معرفی و دانلود کتاب نکته‌هاى ناگفته

معرفی کتاب نکته‌هاى ناگفته

کتاب نکته‌هاى ناگفته نوشته‌ی مهران افشاری مجموعه‌اى است از نکات نغز و سخنان تازه درباره زبان و ادب فارسى و تاریخ اجتماعى و فرهنگ مردم ایران که بیشتر آن‌ها تاکنون منتشر نگردیده است.

در این روزگار که عصر انفجار ارتباطات است و فرهنگ سلطه‌گر غرب در سراسر گیتى در جریان است، نمى‌توانیم فرزندان خود را در حصارى در بند کنیم تا با این فرهنگ بیگانه آشنا نشوند. براى آنکه فرزندان این آب و خاک را از گزند و آسیب احتمالى فرهنگ وارداتى پاس بداریم، باید از زبان و ادبیات فارسى پاسدارى کنیم و فرزندانمان را با تاریخ و ادب و فرهنگ خود آشنا سازیم تا آنان خود با آگاهى راه را از چاه تشخیص دهند.

ایرانیان، نوشتن مقالات علمی را به شکلی که امروزه در جهان مرسوم است، از غربیان آموخته‌اند. ابتدا، دانشمندان ایرانی در حوزه ادبیات و تاریخ نظیر علامه محمد قزوینی و سید حسن تقى‌زاده نوشتن مقالات تحقیقى را در غرب از دانشمندان اروپایى آموخته و سپس باقی فاضلان درون ایران از طرز نوشتن آنان پیروى کردند. اروپاییان این دست از نوشته‌هاى خود را به چند بخش تقسیم کرده‌اند: مقاله تحقیقى، گفتار و یادداشت، که هر کدام از لحاظ شکل و محتوى با هم متفاوت هستند.

مهران افشاری نیز در کتاب نکته‌های ناگفته، یادداشت‌های ادبی و تاریخی مختلف را به صورت مقاله‌هایی مستقل تنظیم کرده و نکته‌های تازه‌ای ارائه داده که محققان دیگر تاکنون کمتر به آن‌ها توجه کرده‌اند. در این مقاله‌ها که همگی دقیق و مستند هستند کم و بیش نقد ادبی هم دیده می‌شود به خصوص در دو مقاله‌ای که راجع به سعدی نوشته شده است. افشاری در این کتاب سه مقوله‌ی یادداشت، مقاله‌ی تحقیقی و گفتار را معرفی کرده و کتاب را با فهرستی راهنما برای استفاده‌ی پژوهشگران به پایان رسانده است.

لازم به ذکر است، دو مقاله‌ی نخست در رابطه با ادبیات، مذاهب و فرقه‌های گوناگون و باقی مقاله‌ها درباره‌ی ادبیات فارسی از دیوان منوچهری گرفته تا دیوان دهخدا است. کتاب حاضر برای دانشجویان و محققان ادب فارسی بسیار سودمند خواهد بود.

در بخشی از کتاب نکته‌هاى ناگفته می‌خوانیم:

حکیمى عارف و شاعرى بود، تارک دنیا. از مردم دورى مى‌گزید و گوشه تنهایى را دوست مى‌داشت. در خرابات مى‌نشست و پاى برهنه راه مى‌رفت. گاه که وزیر او را دعوت مى‌کرد، به احترام سنائى بر مى‌خاست و سنائى را بر مسند مى‌نشاند اما پاهاى گل‌ آلود سنائى مسند وزیر را گل‌ آلود مى‌کرد. یک‌ بار کسى سنائى را برهنه‌ پا دید و براى او کفشى فراهم کرد. روز بعد که سنائى را دید و به او سلام کرد، سنائى کفش را از پاى در آورد و به آن شخص بازگرداند. او از سنائى علّت این کار را پرسید و سنائى پاسخ داد: سلامت در روز دوم مانند سلامت در روز پیشین نبود و این علّتى جز کفش ندارد. (7)

نمى‌دانیم اینگونه داستان‌ها و سخنان درباره شخصیت وارسته و مجذوب‌وار سنائى که پس از قزوینى در قرن نهم در تذکرۀ الشعراء (8) دولتشاه و نفحات الانسِ (9) جامى هم نقل شده است، تا چه اندازه با واقعیت زندگى او مطابق است، اما هرچه بوده، نسل‌هاى پس از سنائى شخصیت او را، دست‌ کم در سال‌هاى پایان عمرش، مانند شخصیت مجذوبان و عقلاى مجانین تصوّر مى‌کرده‌اند. عطّار نیز مانند هم‌ عصر خود، زکریاى قزوینى، چنین تصوّرى را از سنائى در ذهن داشته و ذکر قید «بى‌قرار» هم در مصراع آغازین حکایتش درباره سنائى ظاهرا به همین سبب است: «در رهى مى‌شد سنایى بى‌قرار». از این‌ رو حکایت او در مصیبت‌نامه مانند حکایت‌هاى دیوانگان است.

فهرست مطالب کتاب

دیباجه
سه یادداشت راجع به زردشتیان
یادداشت‌هایى درباره
تصوّف، فتوّت و قلندرى
منوچهرى و شاهنامه
یادداشت‌هایى درباره برخى از حکایت‌هاى مثنوی‌هاى عطّار
از سخن مولانا جلال‌الدین
سماعِ سعدى و طریقه تصوّف او
سفرهاى شیخ اجل سعدى
یادداشت‌هایى از زنگى‌نامه
یادداشت‌هایى بر دیوان حافظ
درباره قصّه حسین کُرد شبسترى
یاد آر ز شمع مرده یاد آر
فهرست راهنما