معرفی و دانلود کتاب رستم نامه

معرفی کتاب رستم نامه

جهان سیاه گشته و زمین غرق در خون سیاوش در پی بلعیدن چشمه‌ای از نور خورشید به دور خود می‌چرخد، اما پهنه‌ی آسمان، در پس گرد و خاک سم اسبان رستم و همراهان او پنهان شده است. کتاب رستم نامه داستان‌های شاهنامه‌ی فردوسی را به‌صورت ساده بازنویسی کرده است. این داستان‌ها مربوط به بخش پهلوانی شاهنامه هستند و از ازدواج زال و رودابه تا پایان کین سیاوش و مرگ افراسیاب ادامه دارند. کتاب رستم نامه وقایع شاهنامه، شخصیت رستم، زندگی سیاوش، نبرد رستم و سهراب و... را به‌طور مؤجز برای مخاطبان خود بازگو می‌کند.

درباره‌ی کتاب رستم نامه

سیاوش، شاهزاده‌ی سیه‌موی و ماه‌روی ایرانی، ولیعهد تاج و تخت کیانی، سوار بر اسب سیاه خود، همچون شبی معصوم، بر لب رود مرزی میان ایران و توران ایستاده است و به خاک دشمن می‌نگرد. جنگ تمام شده. پیمان صلح برقرار گردیده و اسیران در امان هستند؛ اما کی‌کاووس، شاه نابخرد و نادان ایران زمین، پیمان‌ها را پایمال و سیل دشنام و توهین را به‌سوی رستم و سیاوش روانه کرده است؛ این شاه بی‌کفایت، در نامه‌ی خود، رستم دستان، حافظ تاج و تخت ایران را از طوس نوذر کم‌تر دانسته و سیاوش را بی‌غیرت و ترسو خطاب کرده. اکنون سیاوش باید تصمیم بگیرد: ایران یا توران؟ نمی‌داند راه سعادت این است که پیمان صلحش با افراسیاب را بشکند، اسیران را از دم تیغ بگذارند و به شهر و کاخ کی‌کاووس بازگردد، یا اینکه راه شرافت و سلامت را در پیش گرفته و به خاک بیگانه پناهنده شود تا رو سیاه تاریخ نشود و خون بی‌گناهان را هدر ندهد؛ حتی اگر آن به‌ظاهر بی‌گناهان نقشه‌ی قتلش را در سر بپرورانند و خنجرهایشان را برای بریدن سر سیاوش تیز کنند. داستان سیاوش از دردناک‌ترین و زیباترین قصه‌های بخش پهلوانی شاهنامه‌ی فردوسی است که در کتاب رستم نامه به‌صورت داستانی بازنویسی شده و به خوانندگانی که به‌سادگی نمی‌توانند معنای ابیات حماسی فردوسی را درک کنند، یاری برساند.

نخستین داستانی که در کتاب رستم نامه به‌صورت منثور و بسیار مؤجز روایت شده، ماجرای ازدواج زال و رودابه، پدر و مادر رستم، است. در همین داستان رستم متولد می‌شود و سه سنین نوجوانی می‌رسد. داستان بعدی،‌ ماجرای لشکرکشی نابخردانه‌ی کی‌کاووس به مازندران را بازگو می‌کند. وصف و فریب‌های دیو خنیاگر از مازندران، طبیعت و غذاهایش، عقل کی‌کاووس را به یغما برده و او نیز به‌سوی این سرزمین یورش می‌برد. در این نبرد کی‌کاووس، همراه با لشکریانش بر سر کوه اسیر می‌شوند و رستم نیز برای نجات این سپاه نادان، ناچار است که هفت‌خوان را پشت سر بگذراند؛ او با ارژنگ دیو، زن جادوگر، اژدها و در نهایت دیو سپید پنجه در پنجه می‌جنگد و شاه ایران را به سلامت، بر تخت سلطنت می‌نشاند. هفت‌خوان رستم از معروف‌ترین قصه‌های شاهنامه است. بخش حماسی و قهرمانانه‌ی این داستان، برخلاف ماجرای سیاوش و بیژن و منیژه، بر ابعاد دراماتیک آن غلبه دارد. داستان‌های بعدی کتاب رستم نامه به زندگی شخصی رستم، ازدواج او با تهمینه و ولادت سهراب مربوط هستند.

سیاوش، پاک‌ترین، نیک‌سرشت‌ترین و شریف‌ترین شخصیت شاهنامه است؛ او که برخلاف پدر خود درایت دارد و فقط به‌هنگام ضرورت و لزوم دفاع از خاک و جان مردم است دست به شمشیر می‌برد. با وجود اینکه تمام داستان‌های کتاب رستم نامه به‌طور مختصر بازگو شده‌اند، اما قصه‌ی سیاوش و کین‌خواهی او، مبسوط‌ترین داستان این کتاب است و گردآورنده‌ی این قصه‌ها که از نام و هویت او اطلاعی نداریم، کوشیده است تا ماجرای عشق سودابه به سیاوش، گذر او از آتش، پناهنده شدن این شاهزاده‌ی ایرانی به خاک توران، ازدواج او با فرنگیس، ولادت کیخسرو و قتل او به فرمان افراسیاب را بازگوید و سپس به‌سراغ داستان عظیم کین سیاوش برود.

کیخسرو فرزند دوم سیاوش است. او همچون پدرش شریف، عادل، وطن‌ دوست است و خوشبختانه برخلاف سیاوش، به مهرورزی با دشمنان و بخشیدن آن‌ها اعتقادی ندارد که اگر داشت، شاهنامه‌ی فردوسی از وجود مقتدرترین و ظفرمندترین پادشاه کیانی بی‌بهره می‌ماند. مزیت کیخسرو در اقتدار و عدل اوست. او مهربان است، اما حاضر نیست حتی از یک قطره‌ی خون افراسیاب و گروی‌ زره بگذرد. سپاهیان بی‌شمار کیخسرو، سالیان سال می‌جنگند و خاک توران را به توبره می‌کشند تا به دنیا نشان دهند تاوان بریدن سر پاک‌ترین و شریف‌ترین شاهزاده‌ی کیانی تا چه اندازه سنگین و خون‌بار است. کتاب رستم نامه در همین داستان و با مرگ افراسیاب به پایان می‌رسد. این کتاب نمی‌تواند تمام ابعاد شاهنامه را در اختیار مخاطبان خود بگذارد؛ زیرا هم بسیار مؤجز است هم توصیفات ادبی و زیبایی‌های زبانی را نمایان نمی‌سازد، اما می‌تواند خوانندگان را به‌طور کل با مضامین شاهنامه و کلیت قصه‌ها آشنا کند.

کتاب رستم نامه در انتشارات ققنوس منتشر شده است.

کتاب رستم نامه برای چه کسانی مناسب است؟

رستم را با صفت‌هایش می‌شناسیم؛ قهرمان ملی؛ پهلوان؛ تاج‌بخش؛ پیل‌پیکر و... اما دقیق به‌یاد نداریم که چه‌ها کرده است و چه شخصیتی دارد. نمی‌دانیم این قهرمان ملی سفید، سیاه یا خاکستری است؛ بخشی از دلیل ناشناخته بودن شخصیت رستم این است که دریافت معنای ادبیات و زبان شاهنامه برای بسیاری از مردم دشوار است و نمی‌توانند به‌سادگی آن را متوجه شوند؛ به‌همین جهت کتاب رستم نامه کوشیده است تا این مشکل را حل و با زبانی ساده داستان‌های بخش پهلوانی شاهنامه (رستم در این بخش‌ها حضور دارد) را برای خوانندگان خود بازگو کند.

در بخشی از کتاب رستم نامه می‌خوانیم

گستهم تیرى به جانب او افکند، کارگر نشد. تیرى دیگر فرستاد از روى هوا گرفت و به یک جانب افکند و کمند به جانب گستهم انداخت و او را به خم کمند درآورد و در صف سپاه آورد. باز به میدان آمد که برزو تاب نیاورد و اسب به میدان تاخت. سر راه به یکدیگر گرفتند. رنگ از صورت یکدست پرید. برزو گفت: «اى نامرد، میان پنجاه نفر خویشان خود هیچ‌کدام را محرم ندانستم و تو را برداشته پاى تخت مهر آوردم. تو آخر چنین کردى.»

یکدست گفت: «اى نامدار، من به جهت تو به ایران آمدم. کاش در عقب تو نیامده بودم. مرا دختر گرسیوز خانه‌خراب کرد. تو از دنبال من نباید آمده باشى. حال که آمده‌اى ناچار با تو رزم کنم.» اما در این فکر بود که برزو نسبت به دیگران ندارد و همان است که شانه رستم را شکست و فولادوند دیو را با فیل چهار پاره کرد، همچنین قطران را از پا درآورد و چون افراسیابى را با هزار ترک شکست داد. با خود گفت «باید فکرى کرد.» و به برزو گفت: «پیش من واضح است که نبرد با تو نبرد با اژدهاست. بگذار نزد سیه زنگى بروم. وصیتى دارم بکنم.» بدین بهانه نزد سیه زنگى آمد و گفت: «اى پادشاه، این شیر ژیان که در میدان است برزوى شیردل است که کسى تاب مقاومت او را ندارد. من از او اندیشه دارم. مگر به مکر علاج او را بکنم. من به میدان مى‌روم و مى‌گویم از لشکر کنار برویم که کسى براى میانگیرى من و تو نیاید. اگر تو مرا گرفتى مهر سیمین‌عذار از تو و اگر من تو را گرفتم از من است. او را در کنار پشته مى‌برم، تو در کمین باش. چون با او گرم جنگ شدم تو از عقب کمند در گردن او افکن و او را مى‌گیریم.» چون این فکر را کرده، برگشت و به میدان آمد و به برزو گفت: «اى نامدار، من از روى تو خجلم که در این‌جا با تو رزم کنم.»