معرفی و دانلود کتاب کوته سرایی: سیری در شعر کوتاه معاصر

معرفی کتاب کوته سرایی: سیری در شعر کوتاه معاصر

کتاب کوته سرایی حاصل پژوهشی در قالب‌های شعری کوتاه در ادبیات منظوم فارسی است که توسط سیروس نوذری به چاپ رسیده. سیروس نوذری که خود صاحب چند دفتر شعر و یکی از نمایندگان سبک شعری کوتاه در ادبیات فارسی است، با تاکید بر اینکه خلأ حضور اثری پژوهشی و تحلیل در زمینه‌ی شعر کوتاه فارسی به خوبی احساس می‌شود، در این اثر تلاش کرده با معرفی نمایندگان این سبک و نمونه‌های متعدد کار آن‌ها، تاریخ و قالب این سبک نگارش را مستند کند.

درباره‌ی کتاب کوته سرایی

سیروس نوذری در مصاحبه با روزنامه‌ی هنر آنلاین در شرح سبک نگارش منظوم خود و تفاوت یا شباهت آن با سبک هایکو گفت: «شعر کوتاه یک مقوله است و هایکو مقوله‌ای دیگر». نمی‌توان گفت شعر کوتاه فارسی از هایکوی ژاپنی الهام نگرفته است. او حتی در مقدمه‌ی کتاب کوته سرایی، که پژوهشی در باب شعر کوتاه فارسی است به این نکته تاکید می‌کند که پس از ترجمه‌ی کتاب هایکو توسط احمد شاملو، موج جدیدی از شاعران معاصر فارسی به سمت نگارش و سرودن اشعار در این قالب روی آوردند. با این حال، نوذری یادآور می‌شود که ارتباط و نسبت هایکو به فرهنگ و تاریخ ژاپن و حتی پدیده‌هایی مانند بودیسم و عرفان ذن غیرقابل انکار است. او در ادامه سبک هایکو را با قالب‌های شعر کهن پارسی مانند غزل و قصیده مقایسه کرده و از مخاطب می‌خواهد تصور کند شاعری ژاپنی دست به نگارش غزل بزند؛ آیا می‌توان ادعا کرد این اثر غزل است؟ یا باید گفت دست به خلق اثری کاملاً متفاوت و بدیع زده است؟

سیروس نوذری پس از تاکید بر تمایز شعر کوتاه فارسی و هایکو، در مقایسه‌ی آن با قالب‌های کهن کوتاه شعر فارسی، ادعا می‌کند شعر کوتاه فارسی بیش از آنکه وام‌دار شاعران خارجی باشد، مدیون شاعران کهن فارسی است. سیروس نوذری در ادامه می‌گوید بسیاری ممکن است تصور کنند دوره‌ی شعر سنتی و کلاسیک ایران دیگر سر آمده اما همچنان شاهد شعرایی هستیم که در نگارش قطعاتی ارزشمند و زیبا موفق‌ بوده‌اند و به‌عنوان نمونه از هوشنگ ابتهاج و سیاوش کسرایی و حتی نیما یوشیج یاد می‌کند.

سیروس نوذری در شرح چرایی نگارش کتاب کوته سرایی گفته این اثر را در پاسخ به افرادی نوشته که ادعا می‌کنند نوشتن شعر کوتاه از نوشتن اشعار بلند ساده‌تر است. او برای اثبات اهمیت و نقش پررنگ اشعار کوتاه در تاریخ ادبیات ایران دست به نگارش این اثر زده و تلاش کرده در عین مستند کردن تاریخ این سبک و قالب، به معرفی برخی از موفق‌ترین نمایندگان آن در سرتاسر جهان بپردازد.

کتاب کوته سرایی در سیزده بخش مجزا به نگارش درآمده و نویسنده در آن به معرفی ده‌ها نویسنده و شاعر ایرانی و ارائه‌ی صدها نمونه از بهترین اشعار سروده شده در این سبک پرداخته است. به زعم سیروس نوذری شعر کوتاه چیزی فراتر از هایکو و شعر سنتی ایرانی و در عین حال نماینده و وام‌دار هر دوی آن‌هاست. او در این کتاب ابتدا به شرح این قالب‌ها و تاثیر و ردپای آن در تاریخ ادبیات ایران پرداخته و سپس به تصور و تعریف خود از قالب شعر کوتاه، که چیزی متفاوت از تمام این‌هاست مشغول می‌شود.

کتاب کوته سرایی با نگارش سیروس نوذری و چاپ نشر ققنوس به شما تقدیم می‌شود.

در نکوداشت‌ کتاب کوته سرایی

• وقتی سرانجام چشم‌هایت سنگین می‌‌شود و کتاب را می‌بندی، قیمت کلان درج شده در پشت جلد را می‌بینی، اما احساس زیان نمی‌کنی. پشیمان نیستی. «کوته سرایی» خیلی بیشتر از این‌ها به تو آموخته است، کار «سیروس نوذری» خیلی بیشتر از این‌ها می‌ارزد. تو کتابی گران خریده‌ای. (موسسه فرهنگی مطبوعاتی ایران)

کتاب کوته سرایی برای چه کسانی مناسب است؟

مطالعه‌ی کتاب کوته سرایی را به تمام علاقه‌مندان شعر معاصر فارسی و مخاطبان ادبیات پیشنهاد می‌کنیم.

در بخشی از کتاب کوته سرایی: سیری در شعر کوتاه معاصر می‌خوانیم

می‌بینیم که شعر جلالی به لحاظ شیوه‌ی سطر بندی و تقطیع طولانی‌تر از شعر اخوان است. اما این شعر به لحاظ تعداد کلمات از کلمات کمتری نسبت به شعر «پرستار» بهره برده است. اکنون این سؤال پیش خواهد آمد: کدام یک از این دو شعر را باید کوتاه‌تر دانست؟ اگر تعداد سطور شعر را ملاک قرار دهیم شعر جلالی بلندتر است اما اگر تعداد کلمات را، شعر اخوان بسیار بلندتر از شعر جلالی خواهد بود و بی آنکه بر یکی از این دو دیدگاه پافشاری داشته شخصاً تعداد کلمات را مبنا قرار می‌دهم و معتقدم شعر اخوان طولانی تر از شعر جلالی است اما به هر حال این مقایسه لااقل نشان می‌دهد که مشخص نمودن حد و اندازه‌ی شعر کوتاه چندان هم ساده نیست.

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار
1: خسروانى و دیگر قالب‌هاى کهن
خسروانى و لاسکوى
سه‌خشتى‌هاى جعفرقلى کُرمانجى
دوبیتى‌ها و ترانه‌ها
واسونک‌ها
دایْنى
لیکو و موتو
لَنْدى‌ها
2: قالب‌هاى سنتى در شعر کوتاه معاصر
رباعیات نیما
رباعى در شعر شاعران نیمایى
سیاوش کسرایى و سنگ و شبنم
اسماعیل خویى
بیژن ارژن
منصور اوجى
شاپور پساوند
شیون فومنى
بهاءالدین خرمشاهى
جلیل صفربیگى
سیدعلى میرافضلى
محمد مرادى
ایرج زبردست
قیصر امین‌پور
صادق رحمانى
محمد قائدى
رباعیات سرگردان
ترانه و دوبیتى
سنگ و شبنم
ترانه‌هاى امروز
على ترکى
عبدالنبى سلامى
عزیز فیلى
مفردات
3: شعر کوتاه و شاعران نیمایى
نیما
طرح
چکیده شعر
کوتاه‌سروده‌هاى شاعران نیمایى
یداللّه رؤیایى
م. آزاد
محمد زهرى
منصور اوجى
بیژن جلالى
4: دیگر شاعران شعر کوتاه
آتش
اسماعیل رها
عمران صلاحى
قدسى قاضى‌نور
مینا دستغیب
شاپور بنیاد
افشین شاهرودى
رضا چایچى
گیتى خوشدل
پژک صفرى
غلامحسین نصیرى‌پور
جریان‌هاى شعر کوتاه
صفحات دریچه و یک قطره شعر
کارگاه شعر و اسماعیل نورى‌علا
موج ناب و منوچهر آتشى
کوتاه‌سروده‌هاى به هم پیوسته
6: انتشار هایکو، برگردان احمد شاملو و ع. پاشایى
آثار ترجمه شده درباره هایکوهاى ژاپنى و نمونه‌هاى دیگر
ژانر شعر کوتاه و ویژگى‌هاى هایکو
شاملو و هایکو
اخوان ثالث و هایکو
تجربه وزن هجایى هایکو
7: تأثیر هایکو بر شعر جهان
رابیندرانات تاگور
خورخه لوئیس بورخس
جوزپه اونگارتى
اورهان ولى
آدونیس
ازرا پاوند
اکتاویو پاز
پابلو نرودا
هایکوهاى آمریکایى
ریچارد رایت
نمونه‌هاى پراکنده
کودکان هایکوسرا
هایکو و رباعى
8: عوامل گسترش هایکو
قالب کوتاه هایکو
همسویى قالب هایکو با زندگى امروز
انعطاف در قالب هایکو
ترجمه‌پذیرى هایکو
جذابیت در اندیشه ذن
9: جریان‌هاى شعر کوتاه معاصر بعد از سال 1361
موج سوم، شعر ایجاز
هساشعرِ گیلکى
10: صداى پاى ژانر شعر کوتاه
منصور رستگار فسایى و «شعر یک نگاه و یک لحظه» و «هایکوواره»
کاووس حسن‌لى و «شعرهاى بسیار کوتاه»
محمود فلکى و «ترانک»
اکبر اکسیر و «فرانو»
على تسلیمى و «شعر لحظه‌ مینى‌مالیستى یا هایکویى»
11: شاعران کوته‌سُرا بعد از سال 1361
یارتا یاران
عباس کیارستمى
سیدعلى صالحى
کاوه گوهرین
سیدعلى میرافضلى
فهیمه غنى‌نژاد
سیروس رومى
غلامرضا کافى
بافه جافرى
فریبا عرب‌نیا
مجید جمشیدى
حسن صفدرى
نرگس الیکایى
منیره پرورش
فریده برازجانى
سیمین رهنمایى
حمیدرضا شکارسرى
مازیار اولیایى‌نیا
امیررضا ناصرى
سیروس نوذرى
منوچهر فیلى
محمود فلکى
محمود معتقدى
قیصر امین‌پور
فرحناز عباسى
حسین علیزاده (حامد)
مجید کوهکن
12: شعر کوتاه در وبلاگ‌ها
شاعران هایکوسرا
رضا اعرابى
احسان پرسا
حسین مصطفى‌پور
سیما حجازى
فرزین هومان‌فر
مصطفى خزایى
سینا به‌منش
رضا آشفته
رضا قنبرى
شیدا نوذرى
مسیح طالبیان
13: گزینه شعرهاى کوتاه
م. آزاد
قاسم آهنین‌جان
آرش اخوت
اکبر اکسیر
نرگس الیکایى
منصور اوجى
مازیار اولیایى‌نیا
منیره پرورش
طاهره ترکى (طاه پرنیان)
بیژن جلالى
رضا چایچى
روجا چمنکار
ضیاءالدین خالقى
حمیدرضا شکارسرى
پژک صفرى
ایرج صف‌شکن
عمران صلاحى
مسعود فرح
فریدون فریاد
احمد فریدمند
مرتضى کاردر
ندا کامیاب
مجید کوهکن
عباس کیارستمى
کاوه گوهرین
منصور مُلمُلى
امیررضا ناصرى
نوین نبوى
بیژن نجدى
غلامحسین نصیرى‌پور
شیدا نوذرى
رؤیا ولى‌زاده
نمایه