معرفی و دانلود کتاب این همانی شخصی

معرفی کتاب این همانی شخصی

کتاب این همانی شخصی یکی از مدخل‌های ممتاز مجموعه‌ی دانش‌نامه‌ی استنفورد محسوب می‌شود که توسط اریک ت اولسون تألیف شده است. از همان ابتدای تاریخ اندیشه، انسان همواره با پرسش ابدی و ازلی «من چیستم؟» روبه‌رو بوده است و کوشش کرده با سؤالات دیگری چون «بهر چه آمده‌ام و به کجا می‌روم؟» مبحث مربوطه را گسترش دهد. کتابی که می‌خوانید یک پژوهش ژرف در تاریخ فلسفه‌ی غرب است و برداشت‌های گوناگون را برای مخاطبان مطرح می‌کند.

درباره‌ی کتاب این همانی شخصی

اولین پرسشی که برای هر شخصی در طول زندگی تکرار می‌شود این است که از خود بپرسد «من چیستم و کیستم؟» و برای رسیدن به جواب غایی تلاش کند. در واقع، هر شخصی، با نژادها و ملیت‌های مختلف، همواره با این پرسش بزرگ مواجه شده است. تاریخ به ما می‌گوید که انسان شیفتگی خاصی به گذشته، آینده و فلسفه‌ی ذهن نشان داده است. در واقع، می‌توان گفت که تاریخ فلسفه‌ی این همانی شخصی (Personal Identity) به‌طورکلی با شروع فلسفه‌ی غرب برابری می‌کند و این پرسش دشوار و پرتکرار همیشه در این حوزه نقش محوری داشته است. همان‌طورکه خود اریک ت اولسون (Eric T. Olson) در مقدمه‌ی کتاب این همانی شخصی اشاره می‌کند، در فلسفه‌ی شرق نیز این پرسش و پژوهش‌ها وجود داشته، اما چون مؤلف تخصص و شناخت دقیقی از آن ندارد فقط بر تاریخ اندیشه‌ی غرب و فلسفه‌ی ذهن در غرب تمرکز می‌کند. این کتاب کوشش دارد ما را با نخستین و جدیدترین پژوهش‌های به‌دست‌آمده در باب این همانی شخصی آشنا کند.

این همانی شخصی یا همان هویت شخصی به این معنی است که یک فرد به طور مداوم و در طول زمان به‌عنوان یک شخص واحد باقی می‌ماند. در ابتدا، پرسشی که طرح می‌شود مشخص است و احتمالاً اگر به فلسفه هم گرایش نداشته باشید احتمال دارد به آن فکر کنید: من به‌واقع چیستم و حقیقت وجودی‌ام بر چه چیزی دلالت دارد. چنین سؤالی بازتابی از یک مکاشفه‌ی تاریخی است و به تاریخ اندیشه ارجاع می‌دهد. در کتاب این همانی شخصی، اریک ت اولسون کوشش دارد به واکاوی و بررسی تاریخ اندیشه‌ی غرب در این زمینه بپردازد و از اندیشمندان کلیدی در این حوزه و تحولاتی که مفهوم نام‌برده تاکنون تجربه کرده می‌گوید. این کتاب، همچون دیگر آثار دانش‌نامه‌ی فلسفه‌ی استنفورد، مشخصاً اثر کاملی نیست و از حجم کمی برخوردار است. این اثر بیشتر یک مدخل و راهنمای عالی برای مطالعات گسترده‌تر در باب مفهوم مربوطه محسوب می‌شود.

در کتاب این همانی شخصی درمورد «شخص بودن» می‌خوانید. همان‌طورکه خود اریک ت اولسون اشاره می‌کند، «برای آنکه چیزی شخص، و نه غیر شخص، قلمداد شود، چه چیزی لازم و چه چیزی کافی است؟ افراد چه چیزی دارند که غیرافراد فاقد آن هستند؟» و از طریق چنین پرسشی نویسنده کوشش می‌کند تا به پرسش «شخص چیست» پاسخی جامع و فلسفی دهد. در این بخش، اریک ت اولسون حتی می‌پرسد که آیا امکان دارد که یک مریخی، حیوان یا حتی هوش مصنوعی به یک شخص تبدیل شود؟

یکی دیگر از مواردی که در این کتاب می‌خوانید، به استمرار مربوط می‌شود. اساساً استمرار به معنای ثبات، قطع نشدن و ادامه داشتن یک چیز است؛ زنجیره‌ای که قطع نمی‌شود و به حرکت خود ادامه می‌دهد. با واکاوی در چنین پرسشی، اریک ت اولسون بر آن است تا به تعمق در باب «ممکن» برسد. به‌طورکلی باید گفت که کتاب این همانی شخصی اثری‌ست که می‌تواند با ارجاعات عمیق و بهنگام خود شما را با آرای فیلسوفان این حوزه آشنا کند و سرنخ‌هایی ممتاز برای پژوهش‌های گسترده‌تر در اختیارتان قرار دهد. این کتاب توسط یاسر پور اسماعیل به فارسی روان برگردان شده و انتشارات ققنوس وظیفه‌ی انتشار آن را برعهده داشته است.

کتاب این همانی شخصی برای چه کسانی مناسب است؟

این اثر به دوست‌داران کتاب‌های فلسفی و مبحث این‌همانی در شاخه‌ی فلسفه‌ی ذهن پیشنهاد می‌شود.

در بخشی از کتاب این همانی شخصی می‌خوانیم

پیوستگی روان‌شناختی هرچه باشد، نگرانی جدی‌تر در مورد رهیافت روان‌شناختی این است که ممکن است شما به لحاظ روانی همزمان به دو یا چند فرد در گذشته یا آینده پیوسته باشید. اگر مخ شما بخش بالایی مغز که عمدتا مسبب خصوصیات ذهنی است پیوند زده شود، از نظر هرکسی، فرد دریافت‌کننده، به لحاظ روانی به شما پیوسته خواهد بود (حتی اگر تفاوت‌های روانی مهمی نیز وجود داشته باشند). رهیافت روان‌شناختی مستلزم آن است که او همان شما باشد. اگر یکی از نیمکره‌های مخ شما را از میان ببریم، باز هم مغزی که حاصل می‌شود به لحاظ روانی به شما پیوسته خواهد بود. (برداشتن نیمکره مخ حتی برداشتن نیمکره چپ که تکلم را کنترل می‌کند معالجه‌ای حاد و در عین حال قابل قبول برای تومورهای مغزی‌ای است که علاج دیگری ندارند.) اگر هر دو کار را همزمان انجام دهیم، یکی از نیمکره‌ها را از میان ببریم و دیگری را پیوند بزنیم، چه می‌شود؟ در این صورت نیز کسی که نیمکره پیوندی را دریافت می‌کند به لحاظ روانی به شما پیوسته خواهد بود و بر اساس رهیافت روان‌شناختی، همان شما خواهد بود.

اما اکنون فرض کنید که هر دو نیمکره پیوند زده شوند؛ هر کدام به یک سر خالی متفاوت. (لازم نیست، همانند برخی از نویسندگان، ادعا کنیم که نیمکره‌ها دقیقا مشابه‌اند.) هر کدام از دو فرد دریافت‌کننده که آن‌ها را چپی و راستی می‌نامیم به لحاظ روانی به شما پیوسته خواهند بود. رهیافت روان‌شناختی، آن‌طور که من بیانش کردم، مستلزم آن است که هر موجودی در آینده که پیوستگی روانی به شما دارد باید همان شما باشد. نتیجه این می‌شود که شما هم چپی هستید و هم راستی. اما چنین چیزی ممکن نیست: چپی و راستی دو نفرند و یک چیز نمی‌تواند عددا با دو چیز این‌همان باشد. فرض کنید که چپی در زمان خاصی گرسنه است و راستی در آن زمان گرسنه نیست. اگر شما چپی باشید، شما در آن زمان گرسنه‌اید. اگر شما راستی باشید، در آن زمان گرسنه نیستید. اگر شما چپی و راستی باشید، همزمان هم گرسنه‌اید و هم گرسنه نیستید: تناقض.

دوستداران رهیافت روان‌شناختی دو راه‌حل مختلف برای این مسئله پیش نهاده‌اند. یکی، که گاهی «دیدگاه ناظر به اشغال چندگانه» نامیده می‌شود، می‌گوید که اگر انشقاقی در آینده شما رخ دهد، به عبارتی حتی هم‌اکنون هم دو تا از شما وجود دارد.

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار دبیر مجموعه
درآمد
1: مسائل مربوط به این‌همانی شخصی
2: فهم مسئله استمرار
3: تبیین‌هایی از این‌همانی ما در طول زمان
4: رهیافت روان‌شناختی
5: انشقاق
6: مسئله اندیشندگان بسیار
7: رهیافت پیکری
8: مباحث گسترده‌تر
کتابنامه
واژه‌نامه انگلیسی به فارسی
نمایه