معرفی و دانلود کتاب دل‌مردگی

معرفی کتاب دل‌مردگی

ژان پل سارتر در کتاب دل‌مردگی به مسأله‌ی آزادی که یکی از مهم‌ترین اصول فلسفه‌ی اگزیستانسیال است پرداخته و دل‌مشغولی کسانی را سوژه‌ی تفکر خود قرار می‌دهد که باوجود بی‌اعتنایی به جنگ در ابتدای امر، به هم‌بستگی و هم‌دلی با ستم‌دیدگان پرداخته‌اند و در مقابل اشغال‌گری نازی‌ها احساس مسئولیت می‌کنند. این کتاب آخرین اثر از سه‌گانه‌ی «راه‌های آزادی»‌ است که دو جلد دیگر آن با نام‌ها سن عقل و تعلیق پیش‌تر منتشر شده‌اند.

درباره کتاب دل‌مردگی:

«کودکی سربه‌زیرم که تا دم مرگ فرمان خواهم برد. ولی از خودم.»

جمله‌ی بالا از فیلسوف برجسته‌ی فرانسوی، ژان پل سارتر، گویای آن چیزی‌ست که او در رمان دل‌مردگی (Iron in the Soul) مفصلاً‌ به آن پرداخته است: مفهوم آزادی...

حقیقت این است که استخوان‌بندی جهان امروز به صورت علمی درآمده و زیستن در عصری که همه‌چیز در آن قابل تقلیل به زبان علمی و ریاضیاتی‌ست، امری تکراری‌ است. این الگو بی‌وقفه و چه‌بسا بی‌رحمانه بر میلیون‌ها تن از مردم زمانه‌ی ما تحمیل شده است. صداهای اضطراب‌آمیز از گوشه و کنار برمی‌خیزد و آدمیزاد برای حفظ زندگی خویش به تلاش و تقلا می‌افتد. این‌گونه است که روزبه‌روز عناوین گوناگون کتاب‌های خودیاری و انگیزشی به فهرست ناشران اضافه می‌گردد؛ آثاری که اغلب به هیچ طریقی مغاک بی‌انتهای تنهایی و اضطراب آدمی را پر نخواهند کرد. کتاب‌هایی با توصیه‌های تصنعی و تکراری که نمی‌توانند برای اوضاع و احوالی که بر انسان مسلط می‌شود و روح او را تباه می‌سازد، کاری کنند.

در این میان، فلسفه‌ی اگزیستانسیالیسم یکی از بزرگ‌ترین کوشش‌ها برای درهم‌شکستن قیود خفقان‌آور است. فلسفه‌ای که ژان پل سارتر را یکی از سردمداران آن به‌ویژه در اروپای قاره‌ای می‌دانند. بنا بر تعریفی که سارتر از این فلسفه ارائه می‌دهد و در رمان شاهکار خود، دل‌مردگی نیز به آن اشاره می‌کند، انسان موجودی آزاد است. و یا به عبارت دقیق‌تر،‌ محکوم است که آزاد باشد. نوعی آزادی که او را بر دیگر موجودات برتری می‌دهد و درعین‌حال، زمینه‌ساز اضطراب‌های وجودی دیگری نیز است.

ژوئن سال 1940 است. سربازان فرانسوی در حالی که روحیه‌ی خود را به طور کامل از دست داده‌اند، آتش‌بس را به انتظار نشسته‌اند. آن‌ها روزبه‌روز، ساعت‌به‌ساعت، لحظه‌به‌لحظه در حال رنج کشیدن و غرقِ در عذاب روح هستند. تجربه‌ای نزدیک به دل‌مردگی...

سارتر در این اثر پرتره‌ای دلهره‌آور، تأمل‌برانگیز و البته تأثیرگذار از جنگ، معنای آزادی و فقدان را پیش روی مخاطب خود قرار می‌دهد. گفتنی‌ست این اثر نخستین بار در سال 1949 منتشر شد و همان‌طور که پیش‌تر نیز به آن اشاره کردیم، آخرین جلد از سه‌گانه‌ی سارتر به نام راه‌های آزادی «Les Chemins de la Liberté» است و دو جلد دیگر آن تعلیق و سن عقل نام دارند. او در این رمان که دنباله‌ای بر دو اثر پیشین است، به تبیین اصول فلسفه‌ی خود می‌پردازد.

سارتر در این کتاب، همچون دو مجلد قبلی، هنرمندانه می‌کوشد تا آن گوهر رازناکی که آزادی می‌نامندش را از هر گزندی به دور و در امان نگه دارد. آزادی همانطور که همه‌ی پیروان اگزیستانسیال بر سر آن اتفاق نظر دارند، تنها به معنای توانایی آری یا نه گفتن نیست. بلکه آزادی آن‌چنان است که انسان را به آفرینش چیزهای خوب و نو نیز قادر کند.

سارتر فیلسوفی بود که قصد داشت کلیات فلسفی را از آسمان به روی زمین بیاورد. از همین روی به نوشتن داستان، رمان و نمایشنامه پرداخت. و عجیب نیست که در کتاب دل‌مردگی (هم‌چنان که در تعلیق، سن عقل، تهوع و سایر آثار او مشاهده می‌کنیم) همان شیوه‌ی منجز بیان را وارد داستانش کرده است.

کتاب دل‌مردگی مناسب چه کسانی است؟

اگر به رمان‌های فلسفی علاقه‌مند هستید، کتاب دل‌مردگی شما را شیفته‌ی خود خواهد کرد.

با ژان پل سارتر بیشتر آشنا شویم:

ژان-پل شارل ایمار سارتر (Jean-Paul Sartre) در سال 1905 دیده به جهان گشود و به سال 1980، در اوج شهرتی فراگیر، به کام مرگ فرو رفت. نامیدن او با یک صفت ممکن نیست. سارتر فیلسوف، فعال سیاسی، ناقد ادبی، جامعه‌شناس و بیش و پیش از همه، نویسنده بود. او در کتاب «کلمات» که از بهترین اتوبیوگرافی‌های زمانه‌ی ماست، از عشق فراگیر و جنون‌آمیز خود به نوشتن گفته است؛ عشقی که همه‌ی فعالیت‌های دیگر او را باید در پرتو آن فهمید و تفسیر کرد. درباره‌ی زندگی سارتر گفتنی بسیار است. او در دوران پرتلاطمی می‌زیست و خودش هم شخصیتی یاغی و سرکش داشت. به لحاظ سیاسی به سوی مارکسیسم گرایش داشت، اما مارکسیسمی با خوانش خاصِ خودش. در ادبیات، طرفدار تعهد بود و نظریات خود را در این باب، نخستین بار در کتابی جنجالی به نام «ادبیات چیست؟» صورت‌بندی کرد. زندگی‌اش حاشیه کم نداشت؛ از رابطه‌ی افتان و خیزانش با سیمون دوبوآر و دوستی و بعدها خصومتش با آلبر کامو گرفته، تا جنجال‌هایی که با رد جایزه‌ی نوبل ادبی سال 1964 به پا کرد.

بسیاری، سمت و سوی سیاسی‌ سارتر و برخی از دیگر عقایدش را منحط و خطرناک خوانده‌اند؛ از جمله جامعه‌شناس فرانسوی، رمون آرون، که کتاب «افیون روشنفکران»اش ردّیه‌ای بر آرای سارتر و همفکرانش بود. با این حال در نبوغ فلسفی و ادبی‌ وی هیچ‌کس تردید نداشته و ندارد.

عناوین مهم‌ترین آثار ژان پل سارتر عبارتند از: «تهوع، شیطان و خدا، مگس‌ها، دورخ، هستی و نیستی، سن عقل، دست‌های آلوده.»

در بخشی از کتاب دل‌مردگی می‌خوانیم:

آلمانی‌ها با احتیاط در ورودی خیابان بزرگ مستقر شده بودند. شاسریو، پینِت و کلاپو آتش کردند. کله‌ها غیب شدند. «این‌دفعه لو رفتیم.»

دوباره سکوت. سکوتی طولانی. ماتیو فکر کرد «چه نقشه‌ای دارند؟» چهار مُرده در خیابانِ خالی؛ کمی آن طرف‌تر دو مُرده‌ی دیگر: کُل کاری که توانستیم انجام دهیم. حالا می‌بایست کار را تمام کرد: کُشته شدن. برای آن‌ها چه فرقی می‌کند؟ ده دقیقه تأخیر از ساعت پیش‌بینی‌شده.

ناگهان کلاپو گفت «بیایید این‌جا.»

هیولای کوچک خپله‌ای به سمت کلیسا می‌غلتید؛ زیر آفتاب می‌درخشید.

داندیو از لای دندان‌هایش گفت «اشنلفرکانُن.»

ماتیو به طرف آن‌ها خزید. شلیک می‌کردند ولی کسی دیده نمی‌شد: انگار توپ خودبه‌خود جلو می‌رفت. بی‌محابا شلیک می‌کردند، چون هنوز فشنگ داشتند. با چهره‌های زیبا، آرام و خسته، با آخرین چهره‌شان. «عقب!»

ناگهان مرد چاقی با یک‌لا پیراهن در سمت چپ توپ ظاهر شد. به فکر پناه گرفتن نبود: بازویش را بالا برده بود و با آرامش تمام دستوراتش را می‌داد. ماتیو یکهو خودش را راست کرد: از آتش عشق آن مردِ یقه‌باز نزدیک بود گُر بگیرد.