معرفی و دانلود کتاب روشنگری

معرفی کتاب روشنگری

کتاب روشنگری در سه بخش متافیزیک، نظریه‌ی سیاسی و زیبایی‌شناسی، دوره‌ی جریان‌ساز روشنگریِ اروپا را به خوانندگان می‌شناساند. ویلیام بریستو، استاد فلسفه‌ی دانشگاه میلواکی، در این مدخل دانشنامه‌ی فلسفه‌ی استنفورد از فیلسوفانی چون جان لاک، ژان ژاک روسو، دیوید هیوم و آدام اسمیت می‌گوید.

درباره‌ی کتاب روشنگری

فلسفه همیشه نقش مهمی را در جامعه ایفا می‌کند. فیلسوفان کسانی هستند که باورهای موجود را به چالش می‌کشند و مردم را نیز به چنین کاری تشویق می‌کنند. فیلسوفان غربی در عصر روشنگری، همان افرادی بودند که اروپای امروز را پایه‌گذاری کردند و با این کار، جهان را تغییر دادند. اگر شخصیت‌هایی چون جان لاک، ژان ژاک روسو و آیزاک نیوتون نبودند، احتمالاً ما هنوز در دوره‌ای زندگی می‌کردیم که تفتیش عقاید و در آتش سوزاندن جادوگران، در اولویت حکومت‌ها قرار داشت. روشنگری به جنبش روشنفکری اروپایی در قرن‌های هفدهم و هجدهم گفته می‌شود که در آن مفاهیمی چون مذهب، علم، عقل، طبیعت، انسانیت، آزادی و... مورد بازبینی قرار گرفتند و تحولاتی انقلابی در هنر، فلسفه و سیاست پدید آمد. روشنگری بر یک چیز استوار بود: عقل. انسان‌ها به وسیله‌ی عقل جهان هستی را درک می‌کنند و شرایط خودشان را بهبود می‌دهند. در این عصر عقلانیت، دانش، آزادی و سعادت در اولویت بودند و همه چیز با این چند معیار تعیین می‌شد. کتاب روشنگری (Enlightenment) مهم‌ترین فیلسوفان این دوره و تفکراتشان را به خوانندگان معرفی می‌کند.

جان لاک ذهن انسان را در بدو تولد یک لوح سفید می‌دانست که تجربه‌های فردی آن را پر می‌کردند. صفات فطری مفروض مانند گناهکاری یا فضیلت، هیچ واقعیتی نداشتند و شخصیت فرد را تجربه‌هایش شکل می‌دادند. لاک به‌صراحت قدرت مطلق حاکم را انکار می‌کرد و حق طبیعی برای آزادی و برابری را از آن همگان می‌دانست. چنین تفکراتی، به نظریه‌های سیاسی رادیکال منجر شد. دیگر آن دوره‌ای که دولت‌ها شهر خدا بودند و حاکمان، جانشینان الهی تلقی می‌شدند، گذشته بود. حال انسان‌ها حقوق طبیعی خود را دنبال می‌کردند و همین امر، به بروز انقلاب‌‌های فرانسه و آمریکا و انقلاب باشکوه انگلستان منجر شد. مردم با هم متحد شدند تا جامعه‌ای را تشکیل دهند که طبق تعالیم ارسطو «نه فقط برای زندگی کردن، بلکه برای خوب زیستن» بنا شده بود. لاک و بنتام در انگلستان؛ مونتسکیو، ولتر، روسو، دیدرو و کندورسه در فرانسه و تامس پین و جفرسون در آمریکا همگی در به وجود آمدن دولت‌های دموکراتیک نقش داشتند. ویلیام بریستو (William Bristow) در کتاب روشنگری به عقاید این افراد بیشتر از دیگران می‌پردازد.

در کتاب روشنگری، تفکرات این عصر در سه محور بررسی می‌شود: حقیقت، خیر و زیبایی. ویلیام بریستو در اولین فصلْ حقیقت، علم، معرفت‌شناسی و متافیزیک در روشنگری را توضیح می‌دهد و توضیحات خود را از بنیان‌های فلسفی دکارت شروع می‌کند. فصل دوم به یکی از مهم‌ترین وجوه عصر روشنگری یعنی نظریات سیاسی، اخلاقی و دینی می‌پردازد و فیلسوفانی چون جان لاک، تامس هابز، مارکی دو کندورسه و... را معرفی می‌کند. در آخرین فصل، به کلاسیسیم و به‌طور کلی زیبایی‌شناسی در این عصر پرداخته می‌شود.

ویلیام بریستو، دانش‌آموخته‌ی فلسفه‌ی دانشگاه هاروارد و استاد دانشگاه میلواکی، به نظام‌های فلسفی ایدئالیست‌های آلمانی پساکانت، دیدگاه‌های امانوئل کانت و دیگر فیلسوفان قرن نوزدهم علاقه‌ای ویژه دارد. او نقش خودآگاهی را در فلسفه‌ی کانت بررسی کرده. تاکنون کتاب «هگل و دگرگونی نقد فلسفی» از بریستو منتشر شده است.

کتاب روشنگری را انتشارات ققنوس با ترجمه‌ی مرتضی عابدینی‌فرد در مجموعه‌ی دانشنامه‌ی فلسفه‌ی استنفورد منتشر کرده است.

درباره‌ی مجموعه‌ی دانشنامه‌ی فلسفه‌ی استنفورد

اگر به جست‌وجوی نام یک فیلسوف یا نظریه‌ی فلسفی در فضای اینترنت بپردازید،‌ دانشنامه‌ی فلسفه‌ی استنفورد (Stanford Encyclopedia of Philosophy) جزء اولین نتایجی است که مشاهده می‌کنید. دانشگاه استنفورد انتشار این دانشنامه را در سال 1995 آغاز کرد و پس از مدتی، متن کامل مقالات را در اینترنت در دسترس علاقه‌مندان قرار داد. کسانی که در تدوین این دانشنامه‌ی بزرگ نقش دارند، از استادان و مؤلفان به‌نام در حوزه‌ی فلسفه هستند. این دانشنامه به سرپرستی دکتر ادوارد ن. زالتا، چندصد مدخل دارد و یکی از بهترین راه‌ها برای آشنایی مقدماتی با مباحث فلسفی است. مسعود علیا، در سال 1392 با همکاری انتشارات ققنوس، تصمیم به ترجمه‌ی بعضی از مدخل‌های این دانشنامه گرفت. او به همراه مترجمانی نام‌آشنا آخرین ویراست مقالات دانشنامه‌ی فلسفه‌ی استنفورد را با حفظ سبک و زبان، به ترجمه درآورد. انتشارات ققنوس این مجموعه را با کسب اجازه از گردانندگان این دانشنامه (به‌ویژه دکتر زالتا) منتشر کرده است. تاکنون صد جلد از این مجموعه روانه‌ی بازار شده است که عناوین بعضی از آن‌ها عبارتند از: مفهوم شر، فلسفه‌ی دین، عقل به روایت کانت، زیبایی‌شناسی فمینیستی، ژاک لکان، اخلاق ارسطو، باروخ اسپینوزا و پدیدارشناسی.

کتاب روشنگری برای چه کسانی مناسب است؟

علاقه‌مندان به فلسفه‌ی قرن هفدهم و هجدهم میلادی از مطالعه‌ی کتاب روشنگری نهایت استفاده را خواهند برد.

در بخشی از کتاب روشنگری می‌خوانیم

روشنگرى بیش از هر چیز با توفیقات سیاسى‌اش شناخته مى‌شود، توفیقاتى که مجموعاً پایه‌‌ی دموکراسى‌هاى مدرن، جمهورى‌خواهانه و مشروطه را تشکیل مى‌دهند: انقلاب انگلستان (1688)، انقلاب آمریکا (1775-1783) و انقلاب فرانسه (1789-1799). موفقیت در تبیین و فهم جهان طبیعى، ترغیب‌گر طرح روشنگرى براى بازسازى سپهر اجتماعى/ سیاسى بر اساس الگوهاى درستى است که ادعا مى‌شود در عقل خویش به آن‌ها دست مى‌یابیم. فیلسوفان روشنگرى درمى‌یابند که نظم‌هاى اجتماعى و سیاسى موجود تاب مقاومت در برابر بررسى نقادانه را ندارند؛ آن‌ها متوجه مى‌شوند که اقتدار سیاسى و اجتماعى موجود خود را در لفاف اسطوره و رمز و راز دینى پنهان کرده و بر سنت‌هاى تیره و تار بنا شده است.

عمل سلبى نقد نهادهاى موجود با عمل ایجابى ساختن و پرداختن الگوى بایسته‌ی نهادها در عالم نظر، تکمیل مى‌شود. ما الگوى پایه‌اى حکومتِ مبتنى بر توافق افراد تحت حاکمیت، بیان روشن آرمان‌هاى سیاسى آزادى و برابرى و نظریه‌ی تحقق نهادى آن‌ها، برشمردن فهرستى از حقوق اولیه‌ی فردى بشر که باید مورد احترام و غایت عمل هر نظام سیاسى مشروع باشد، اظهار روشن و ترویج مدارا نسبت به تنوع ادیان به منزله‌ی فضیلتى که باید در جامعه بسامان مورد احترام قرار گیرد، فهمِ قدرت‌هاى سیاسى بنیادین به صورت امورى که در نظامى واجد موازنه و مهار تنظیم مى‌شوند، و دیگر ویژگى‌هاى دموکراسى‌هاى غربى که امروز براى ما آشناست، همه و همه را مدیون دوره‌ی روشنگرى هستیم. اما با وجود همه‌ی موفقیت‌هاى پایدار فلسفه سیاسى روشنگرى، واضح نیست که آیا عقل بشر مى‌تواند به اندازه‌ی کافى قدرت خویش را در نشاندن نوعى آرمان موثق انضمامى و ایجابى به جاى آرمان‌هایى که نقادى عقلانى آن‌ها را نفى کرده است، اثبات کند؛ چنان‌که در حوزه‌ی معرفت‌شناسى شاهدیم، عقل قدرت خود را در نقد مرجعیت‌ها به طور متقاعدکننده‌ترى نشان مى‌دهد تا در تأسیس آن‌ها. این‌جا نیز پرسش از حدود عقل یکى از اصلى‌ترین میراث‌هاى فلسفى این دوره است.

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار دبیر مجموعه
درآمد
1: حقیقت: علم، معرفت‌شناسى و متافیزیک در روشنگرى
2: خیر: نظریه‌ی سیاسى، نظریه اخلاق و دین در روشنگرى
3: زیبایى: زیبایى‌شناسى در روشنگرى
کتابنامه
واژه‌نامه‌ی انگلیسى به فارسى
نمایه