مفهوم هستند و آن‌ها را ژست می‌نامند برای بیننده عرضه می‌دارد. درام‌شناسان به اتفاق، ریشه هنر پانتومیم را به مصر باستان نسبت می‌دهند که بعد به یونان آمده و در یونان توسط بازیگرانی چیره‌دست بارور گردید و سپس در روم باستان به اوج خود رسید. در یونان باستان، در زمان رونق تراژدی‌های بزرگ (قرن پنجم ق. م.) نمایش‌های پانتومیم ابتدا چندان رونقی نداشت.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه
مختصری درباره عوامل تشکیل‌دهنده نمایش
بازی
میم Mime
پانتومیم
تراژدی Tragedy
کمدی Comedie
کمدی فرس Farce Comedy
درام Drama
ملودرام Melodrama
پرولوگ Prologe
منولوگ Monologe
نمایش‌های میستری Mystery Play
نمایش‌های میراگل Miracle Play