معرفی و دانلود کتاب خوراک صدف

معرفی کتاب خوراک صدف

کتاب خوراک صدف روایتی فشرده و تأثیرگذار از یک شب به‌ظاهر عادی است که به کاوشی عمیق در قدرت، انتظار و روابط خانوادگی بدل می‌شود. بیرگیت فاندربکه با نثری پیوسته و تأمل‌برانگیز، داستان خانواده‌ای را روایت می‌کند که در آستانه‌ی تحولی شخصی و اجتماعی قرار دارند. این رمان کوتاه، نمونه‌ای شاخص از ادبیات معاصر آلمان و بازتابی ظریف از تنش‌های درونی و تاریخی است.

درباره‌ی کتاب خوراک صدف

خوراک صدف (The Mussel Feast) اثر برجسته‌ی بیرگیت فاندربکه (Birgit Vanderbeke) یکی از نمونه‌های درخشان ادبیات معاصر آلمان است. این رمان کوتاه با نثری پیوسته و جریان‌ذهنیِ بی‌وقفه، تجربه‌ای خواندنی و عمیق از روابط انسانی و ساختار قدرت درون خانواده ارائه می‌دهد. بیرگیت فاندربکه از شیوه‌ای منحصر به‌فرد در روایت استفاده می‌کند که ذهن را به جریان افکار شخصیت اصلی می‌سپارد و خواننده را در همان فضای روایت غوطه‌ور می‌سازد.

داستان از زبان دختری نوجوان روایت می‌شود که به همراه مادر و برادرش منتظر بازگشت پدر در یک شب تعیین‌کننده‌اند. خانواده برای جشن گرفتن ارتقای شغلی احتمالی پدر، غذایی خاص آماده کرده‌اند: صدف. این غذا نمادی از ارزش‌ها و مناسبات خانوادگی است و حضور آن بر میز آشپزخانه آغازگر یک تجربه‌ی جمعی و فردی می‌شود.

پدر خانواده همیشه نمادی از اقتدار بوده است؛ مردی که قواعدی سخت‌گیرانه در خانه وضع کرده و انتظاراتی روشن و کنترل‌گرانه دارد. حضور او به مثابه نیرویی است که شکل‌گیری رفتارهای روزمره و ساختار قدرت در خانه را تعیین می‌کند. هرچه انتظار برای بازگشت او طولانی‌تر می‌شود، روایت از خاطرات، گفت‌وگوها و افکار راوی آن‌قدر چرخش می‌یابد که تصویر کاملی از روابط خانوادگی و موقعیت روانی هر یک از اعضا شکل می‌گیرد.

روایت فروپاشی قدرت؛ نگاهی به لایه‌های پنهان کتاب خوراک صدف

سبک روایت بیرگیت فاندربکه ترکیبی از مونولوگ و دانش فنیِ ادبی است. داستان تقریباً بدون وقفه و با جریان پیوسته‌ی فکری دختر خانواده پیش می‌رود، به‌گونه‌ای که ذهن خواننده نیز همراه با راوی در سیر زمان و خاطرات حرکت می‌کند. این سبک به تجربه‌ی خواندن وزن و ریتم خاصی می‌بخشد و به‌صورت طبیعی اموری را آشکار می‌سازد که در روایت‌های معمول قابل پیگیری نیستند.

داستان در عین حال پر از جزئیات روزمره است؛ آماده‌کردن صدف‌ها، انتظار در آشپزخانه، مکالمه‌های پراکنده و یادآوری لحظات گذشته. این جزئیات که در ابتدا ساده به نظر می‌رسند، به تدریج به لایه‌های عمیق‌تری از تجربه‌ی زندگی خانوادگی تبدیل می‌شوند و نقش پدر، انتظارات و فشارهای اجتماعی را در شکل‌گیری شخصیت‌ها روشن‌تر می‌کنند.

رمان خوراک صدف به‌روشنی بازتاب یک دوره از تاریخ اجتماعی است. بیرگیت فاندربکه این داستان را در پایان دهه‌ی 1980 نوشته است، زمانی که جامعه‌ی آلمان شرقی در آستانه‌ی دگرگونی‌های بزرگ قرار داشت. در این زمینه، خانواده‌ی داستان می‌تواند نمونه‌ای کوچک از جامعه باشد که تحولات اجتماعی و سیاسی را در قالب روابط میان اعضایش بازنمایی می‌کند. در میان همه‌ی این‌ها، انتظار، درک متقابل، تنش و امید به تعبیری از آزادی حضور دارد که به‌طرزی ظریف در روایت جریان می‌یابد. کتاب خوراک صدف نمونه‌ای از ادبیات است که با ظرافتی خاص، دریچه‌ای تازه به سوی تجربه‌های روانی، خانوادگی و اجتماعی می‌گشاید؛ روایت یک شب ساده که به بررسی نظام قدرت، انتظار و تحولات درونی شخصیت‌ها منتهی می‌شود. این رمان اجتماعی با ترجمه‌ی فرهاد بازیان از نشر چشمه به انتشار رسیده است.

جوایز و افتخارات کتاب خوراک صدف

• نامزد جایزه‌ی داستان خارجی ایندیپندنت 2014
• روزهای ادبیات آلمانی‌زبان جایزه‌ی اینگه‌بورگ باخمان 1990
• جایزه‌ی شلگل‌تیک برای ترجمه‌ی جیمی بولوک 2014
• جایزه‌ی آندره ژید برای ترجمه‌ی کلر د الیویرا 1998
• از کتاب‌های برگزیده‌ی سال فویلز 2013

نکوداشت‌های کتاب خوراک صدف

• ما در حال جبران عقب‌ماندگی در برابر چیزی هستیم که به‌نوعی به یک کلاسیک معاصر اروپایی بدل شده است. (دیوید میلز، sunday times)
• این نوولا به‌طرزی درخشان هم قدرت لحظه‌ی انقلابی و هم عدم‌قطعیتی را که آینده‌ای تازه به‌دنبال آن می‌آید، بازنمایی می‌کند. (جین ییگر، times literary supplement)
• این یکی از آن کتاب‌هایی است که به ما نمی‌گوید چه فکر کنیم، بلکه ما را به فکر کردن وامی‌دارد... چه کسی در بریتانیا چنین اثر ظریف و چندلایه‌ای می‌نویسد؟ (نیکلاس لزارد، guardian)
• این نوولای فشرده، هم هولناک است، هم خنده‌دار و هم امیدبخش؛ و در مقیاس خردِ یک خانواده، فروپاشی دولت آلمان شرقی را بازتاب می‌دهد، با بینش، ایجاز و خشمی مهارشده که آن را به یک کلاسیک مدرن آلمانی بدل کرده است. (کریس شولر، independent)
• در بررسی موشکافانه از خشونت پدرسالارانه، لبه‌ای سیاسی وجود دارد، و بخشی از قدرت این روایتِ تیره و کمیک در آن است که تا چه حد به‌عنوان تمثیلی از استبداد سیاسی موفق عمل می‌کند. (لوسی پوپسکو، independent on sunday)

کتاب خوراک صدف برای شما مناسب است اگر

• به رمان‌های کوتاه، عمیق و چندلایه علاقه‌مندید.
• از خواندن روایت‌های جریان ذهنی و مونولوگ‌های درونی لذت می‌برید.
• دوست دارید داستانی را بخوانید که در یک بازه‌ی زمانی محدود، معنای گسترده‌ای خلق می‌کند.
• به ادبیات معاصر آلمان و آثار نویسندگان صاحب‌سبک توجه دارید.

در بخشی از کتاب خوراک صدف می‌خوانیم

به‌ندرت بحث‌مان می‌شد. من هم خوشم می‌آمد که خودمان را ول می‌کردیم، ولی پدرم اصلاً دلش نمی‌خواست بیش‌تر این حرف‌ها را بشنود و برای همین مادرم می‌رفت روی دنده‌ی زن خوب شوهردوست. حالا هم که ساعت داشت نزدیک هفت می‌شد، رفته بود روی همان دنده. همه منتظر بودیم که بابا از در بیاید تو و بپرسد چه‌طور به نظر می‌رسم؟ چون ترفیعش توی کیفش بود، و ما هم احتمالاً می‌گفتیم چه پدر باهوش و موفقی داریم و مادرم هم ذوق می‌کرد و بعد موفقیتش را جشن می‌گرفتیم و می‌نشستیم به شنیدن ماجراهای سفرش و پاک خل‌وچل‌بازی‌های‌مان یادمان می‌رفت؛ فقط مسئله این بود که ساعت هفت شده بود و او هنوز به خانه برنگشته بود. برای همین حالت همسرانه‌ی مادر احمقانه و بی‌فایده به نظر می‌رسید؛ حتی برادرم گفت همین‌طوری تیپ زده‌ایم و این‌جا نشسته‌ایم و هیچی به هیچی.

بااین‌حال این حرف مانع رفتن پرشوق‌وذوق مادر به توالت و شانه کردن مو و تجدید رژلبی نشد که همین یک ساعت پیش زده بود؛ با چهره و آرایش شبانه‌اش توی خانه می‌چرخید و هی می‌گفت الآن است که برسد. مادرم هر روز چندباری دنده عوض می‌کرد، هر دنده‌ای هم که عوض می‌کرد چهره‌اش عوض می‌شد. توی مدرسه چهره‌ای جدی و قاطع داشت. سعی می‌کرد همین چهره را در خانه هم داشته باشد، ولی توی کَت ما نمی‌رفت. یک‌ذره هم ازش نمی‌ترسیدیم، هر چند شاگردهایش می‌ترسیدند؛ چهره‌ی توی مدرسه‌اش واقعاً ترسناک بود. یک‌بار من و برادرم ته کلاس نشستیم و به درسش گوش دادیم. داشتیم از خنده می‌مردیم. باورمان نمی‌شد این زن مادرمان باشد. مادرم می‌گفت احترام واجب است، پدرم هم می‌گفت احترام واجب است، واجب بی‌چون‌وچرا، وگرنه آدم هیچ‌چیز یاد نمی‌گیرد؛ ولی اصلاً یک‌بار هم به این فکر نکردیم که به مادرمان احترام بگذاریم.