معرفی و دانلود کتاب فلسفه سیاسی و اجتماعی کانت

معرفی کتاب فلسفه سیاسی و اجتماعی کانت

کتاب فلسفه سیاسی و اجتماعی کانت نوشته‌ی فردریک راوشر ازجمله مدخل‌های ارزنده‌ی دانشنامه‌ی فلسفه‌ی استنفورد است که از نظرگاه امانوئل کانت به تحلیل مفاهیم جامعه، سیاست و اساس عدالت می‌پردازد. نویسنده در این مقاله چگونگی تأثیر فلسفه‌ی اخلاقی کانت را بر نگاه سیاسی او به مخاطب نشان می‌دهد و مهم‌ترین اصول او در عرصه‌ی سیاست و اجتماع را آشکار می‌سازد.

درباره‌ی کتاب فلسفه سیاسی و اجتماعی کانت

بر کسی پوشیده نیست که امانوئل کانت، فیلسوف آلمانی نقش جریان‌ساز و بسیار اثرگذاری در عصر روشنگری داشته است. تأثیری که همچنان پابرجاست و در حوزه‌های فکری مختلف رخ نشان می‌دهد. او در مسیر دفاع از روشنگری و به شکلی ویژه برای پشتیبانی از تفکر آزادی، به نگارش فلسفه‌ی اجتماعی و سیاسی خود روی آورد. فردریک راوشر (Frederick Rauscher) در تلاش است تا در کتاب فلسفه سیاسی و اجتماعی کانت (Kants social and political philosophy) این دیدگاه فلسفی او را به شرح بگذارد.

از کانت آثار متعددی در باب فلسفه‌ی سیاسی به جا مانده است که فردریک راوشر با تکیه بر آن‌ها، کتاب فلسفه سیاسی و اجتماعی کانت را تدوین و تنظیم کرده است. او در ابتدا جایگاه فلسفه‌ی سیاسی در نظام فکری و فلسفی کانت را شرح می‌دهد و این حوزه‌ را شاخه‌ای از فلسفه‌ی عملی او معرفی می‌کند. چراکه یکی از کلی‌ترین تقسیمات فکری کانت این بود که فلسفه را متشکل از دو بخش عملی و نظری می‌دانست. کانت همواره بر این باور پافشاری می‌کرد که هر موجودِ بهره‌مند از عقل، نه تنها به ذات دارای حق آزادی است، بلکه وظیفه دارد برای تحقق و حفظ آزادی همت به خرج دهد.

در بخش دوم کتاب فلسفه سیاسی و اجتماعی کانت که تحت عنوان «آزادی به مثابه‌ بنیان دولت» ارائه شده است، راوشر از باور کانت می‌گوید مبنی بر اینکه تنها یک حق ذاتی وجود دارد و آن هم آزادی است، به‌ طوری که این آزادی باید با زیست اجتماعی و همگانی افراد مطابقت داشته باشد و به این شکل هر اساس و بنیان دیگری را برای دولت غیرقابل قبول می‌داند.

فردریک راوشر در سومین بخش مقاله، نظر کانت در باب قرارداد اجتماعی را مطرح می‌کند و پس از آن به تشریح جمهوری‌ها، روشنگری و دموکراسی می‌پردازد. مالکیت و قرارداد هم مبحث دیگری است که نویسنده مورد بررسی قرار می‌دهد و به یکی از باورهای کانت اشاره می‌کند؛ اینکه تعهدات اخلاقی و حقوقی باید از مرزهای ملی فراتر و گسترده‌تر باشند. سپس اصطلاحات شورش و انقلاب را از دیدگاه کانت مقایسه می‌کند و در بخش بعدی از نظریات این اندیشمند درباره‌ی مجازات سخن به میان می‌آورد.

روابط بین‌الملل و تاریخ مبحث دیگری است که راوشر آن را از دید کانت به بحث می‌گذارد و مدل‌های مختلف دولتی را که این فیلسوف آلمانی ارائه کرده تشریح می‌کند. در نهایت به حق جهان‌وطنی و فلسفه‌ی اجتماعی می‌پردازد. به این ترتیب مخاطب به کمک تحلیل‌های خواندنی فردریک راوشر، با نگرش کانت در مقام یکی از مهم‌ترین اندیشمندان نظریه‌ی سیاسی آشنا می‌شود و تفکراتش درباره‌ی حکومت، قانون و نظام بین‌المللی را می‌شناسد.

این اثر یکی از مدخل‌های دانشنامه‌ی استنفورد محسوب می‌شود. دانشنامه‌ی ارزنده‌ای که در سال 1995 با سرپرستی ادوارد ن. زالتا پا گرفت و به مرور به مجموعه‌ای جامع بدل شد که همچنان در حال به‌روز شدن است. گفتنی‌ست که کتاب خواندنی فلسفه سیاسی و اجتماعی کانت را داود میرزایی به فارسی ترجمه کرده و انتشارات ققنوس در اختیار مخاطبان قرار داده است.

کتاب فلسفه سیاسی و اجتماعی کانت برای چه کسانی مناسب است؟

دانشجویان و پژوهشگران حوزه‌های فلسفه و علوم سیاسی و علاقه‌مندان به فلسفه‌ی سیاسی، از خواندن این کتاب بهره‌ی بسیاری خواهند برد.

در بخشی از کتاب فلسفه سیاسی و اجتماعی کانت می‌خوانیم

کانت مى‌گوید: «تنها یک حق فطرى وجود دارد: آزادى (استقلال از محدود شدن به موجب انتخاب دیگران)، تا جایى که بتواند طبق قانونى کلى با آزادى جمیع دیگران هماهنگ باشد» (6: 237). کانت وجود هیچ بنیان دیگرى را براى دولت نمى‌پذیرد، خصوصا استدلال مى‌کند که رفاه شهروندان نمى‌تواند بنیان قدرت دولت باشد. بنا به استدلال او، دولت نمى‌تواند قانونا هیچ تلقى خاصى از سعادت را بر شهروندان خود تحمیل کند (91 - 8: 290). چنین کارى در حکم آن است که حکمران با شهروندان همچون کودکان رفتار کند و تصور کند که آن‌ها قادر به فهم سود و زیان حقیقى خود نیستند.

این ادعا باید در پرتو ادعاى کلى‌تر کانت فهمیده شود مبنى بر این‌که قانون اخلاقى نمى‌تواند مبتنى بر سعادت یا هیچ خیر تجربى دیگرى باشد. او در بنیادگذارى اخلاقِ مبتنى بر خودآیینى را که در آن اراده (Wille، یا خودِ عقل عملى) بنیان قانون خودش است، در مقابل اخلاق مبتنى بر دگرآیینى قرار مى‌دهد که در آن چیزى مستقل از اراده، نظیر سعادت، بنیان قانون اخلاقى است (41 - 4: 440). کانت در نقد عقل عملى استدلال مى‌کند که اگرچه سعادت (مطبوعیت زندگى وقتى که چیزها بر وفق امیال و خواسته‌هاى فرد است) به طور کلى مطلوب همه انسان‌هاست، اما آن‌قدر خاص نیست که متضمن میل کلىِ بخصوصى در انسان‌ها باشد. به‌علاوه، حتى اگر در درونِ انسان‌ها امیالى کلى وجود مى‌داشت، چنین امیالى، به سبب تجربى بودن، صرفا ممکن مى‌بودند و، بنابراین، شایسته آن نمى‌بودند که بنیان هیچ قانون اخلاقىِ محضى باشند (5: 26 - 25). هیچ تلقى بخصوصى از سعادت نمى‌تواند بنیان اصل محض دولت باشد، و تلقى عام سعادت مبهم‌تر از آن است که بنیان قانون باشد. در نتیجه، «اصل کلى حق» نمى‌تواند مبتنى بر سعادت باشد، بلکه تنها مى‌تواند مبتنى بر چیزى حقیقتا کلى، نظیر آزادى، باشد. بنابراین، «اصل کلى حق»، طبق گفته کانت، این است که «هر عملى حق است اگر بتواند با آزادى هر فرد بر وفق قانونى کلى همسازى داشته باشد، یا اگر بر پایه دستورِ آن، آزادىِ انتخاب هر فرد با آزادى هر فرد دیگرى بر وفق قانونى کلى همساز باشد» (6: 230).

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار دبیر مجموعه
درآمد
1: جایگاه فلسفه سیاسى در نظام فلسفى کانت
2: آزادى به مثابه بنیان دولت
3: قرارداد اجتماعى
4: جمهورى، روشنگرى و دموکراسى
5: مالکیت و حق قرارداد
6: شورش و انقلاب
7: مجازات
8: روابط بین‌الملل و تاریخ
9: حق جهان‌وطنى
10: فلسفه اجتماعى
کتابنامه
واژه‌نامه انگلیسى به فارسى
نمایه