معرفی و دانلود کتاب چرا روشنفکران لیبرالیسم را دوست ندارند

معرفی کتاب چرا روشنفکران لیبرالیسم را دوست ندارند

با وجود آثار مثبتی که لیبرالیسم در ساختارهای سیاسی داشته است، باز هم بر همه عیان است که روشنفکران چندان طرفدار آن نیستند. ریمون بودون، جامعه‌شناس فرانسوی در کتاب چرا روشنفکران لیبرالیسم را دوست ندارند، به این پرسش مهم می‌پردازد که چرا قشر روشنفکر علی‌رغم آشنایی گسترده با مفاهیم فلسفی و اجتماعی و حساسیت به تغییرات جامعه و تاریخ، در اغلب جوامع نسبت به لیبرالیسم سیاسی، اقتصادی و فلسفی موضعی انتقادی یا حتی خصمانه دارند. او فکر می‌کند روشنفکران با لیبرالیسم مخالفند، نه به‌خاطر حقیقت، بلکه به دلیل منفعت شخصی خودشان!

درباره‌ی کتاب چرا روشنفکران لیبرالیسم را دوست ندارند

ریمون بودون (Raymond Boudon) استاد فقید دانشگاه سوربن پاریس، در کتاب چرا روشنفکران لیبرالیسم را دوست ندارند؟ (Pourquoi les intellectuels n'aiment pas le libéralisme) پرسشی کلیدی را مطرح کرده است. علی‌رغم تمام آثار مثبتی که لیبرالیسم بر جامعه‌ی بشری فراهم کرده است، کماکان بسیاری از روشنفکران با آن مخالفند. با وجود اینکه در قرن بیست و یکم، تاثیر روشنفکران کاهش پیدا کرده، به نظر می‌رسد که روشنفکران با نفی و کینه به لیبرالیسم نگاه می‌کنند. چراکه آن‌ها خودشان را در نظام بازار نابرابر و رقابتی سرمایه‌داری ناکام ببینند. خروجی این ناکامی بدل به نفی نظری و ایدئولوژیک لیبرالیسم شده و به نظر می‌رسد لیبرال ستیزی، به نوعی راه بقا برای بخش بزرگی از جماعت روشنفکران تبدیل شده است.

ریمون بودون برای واکاوی این مسئله صرفا به عوامل روانی یا تاریخی بسنده نمی‌کند. او معتقد است که باید عقلانیت شناختی روشنفکران (یعنی دلایلی که با آن به مخالفت با لیبرالیسم برمی‌خیزند) با تحلیل جامعه‌شناختی ترکیب شود. او کتاب چرا روشنفکران لیبرالیسم را دوست ندارند را در سه بخش تقسیم کرده است. در بخش اول به منشأ عقاید لیبرال‌ستیز پرداخته می‌شود. ریمون بودون در بخش دوم چرایی تقاضای عمومی برای رواج و رونق این عقاید را مورد پرسش قرار می‌دهد و در آخر هم پایانی باز برای کتابش متصور می‌شود. آینده‌ی رابطه‌ی روشنفکران و لیبرالیسم قرار است به کجا منتهی شود؟

به عقیده‌ی نویسنده، عقاید ضدلیبرال در جهان روشنفکری به دلیل کارآمد بودنشان رواج پیدا کرده‌اند. این کارآمد بودن در جهت حل مسائل جامعه (که گویا باید وظیفه‌ی اصلی روشنفکران باشد) نیست، بلکه در پاسخ به نیازها و منافع خاص خودشان محسوب می‌شوند. خریدارهای مختص خودش را دارد و نوعی مزیت رقابتی برای اهل قلم فراهم می‌آورند. عقایدی که نه لزوما درست، بلکه مفیدند. مفید برای کسب پرستیژ، تاثیرگذاری یا مرتبه و امنیت اجتماعی. روشنفکری که خودش را با لیبرالیسم ناهمسو می‌کند، با نقد کردن نظام بازار، دولت‌های لیبرال و آزادی‌های فردی، نه فقط صرفا ادعای اخلاق‌گرایی می‌کند، بلکه از این طریق می‌خواهد خودش را در جایگاه قضاوتگر یا وجدان بیدار جامعه بنشاند.

کتاب چرا روشنفکران لیبرالیسم را دوست ندارند در عین موجز بودن، تیزبینانه‌ترین نقد‌ها را به روشنفکری ایدئولوژیک معاصر، چه در غرب و چه در ایران، وارد می‌کند. ترجمه‌ی مرتضی مردیها نه فقط انتقال زبان، بلکه بازآفرینی متن در افق فکری جامعه‌ی ایرانی است. ترکیب‌ ارجاعات فلسفی، تحلیل‌های اجتماعی و زبان زنده و پرکنایه، این کتاب را به اثری خواندنی و تاثیرگذار تبدیل کرده است. کتابی نه در ستایش لیبرالیسم، بلکه در نفی کردن ساده‌انگاری و ریاکاری در جریان‌های روشنفکرانه. این کتاب را می‌توانید در انتشارات علمی و فرهنگی بخوانید.

کتاب چرا روشنفکران لیبرالیسم را دوست ندارند برای شما مناسب است اگر

• خودتان را از مخالفان لیبرالیسم می‌دانید و دوست دارید حرف‌های دیگران را هم بشنوید.
• دانشجوی علوم سیاسی، اجتماعی یا فلسفه هستید و می‌خواهید تغییری واقعی در ذهنیت خودتان به وجود بیاورید.
• دوست دارید یک تحلیل روشنفکرانه درباره‌ی روشنفکران بخوانید!

در بخشی از کتاب چرا روشنفکران لیبرالیسم را دوست ندارند می‌خوانیم

پس کسی نمی‌خواهد بگوید این‌ها هیچی توی چنته‌شان نیست. بر منکرش لعنت که بعضی‌شان یک راه‌هایی برای تحقیقاتی باز کرده‌اند که جلوترها نبود یا خیلی نبود، و یحتمل یک‌جور توجهات جدید یا نوآوری‌هایی داشته‌اند. باری، الحق و الانصاف این برای توضیح و توجیه این‌همه شهرت و جذابیت که این‌ها به آن رسیده‌اند افاقه‌کردنی نیست و بایستی رفت دنبال علت دیگری برای آن.

این جنبش‌های فکری از قبیل رفتارگرایی، مارکسیسم، روانکاوی، یا ساختارگرایی، که با عقل و اختیار و انتخاب بشر جفتِ یک توهم معامله می‌کنند، و آن را غیرقابل اعتنا و از نظر علمی بی‌ربط به‌حساب می‌آورند، به دلیل دیگری این‌قدر ریشه دوانده و پی‌وپا محکم کرده‌اند: اصل قضیه این است که این تفکرات پاسخی به تقاضاها هستند. برای خیلی از مشکلات بدخیم راه‌حل‌های راحت‌الحلقوم دارند. کی بدش می‌آید دنیا و مشکلاتش را محصول بعضی شیطنت‌های ساینس فیکشنی یا اسطوره‌ای‌افسانه‌ای بداند و یک شیشه عمر هم برای غول قصه گیر بیاورد تا بزند زمین و شرّ ماجرا را بکند؟ و این دلیلِ دومِ پاگیر و جاگیر شدنِ آن‌ها خداوکیلی مهم‌تر از دلیل اول یعنی حرف تازه داشتن است. فی‌المثل روانکاوی قولِ برطرف کردنِ انواع مختلفی از فلاکت‌ها را می‌دهد، چیزی که روانشناسی «عقلانی» کلاسیک عمراً مدعیِ آن نیست. روانکاوی قول حکیم و دوایِ روح را می‌دهد، و ارنست گلنر (1985) نشان داده است که همین قول، یک علت از علت‌های بازارِ داغِ روانکاوی را رو می‌کند؛ که حکماً سهم آن بیش از سهمی است که روانکاوی در پیشبردِ علمِ شناختِ روان داشته است.

فهرست مطالب کتاب

مقدمۀ مترجم بر انتشار تازه
مقدمۀ مترجم
مقدمۀ نویسنده
پیشگفتار
بخش اول: عقاید لیبرال ‌ستیز از کجا می‌ آیند
بخش دوم: چگونه عقاید لیبرال‌ ستیز رواج و رونق می ‌گیرند
بخش سوم: فردا؟
منابع
نمایه