معرفی و دانلود کتاب زیبایی

معرفی کتاب زیبایی

زیبایی امری ضروری برای زندگیِ بشر تلقی می‌شود، اما در دنیای معاصر از اهمیت آن کاسته شده و انسان مدرن بی‌پناه و آشفته مانده است. کتاب زیبایی اثری از راجر اسکروتن، به اهمیت امر زیبا در زندگی روزمره توجهی دوباره نشان می‌دهد و معیارهای تبیین زیبایی هنری را به دقت مطالعه می‌کند.

درباره‌ی کتاب زیبایی

زیبایی چیست؟ چه چیز را می‌توان زیبا و چه چیز را زشت نامید؟ با وجود سلیقه‌های مختلف پیرامونِ ما، آیا قضاوت درستی درباره‌ی زیبایی وجود دارد؟ راجر اسکروتن (Roger Scruton)، از فیلسوفان برجسته‌ی زیبایی‌شناسی، این پرسش‌ها را در کتاب زیبایی (Beauty) به بحث می‌گذارد. او زیبایی‌شناسی را در عرصه‌ی فلسفه و هنر بررسی و درنهایت نیز اعتراف می‌کند که هیچ تعریف واحدی از زیبایی به دست نداده است.

یک لحظه با خود فکر کنیم اگر مفهوم زیبایی در دنیا وجود نداشته باشد، چه اتفاقی می‌افتد؟ زیبایی را اگر به گفته‌ی راجر اسکروتن در چهار دسته‌ی زیبایی انسانی، زیبایی طبیعی، زیبایی روزمره و زیبایی هنری بگنجانیم و سپس تمام انواع آن را از صحنه‌ی روزگار حذف کنیم، چه بر سرمان خواهد آمد؟ نویسنده‌ی کتاب زیبایی معتقد است در این صورت بی‌هویت و آشفته و بدحال می‌شویم و چیزی جز مردگانِ متحرک نیستیم. زیبایی وجه متعالی زندگی است و اگر به آن بی‌توجهی و انکارش کنیم، دچار بحران‌های جدی می‌شویم. این همان دغدغه‌ای است که راجر اسکروتن را وادار به نگاشتن کتاب زیبایی کرده است.

نویسنده مشخصاً به جایگاه زیبایی در جهان معاصر می‌پردازد و بر زیبایی هنری تمرکز می‌کند. اسکروتن در فصل‌های پایانیِ کتاب، دیدگاهی اخلاقی – متافیزیکی را در باب زیبایی از نظر می‌گذراند که به‌نوعی در حکم تلاش برای نجات و بازیابی زیبایی است. او بارها بر این نکته تأکید می‌ورزد که زیبایی را نباید امری ذهنی و موهوم دانست، بلکه زیبایی امری واقعی و ملموس است که نقش پررنگی در زندگیِ انسانی ایفا می‌کند. رویکردی که راجر اسکروتن برای پیش بردن مباحث خود اتخاذ می‌کند، رویکردی کاملاً فلسفی و مبتنی بر آثار فیلسوفان است.

به زعمِ اسکروتن، در جریان انکشاف و تجربه‌ی زیبایی است که انسان به خاطر می‌آورد از جای دیگری آمده است، درست شبیه لحظاتی که در مکان مقدسی حضورِ امری استعلایی را حس می‌کند. انسان در جریان چنین انکشافی و در حضور زیبایی قادر به درک حقیقت وجود می‌شود. راجر اسکروتن نشان می‌دهد که چگونه نقاشی، موسیقی، ادبیات، طبیعت، و شکل‌وشمایل انسانی با تکریم و تقدس زیبایی در خلال سده‌ها، تجربه‌ و انکشافِ زیبایی را به مجرای زندگی روزمره‌ی انسان وارد کردند و مایه‌ی تسکینش شدند. او این‌طور هشدار می‌دهد که نادیده گرفتنِ امر زیبا، انسان معاصر را در برهوت رها خواهد کرد.

پس از صحبتی مفصل در باب ضرورت زیبایی، نوبت به آن می‌رسد که زشت را از زیبا تشخیص دهیم. آیا می‌توانیم آن‌گونه که بودلر و نیچه ادعا می‌کردند، زیبایی و خیر را از یکدیگر جدا کنیم و امری را به‌خاطر غیراخلاقی بودنش زیبا بدانیم؟ اگر زیبایی را منحصراً به عرصه‌ی ذوق متصل بدانیم و آن را از عقل جدا کنیم، آن‌گاه مطالعه‌ی زیبایی را امری محال ساخته‌ایم. اگر در نظر بگیریم که هر ذوق و سلیقه‌ای می‌تواند زیبا باشد و هیچ معیاری برای تبیین زیبایی وجود ندارد، مسیر را اشتباه رفته‌ایم و راه را بر مطالعه‌ی عمیق در این زمینه بسته‌ایم. گاه هنر، ادبیات، معماری و موسیقی قربانیِ چنین دیدگاهِ غیرساختارمندی می‌شوند و داوریِ زیباشناسانه و تدوین برنامه‌های آموزشی را دشوار می‌کنند. راجر اسکروتن بر این دیدگاه خط بطلان می‌کشد و زیبایی را چیزی می‌پندارد که ریشه در طبیعت عقلانیِ ما دارد، پس قابل مطالعه و واکاوی است. او این دغدغه‌ها و چالش‌ها را در کتاب زیبایی مطرح کرده و خواننده را به پاسخِ این پرسش‌های فلسفی دعوت می‌کند.

کتاب زیبایی به مثابه‌ی یک دعوت است؛ دعوتی خطاب به همه‌ی انسان‌ها برای تأمل و درنگ بیش‌تر درباره‌ی زیبایی و فهم جایگاه واقعی و اصیل آن در زندگی روزمره‌. در دورانی که زشتی و بی‌خردی همه‌جا را فراگرفته است، ضرورت خوانش چنین متونی بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود. نشر گیلگمش اقدام به چاپ و نشر این کتاب با ترجمه‌ی فریدا فرنودفر و امیر نصری کرده است.

نکوداشت‌های کتاب زیبایی

• نثر صریح و روان راجر اسکروتن و تصاویرِ موجود، کتاب را حقیقتاً زیبا می‌کند. (نشریه‌ی هنر)
• راجر اسکروتن بینشی عمیق و واضح را در کتابی کم‌حجم ارائه می‌دهد. (سباستین اسمی)
• موجز و عمیق. (مایکل تانر)

کتاب زیبایی‌ برای چه کسانی مناسب است؟

هرکس می‌خواهد با درکِ امر زیبا در زندگیِ روزمره به آرامش و تعالی دست یابد این کتاب را بخواند؛ هرچند دوست‌داران کتب فلسفی و هنری مخاطبان اصلی کتاب حاضر هستند.

در بخشی از کتاب زیبایی می‌خوانیم

در میان حیوانات انسان تنها جان‌داری است که فردیتش را در چهره‌اش آشکار می‌کند. زبانی که سخن می‌گوید، چشمانی که خیره می‌شود، پوستی که از شرم سرخ می‌شود، همه‌ی این‌ها نشانه‌های آزادی، شخصیت و توانایی حکم کردن هستند و تمامی این امور بیان انضمامی منحصربه‌فرد بودن «خود» درون است. یک چهره‌نگار برجسته می‌تواند از این نقاط اوج بیان جسمانی نه‌تنها برای بیانِ اندیشه‌های زودگذر یک شخص، بلکه برای بیانِ مقاصد بلندمدت، موضع اخلاقی و تلقی شخص از خودش که در آن جلوه‌گر شده است، استفاده کند.

همان‌گونه که کِنِت کلارک در مطالعه‌ی مشهورش در باب تصاویر برهنه اشاره می‌کند، ونوس در حالت درازکش گسستی را با عهد باستان نشان می‌دهد، دورانی که در آن هیچ‌گاه الهه در وضعیت افقی نمایش داده نشده بود. این تصویر بدن برهنه در حالت درازکش، الهه را نه به‌عنوان مجسمه‌ای که باید مورد پرستش قرار گیرد، بلکه به‌عنوان زنی نشان می‌دهد که مورد خواهش جنسی است. حتی در نقاشی ونوس اوربینو که در میان نقاشی‌های تیسین از زنان برهنه، تحریک‌کننده‌ترینشان است، ونوس توجه چشمان ما را به صورت خودش جلب می‌کند؛ صورتی که به ما می‌گوید این بدن همانند خود این زن تنها در اختیار عاشقی است که بتواند صادقانه در چشمان او خیره شود. برای دیگران این بدن غیرقابل‌دسترس است، اما ملک مطلق آن نگاهی است که خود را از آن می‌نگرد: به تعبیری که در فصل دو آوردیم آن نه یک بدن بلکه یک تجسد است. چهره به بدن فردیت می‌بخشد، آن را تحت لوای آزادی در اختیار دارد و هر نگاه حریصانه را به منزله‌ی یک بی‌حرمتی محکوم می‌کند. نقاشی برهنه‌ی تیسین نه تحریک می‌کند و نه تهییج، بلکه آرامش بی‌طرفانه‌ای را حفظ می‌کند، آرامش فردی که اندیشه‌ها و تمایلاتش از آن ما نیست، بلکه از آن خود اوست.

فهرست مطالب کتاب

فهرست تصاویر
یادداشت مترجم
یادداشت نویسنده بر ترجمه ی فارسی
مقدمه
فصل یک: داوری در باب زیبایی
حقیقت، خیر و زیبا
برخی اقوال مشهور
یک پارادوکس
زیبایی حداقلی
برخی نتایج
دو تلقی از زیبایی
ابزارها، غایات و تأمل
خواستن چیزی خاص
یک هشدار
زیبایی و حواس
علقه‌ی فاقد علقه
لذت فارغ از علقه
ابژکتیویته
گام‌های بعدی
فصل دو: زیبایی انسانی
یک نکته‌ی منطقی
زیبایی و میل
اروس و عشق افلاطونی
تأمل و میل
ابژه‌ی فردی
ترجمه‌ی درایدن
بدن‌های زیبا
روح‌های زیبا
زیبایی و امر مقدس
کودکی و باکرگی
زیبایی و فریبندگی
علقه‌ی فاقد علقه
فصل سه: زیبایی طبیعی
شمول کلی
دو جنبه‌ی طبیعت
کشف طبیعت
زیبا‌شناسی و ایدئولوژی
پاسخ
معنای همه‌شمول‌ زیبایی طبیعی
طبیعت و هنر
پدیدارشناسی تجربه‌ی زیباشناختی
امر والا و امر زیبا
منظره و دیزاین
غایتمندی بدون غایت
فصل چهار: زیبایی روزمره
باغ و باغچه‌
کاردستی و هنر نجاری
زیبایی و تعقل عملی
عقل و نمود
توافق و معنا
سبک
مُد
دوام و ناپایداری
تناسب و زیبایی
فصل پنج: زیبایی هنری
فارغ از شوخی
هنر به مثابه‌ی یک نوع دارای کارکرد
هنر و سرگرمی
یک نمونه
فانتزی و واقعیت
سبک
فرم و محتوا
بازنمایی و بیان
بیان و عاطفه
معنا در موسیقی
فرمالیسم موسیقایی
فرم و محتوا در معماری
معنا و استعاره
ارزش هنر
زیبایی و حقیقت
هنر و اخلاق
فصل شش: ذوق و نظم اجتماعی
طلب مشترک
سوبژکتیویته و دلایل
جست‌وجوی ابژکتیویته
ابژکتیویته و جهان‌شمولی
قواعد و اصالت
معیار ذوق
فصل هفت: هنر و اروس
فردیت
زیبایی آسمانی و زیبایی زمینی
هنر اروتیک
اروس و میل
هنر و هرزه‌نگاری
هرزه‌نگاری خفیف
پرسش اخلاقی
زیبایی و اروس
فصل هشت: گریز از زیبایی
دفاعیه‌ی مدرنیستی
سنت و پای‌بندی به سنت
گریز از زیبایی
مقدس و نامقدس
بت‌پرستی
تقدس‌زدایی
ملاحظات انسان‌شناختی
زیبایی و لذت
لذت و اعتیاد
قداست و کیچ
کیچ و هتک‌حرمت
فصل نه: تأملات پایانی
یادداشت ‌ها و منابع برای مطالعه ‌ی بیش ‌تر
نمایه