معرفی و دانلود کتاب تاریخ هجده ساله آذربایجان یا سرنوشت گردان و دلیران - جلد اول

معرفی کتاب تاریخ هجده ساله آذربایجان یا سرنوشت گردان و دلیران - جلد اول

کتاب تاریخ هجده ساله آذربایجان یا سرنوشت گردان و دلیران - جلد اول نوشته‌ی احمد کسروی بر روی مهم‌ترین اتفاقاتی که طی دوران مشروطه در منطقه‌ی آذربایجان رخ داد متمرکز می‌شود و آن‌ها را مرور می‌کند. کسروی که پژوهشگری چیره‌دست و تاریخ‌نگاری قابل بود، در این اثر کوشیده نگاهی منصفانه به دهه‌های 1280 و 1290 شمسی داشته باشد و تاریخ این خطه را، از زمان شکست استبداد صغیر تا مرگ شیخ محمد خیابانی بررسی کند.

درباره‌ی کتاب تاریخ هجده‌ساله‌ی آذربایجان یا سرنوشت گردان و دلیران - جلد اول

احمد کسروی یکی از مهم‌ترین چهره‌های تاریخ معاصر ایران است. حقوق‌دان و تاریخ‌نگاری سکولار که سعی می‌کرد به تاریخ و دوره‌ی معاصرش نگاهی تحلیلی و انتقادی داشته باشد. بر همین اساس بود که دست به نوشتن کتاب‌های تاریخی زیادی زد. یکی از بااهمیت‌ترین آثار او که هنوز هم منبعی قابل‌اعتنا درمورد دوره‌ی مشروطه به شمار می‌رود، کتاب تاریخ هجده‌ساله‌ی آذربایجان یا سرنوشت گردان و دلیران - جلد اول است. کسروی این اثر را در ادامهd کتاب پیشینش، تاریخ مشروطه‌ی ایران نگاشت. در آن کتاب او به دوره‌ی پیش از مشروطه و مشروطه پرداخته بود و تلاش کرده بود آن مقطع را توضیح دهد. اما در اثر پیش رو کسروی بیشتر بر دوران پس از مشروطه تمرکز دارد و تلاش می‌کند مهم‌ترین اتفاقاتی که در این برهه در زادگاهش آذربایجان رخ داده را مرور نماید. کسروی تاریخ‌نگاری‌اش را از حوالی استبداد صغیر آغاز می‌کند، از زمانی که محمدعلی شاهِ مستبد مخالفتش را با مشروطیت ابراز می‌دارد و تزلزل و فروپاشی کشور را به گردن آزادی‌خواهان می‌اندازد. حرفی که تبعات زیادی برای او و ایران داشت و آذربایجان را به لرزه انداخت.

در زمان قاجار شهرهای آذربایجان، مخصوصاً تبریز منطقه‌ای استراتژیک محسوب می‌شدند. وجود تلگراف و نزدیکی به روسیه از دلایلی بودند که باعث شدند این استان همیشه ملتهب باشد. اتفاقات پایتخت و گروه‌های انقلابی روسی به شعله‌ور شدن جنبش‌های انقلابی در آذربایجان کمک زیادی کردند. محمدعلی شاه که خود والی تبریز بود و با خوی آزادی‌خواه مردم آنجا آشنا بود، نمی‌توانست کینه‌اش را نسبت به آن‌ها پنهان کند. به همین خاطر هم پس از قیام تبریز، با تمام قوا به آنجا حمله کرد و کوشید آنجا را محاصره و سرکوب کند؛ جنگی که بیش از یک سال طول کشید و به کشته شدن بسیاری انجامید. احمد کسروی در بخش‌های ابتداییِ کتاب تاریخ هجده‌ساله‌ی آذربایجان یا سرنوشت گردان و دلیران - جلد اول، تنش‌های این برهه را توضیح می‌دهد، از فتح تهران می‌گوید و ماجرای سقوط و رفتن محمدعلی میرزا را تعریف می‌کند. در ادامه، به دوران نفوذ روس‌ها و اشغال آن‌ها می‌پردازد و مقابله‌ی شهرهای ترک‌نشین با این متجاوزین و جنبش‌های آنان را تشریح می‌کند. او همچنین به خروش آذربایجان و دیگر جنگ‌ها و کشتارهای داخلی پس از مشروطه اشاره دارد.

احمد کسروی تاریخ‌نگاری صرف نیست و به مرور وقایع اکتفا نمی‌کند، بلکه سعی دارد نگاهی تحلیلی هم داشته باشد. به همین خاطر در کتاب تاریخ هجده‌ساله‌ی آذربایجان یا سرنوشت گردان و دلیران - جلد اول به دلایل ناکامی مشروطیت هم می‌پردازد. او ضمناً سعی دارد قهرمانان واقعی این جنبش را نشان دهد، کسانی که فراموش یا به حاشیه رانده شده‌اند. کسروی که از تئوریسین‌های هویت ایرانی بود در این اثرش همین نگاه را دنبال می‌کند و می‌کوشد تاریخی ارائه دهد که روایت ایرانیان باشد، نه بیگانگان.

کتاب تاریخ هجده‌ساله‌ی آذربایجان یا سرنوشت گردان و دلیران - جلد اول را نشر ارس چاپ کرده است.

دربار‌ه‌ی مجموعه‌ی تاریخ هجده‌ساله‌ی آذربایجان

تاریخ هجده‌ساله‌ی آذربایجان اثری دوجلدی از احمد کسروی، اندیشمند، تاریخ‌نگار و پژوهشگر ایرانی است که در آن‌ها به اتفاقات این منطقه در سال‌های مشروطه و پس‌ازآن پرداخته است. کسروی این مجموعه را به دنبال کتاب تاریخ مشروطه‌ی ایران نگاشته و سعی کرده ناگفته‌های آن اثر را تکمیل کند. او در این کتاب‌ها به حوادثی که در خلال سال‌های پرالتهاب مشروطه در خطه‌ی آذربایجان رخ داده اشاره می‌کند و آن‌ها را به‌تفصیل توضیح می‌دهد.

کتاب تاریخ هجده‌ساله‌ی آذربایجان یا سرنوشت گردان و دلیران - جلد اول برای چه کسانی مناسب است؟

پژوهشگران و علاقه‌مندان به تاریخ معاصر ایران، مخاطب اصلی این کتاب هستند.

در بخشی از کتاب تاریخ هجده ساله آذربایجان یا سرنوشت گردان و دلیران - جلد اول می‌خوانیم

ملاقربانعلی، عظیم زاده و علی اکبرخان را کشته و چندماه بود که در زنجان و پیرامون آن فرمانروایی داشت و از خامی و چشم بستگی به این نمی‌اندیشید پایان کار چه خواهد بود. چنان‌که گفتیم انبوهی از مردم زنجان و آن پیرامون‌ها سرسپرده او بودند. بسیاری از اینان سپاهی‌گری دیده و جنگ آزموده بودند و این هنگام گرد او را تهی نمی گزاردند. از آن‌سوی پس از پیش آمد عظیم زاده همگی مردم خواه و ناخواه فرمانبری او می‌نمودند. لیکن خود ملاقربانعلی در این هنگام نود سال بیش‌تر داشت و از سال‌خوردگی توانای کاری نبود. در میان پیروانش نیز کسی که انجام کار را بیاندیشد و بسیج چاره کند پیدا نمی‌شد. بر چنان گناه زشتی برخاسته و توده آزادی‌خواهان را با خود دشمن ساخته به‌ همین خرسند بودند که چندگاهی خودسر و کامران باشند و این نمی‌گفتند آن کامرانی را روزهای دیگری در پی است و باری این نمی‌کردند شهر را استوار گردانند و ابزار جنگ آماده سازند. بی‌باک و بی پروا روز می‌گزاردند.

از خود ملاقربانعلی و پیروانش چندان بیمی نبود لیکن پافشاری یک ملای به نامی همچون او در دشمنی با مشروطه و دلیری او به ریختن خون مشروطه خواهان می‌توانست نتیجه‌های دیگری را پدید آورد. من نیک یاد دارم که این کار او دشمنان مشروطه را سخت تکان می‌داد و خون‌های ایشان را به جوش می‌آورد به ویژه که ملاقربانعلی هرگز نام محمد علی میرزا را نمی‌برد و با او هیچ‌گونه پیوستگی نداشت و همچون حاج شیخ فضل الله و دیگران آلوده و بدنام نبود و مردم ساده درباره او گمان دیگر نبرده چنین باور می‌کردند تنها به نام غیرت دین به دشمنی مشروطه برخاسته است.

فهرست مطالب کتاب

کلمه‌هایی که باید معنی‌های آن را روشن گردانیم
یادآوری
بخش یکم
گفتار 1: شورش اسپهان و بختیاری
گفتار 2: شورش گیلان
گفتار 3: آشفتگی کارها و پذیرفتن محمد علی میرزا مشروطه را
گفتار 4: پیشرفت گیلانیان و گشادن ایشان قزوین را
گفتار 5: دو دلی آزادی‌خواهان
گفتار 6: بدرفتاری‌های روسیان در آذربایجان
گفتار 7: گرفتن آزادی‌خواهان تهران را
گفتار 8: برداشتن محمد علی میرزا از پادشاهی
گفتار 9: رفتن محمد علی میرزا از ایران و کارهای دیگر
گفتار 10: جنبش زنجان
گفتار 11: پیش‌آمد اردبیل
گفتار 12: تاراج اردبیل و درآمدن سیاه روس به آنجا
گفتار 13: پایان کار ملا قربانعلی
گفتار 14: فیروزی‌های لشگر دولتی
گفتار 15: بدرفتاری‌های همسایگان
گفتار 16: کشته شدن آقای بهبهانی و میرزا علی‌محمد خان
گفتار 17: پیش آمد پارک اتابک
گفتار 18: یادداشت انگلیس و جوش مردم
گفتار 19: سال پر اندوه ۱۲۹۰
گفتار 20: بازگشت محمد علی میرزا به ایران
گفتار 21: فیروزی‌های دولت
گفتار 22: لشکر کشی سالارالدوله و شکست او
گفتار 23: آشوب اردبیل و کشته شدن آخوندوف
گفتار 24: سرکشی حاج صمد خان
گفتار 25: جنگ‌های صمد خان
گفتار 26: گرفتاری‌های آذربایجان
گفتار 27: کشاکش میانه ایران و روس
گفتار 28: دو التیماتوم روس و ایستادگی مجلس
گفتار 29: شور و خروش مردم ایران
گفتار 30: شور و خروش آذربایجان
گفتار 31: ‌ پذیرفتن دولت التیماتوم را و بستن مجلس
گفتار 32: جنگ‌های خونین تبریز
گفتار 33: بیرون رفتن مجاهدان از شهر و دیگر پیش‌آمدها
بخش دوم
گفتار 1: از روز پنجم دی‌ماه
گفتار 2: روز دهم دی‌ماه
گفتار 3: درآمدن صمد خان به شهر
گفتار 4: آدمکشی‌های صمدخان
گفتار 5: دار زدن پتروسخان
گفتار 6: دار زدن آقا میرکریم و دیگران
گفتار 7: خودکشی شاهزاده امان‌الله میرزا
گفتار 8: دار زدن حاجی نقی با یک گرجی
گفتار 9: جنبش ملایان برای خواستن محمد علی میرزا
گفتار 10: والیگرى محمدولی خان به آذربایجان
گفتار 11: رسیدن سپهدار به تبریز
گفتار 12: پیش‌آمدهای ارومی و کشته شدن مشهدی اسمعیل
گفتار 13: کوچندگان