زندگینامه و دانلود بهترین کتاب‌های ناظم‌ الاسلام کرمانی

زندگینامه ناظم الاسلام کرمانی

ناظم‌‌ الاسلام کرمانی (Nāzemoleslām Kermāni)، با نام اصلی میرزا محمد، در سال 1280 قمری (1241 هجری شمسی) و در دوره‌ی پادشاهی ناصرالدین شاه قاجار در کرمان متولد شد. او تحصیلات ابتدایی را به‌سرعت سپری کرد و در 20سالگی دروس مختلفی از جمله صرف و نحو، حساب و منطق را تدریس می‌کرد.

ناظم‌‌ الاسلام کرمانی در زادگاهش در کنار برخی از آزادی‌خواهان برجسته‌ی آن زمان از جمله میرزا آقاخان کرمانی، میرزا احمد مشرف کرمانی، شیخ هادی نجم‌آبادی و شیخ احمد روحی تلاش کرد تا جامعه‌ی بهتری بسازد. سال 1309 قمری بود که ناظم‌‌ الاسلام کرمانی رهسپار تهران شد. او که تا سال 1330 قمری در تهران زندگی کرد، با برخی از برجسته‌ترین فعالان جنبش مشروطه‌ی کشور دیدار و همفکری داشت. ناظم‌‌ الاسلام کرمانی، بعد از تأسیس مدرسه‌ی «اسلام» در تهران، به‌عنوان معلم در آنجا تدریس کرد و از همان زمان، با لقب «ناظم‌ الاسلام» شناخته شد.

ناظم‌‌ الاسلام کرمانی در سال 1312 هجری قمری، سفری به عتبات عالیات داشت تا از محضر اساتیدی چون میرزا محمدحسن شیرازی بهره ببرد، اما چندی از حضورش در آنجا نگذشته بود که میرزای شیرازی درگذشت و ناظم‌‌ الاسلام کرمانی تصمیم گرفت به تهران بازگردد.

ناظم‌ الاسلام کرمانی، بعد از کسب تجربیات فراوان و به علت بالا رفتن سن، در سال 1330 قمری به زادگاهش بازگشت و در کرمان رئیس دادگاه تجدیدنظر شد، تا اینکه سرانجام در سال 1337 قمری، بعد از همه‌گیری آنفلوانزا در کرمان، بر اثر ابتلا به این بیماری درگذشت.

بهترین کتاب‌های ناظم‌ الاسلام کرمانی

بخش عمده‌ی آثاری که ناظم‌ الاسلام کرمانی تألیف کرده کتاب‌های درسی مدارس آن دوران بود؛ کتاب‌هایی نظیر «شمس‌التصاریف»، «شمس‌اللغات»، «خلاصة‌العوامل»، «مقامات حریری» و «علائم‌الظهور» که در آن‌ها به موضوعاتی چون صرف و نحو عربی و علائم ظهور امام زمان پرداخته است.

با وجود این، ناظم‌ الاسلام کرمانی یک اثر بسیار مهم به نام کتاب تاریخ بیداری ایرانیان نوشته است که یکی از منابع تاریخی مهم درباره‌ی نهضت مشروطیت به شمار می‌آید. ناظم‌ الاسلام کرمانی بخش اعظم نوشته‌هایش در این اثر را به دیده‌ها و شنیده‌های خود درباره‌ی تاریخ این نهضت در فاصله‌ی زمانی سال‌های 1322 قمری تا 1327 قمری و همچنین مذاکرات سیاسی رهبران مشروطه‌ی تهران اختصاص داده است.

ناظم‌ الاسلام کرمانی در کتاب تاریخ بیداری ایرانیان، با نثری ساده و روان، شرحی از زندگی رجال مبارز آن زمان و اتفاقات رخ‌داده در اواخر سلطنت ناصرالدین شاه قاجار ارائه داده است. تشکیل انجمن مخفی و جزئیاتی از مذاکرات آن، حوادث کرمان در سال 1323 هجری، مبارزه‌های مردم برای دستیابی به آزادی و مقابله با استبداد، و همین‌طور برنامه‌های حکومت قاجار برای مقابله با اعتراضات بخش‌های دیگری از این مجموعه را تشکیل می‌دهند.

ناظم‌ الاسلام کرمانی در کتاب تاریخ بیداری ایرانیان، دوره‌ی صدارت امیرکبیر را تحولی در ایران‌زمین و شروع پیشرفت ایرانیان دانسته و از ناصرالدین شاه و مظفرالدین شاه به‌عنوان پادشاهانی دمدمی‌‌مزاج و ساده‌لوح یاد کرده است.

سبک نگارش و دیدگاه‌های ناظم‌ الاسلام کرمانی

ناظم‌ الاسلام کرمانی را می‌توان یکی از روشنفکران مذهبی عرف‌گرا و مشروطه‌خواه معرفی کرد؛ شخصیتی آزادی‌خواه، اصلاح‌طلب و مبارز که در نوشته‌هایش کوشیده از روابط و جد‌ل‌های دو قدرت مذهبی و سیاسی آن زمان پرده بردارد.

تلاش‌های ناظم‌ الاسلام کرمانی در راستای بهبود وضعیت سیاسی و اجتماعی مملکتش بود و او با گرایش‌های سیاسی خاص خود کوشید مشاهداتش را از ماجراهای دوران مشروطیت به ثبت برساند. بنابراین، او نه یک چهره‌ی سیاسی بلکه تاریخ‌نگاری است که به شیوه‌ی خود با ظلم، استبداد، جهل عمومی و خشونت علیه مردم مبارزه کرد و کوشید مردم طبقات مختلف جامعه را نسبت به حقوق خود آگاه سازد.

ناظم‌ الاسلام کرمانی که مدتی در تهران زندگی کرده بود، از نزدیک در جریان انقلاب مشروطیت، تشکیل مجلس شورای ملی، به توپ بسته شدن مجلس اول، حوادث دوره‌ی استبداد صغیر، فتح تهران توسط مشروطه‌خواهان، پناهنده شدن محمدعلی شاه به سفارت روسیه‌ی تزاری، و پادشاهی احمدشاه قرار داشت. تغییر و تحولات سیاسی و اجتماعی دوره‌ی حیات وی و همچنین مطالعات گسترده و آشنایی با افکار جدید سبب شد ناظم‌ الاسلام کرمانی به یک نواندیش سیاسی در زمان خودش تبدیل شود.

ظلم و جور قاجار از موضوعاتی بود که ذهن ناظم‌ الاسلام کرمانی را مشوش می‌ساخت و این مسئله به‌خوبی در آثارش منعکس شده است. او معتقد بود ناصرالدین شاه، در پنجاه سال سلطنت، حتی یک قدم هم به‌سمت اصلاحات برنداشته است. از سوی دیگر، دستیابی به آزادی و داشتن حکومتی با قانون اساسی آرزوی ناظم‌ الاسلام بود.

جهل و بی‌خبری عوام یکی دیگر از دغدغه‌های ناظم‌ الاسلام کرمانی بود. او ناآگاهی مردم را بزرگ‌ترین مانع ترقی کشور می‌پنداشت و در موارد متعددی در کتاب تاریخ بیداری ایرانیان و صحبت‌هایش، به این موضوع اشاره کرده بود. او با نثری ساده و قابل فهم برای همگان به ثبت تاریخ پرداخت و دغدغه‌های خود را به‌خوبی در اثر ارزشمندش منعکس کرد.

ناظم‌ الاسلام کرمانی از نگاه دیگران

کتاب تاریخ بیداری ایرانیان، مهم‌ترین اثر ناظم‌ الاسلام کرمانی، طرفداران و مخالفان مختلفی دارد:

• ادوارد براون، مؤلف تاریخ ادبی ایران، معتقد است این کتاب از نظر سبک، جمله‌بندی و مستند بودنش، برتر از بسیاری از کتاب‌های تاریخ‌ عمومی، به‌ویژه آثار نویسندگانی چون رضاقلی‌خان هدایت و لسان‌الملک، است.
• علی‌اکبر سعیدی سیرجانی این کتاب را بی‌غرضانه‌ترین و مطمئن‌ترین منبع برای آشنایی با علل انقلاب مشروطه‌ی ایران دانسته است.
• محمدابراهیم باستانی پاریزی نیز یکی دیگر از شخصیت‌هایی است که مطالب کتاب تاریخ بیداری ایرانیان را کاملاً واقعی و صادقانه می‌داند. 
• از سوی دیگر، مهدی ملک‌زاده، مورخ مشروطیت و نویسنده‌ی کتاب «تاریخ انقلاب مشروطیت ایران»، بر این باور است که کتاب تاریخ بیداری ایرانیان، با وجود داشتن مطالب سودمند، برای آیندگان نوشته نشده و هدف نویسنده جلب نظر مثبت کسانی است که در آن زمان می‌زیسته‌اند.