معرفی و دانلود کتاب چکش و خنده: مجموعه لطیفه‌های طبقه‌بندی‌ شده دوره شوروی

معرفی کتاب چکش و خنده: مجموعه لطیفه‌های طبقه‌بندی‌ شده دوره شوروی

کتابی پر از جک‌هایی که می‌توانست به قیمت زندگی‌تان تمام شود! میخائیل میلنیچینکو در کتاب چکش و خنده صدها لطیفه‌ی شفاهی و مکتوب را از دوران شوروی گردآوری کرده که سیاست و اختناق آن زمان را به ریشخند می‌گرفته‌اند. این کتاب دربردارنده‌ی بیش از هزار جک و لطیفه در مورد قیمت مسکن، دین، سانسور، پلیس و ارتش است که مردم شوروی طی سال‌های 1917 تا 1991 ساخته بودند و به‌وسیله‌ی آن‌ها حکومتشان را نقد می‌کرده‌اند.

درباره‌ی کتاب چکش و خنده

با انقلاب اکتبر (October Revolution) در سال 1917، حزب بلشویک روسیه قدرت را به دست گرفت و نظام شورایی را بنا کرد. آن‌ها پس از چند سال جنگ داخلی، به‌ طور کامل بر مخالفین‌شان غلبه و حکومت کمونیستی اتحاد جماهیر شوروی را تأسیس کردند. ولادیمیر لنین به‌عنوان اولین رهبر شوروی منصوب شد،‌ اما خیلی زود درگذشت. با مرگ او، جوزف استالین به قدرت رسید و نزدیک به سی سال بر این کشور پهناور حکومت کرد. دوران رهبری او یکی از سیاه‌ترین دوره‌های روسیه و دنیا بود. حکومتی پلیسی، تمامیت‌خواه، اشغال‌گر و بیگانه‌ستیز که از هیچ شرارتی فروگذار نبود. در زمان استالین میلیون‌ها نفر به خاطر قحطی، جنگ، ترور و اعدام کشته شدند. گرچه رهبران پس از استالین سعی کردند موضعی متعادل‌تر نسبت به غرب اتخاذ کنند و تا حدودی به مردم اجازه انتقاد دادند، اما ماهیت این حکومت با آزادی و برابری منافات داشت. درنهایت، در سال 1991 و در دوران رهبری گورباچف، این کشور فروپاشید و به کشورهای متعددی تجزیه شد.

با تمام ترس‌ها و واهمه‌هایی که حکومت در دل مردم جا انداخته بود و با کوچک‌ترین مخالفتی به‌شدت برخورد می‌کرد، اما مردم شوروی تا جایی که می‌توانستند مقاومت می‌کردند و به هر نحوی اعتراضشان را نشان می‌دادند. یکی از این شیوه‌ها ساخت و تعریف کردن لطیفه بود. لطیفه‌هایی که دهان‌به‌دهان می‌گشتند و گرچه در ظاهر می‌خنداندند، اما درحقیقت، بخش زیادی از آن‌ها مستقیماً برای تمسخر و تحقیر حکومت ساخته شده بودند. حکومت شوروی، مخصوصاً در دوران استالین، خیلی‌ها را بابت تعریف کردن جک محاکمه کرد، اما نتوانست مانع از پخش شدن بسیاری از آن‌ها شود. مؤلف کتاب چکش و خنده تلاش کرده مجموعه‌ای از این لطیفه‌های انتقادی و سیاه را جمع کند و ارائه دهد. میخائیل میلنیچینکو (Mikhail Melʹnichenko) در این کتاب صدها جکی که در مورد حوادث و شخصیت‌های مختلف روسیه بوده را از لابه‌لای منابع گوناگون گردآوری کرده است.

رهبران شوروی با رسیدن به قدرت خیلی زود تسویه‌حساب با مخالفان‌شان را شروع کردند. آن‌ها هر نقد و اعتراضی را خفه می‌کردند و اجازه‌ی هیچ مخالفتی را نمی‌دادند. اما در طول تاریخ لطیفه همیشه یکی از ابزارهای نقد بوده و می‌توان آن را نوعی سلاح برای اعتراض دانست. به‌خاطر همین بود که در همان سال‌های اول ژانر لطیفه در شوروی ممنوع اعلام شد و با کسانی آن را چاپ، تعریف و پخش می‌کردند به‌شدت برخورد می‌شد. اسناد به‌جای‌مانده از آن دوران نشان می‌دهد که خیلی‌ها به خاطر جک و طنز پرونده‌ی قضایی داشتند، محاکمه شدند و حتی به اردوگاه کار اجباری و تبعید فرستاده شدند. درحقیقت، لطیفه گفتن می‌توانست به قیمت زندگی و جان فرد تمام شود. بااین‌حال این ژانر به شکل غیررسمی وجود داشت و مردم هم از آن شدیداً استقبال می‌کردند. نشانه‌ی آن هم این بود که برای هر برهه‌ای و برای هر اتفاق و حادثه‌ای جکی ساخته شده بود: برای جنگ‌ِجهانی دوم، برای استالین، قوانین سوسیالیستی، بهداشت و درمان، الکل، پلیس و ارتش، فساد و اختلاس، چرنوبیل، المپیک 1980، اقمار شوروی، رهبران حزب و برای هر مسأله‌ی مهم دیگری که مردم با آن سروکار داشتند لطیفه‌ای وجود داشت. میخائیل میلنیچینکو در کتاب چکش و خنده بیشتر از هزار جک بامزه و البته تلخ و انتقادی آن دوران را انتخاب و ارائه می‌کند. او این لطیفه‌ها را از مصاحبه با مردم، از اسناد آن دوران، روزنامه‌ها و نشریات، گزارش‌ها و پرونده‌های محاکم به دست آورده است.

کتاب چکش و خنده، جلد دوم از مجموعه لطیفه‌های طبقه‌بندی‌شده‌ی دوره‌ی شوروی است. این اثر را انتشارات نیستان با ترجمه‌ی شهرام همت‌زاده منتشر کرده است.

درباره‌ی مجموعه لطیفه‌های طبقه‌بندی‌شده‌ی دوره‌ی شوروی

مجموعه‌لطیفه‌های طبقه‌بندی‌شده‌ی دوره‌ی شوروی، شامل کتاب‌های «داس و خنده» و «چکش و خنده»، مجموعه‌ای دربردارنده‌ی نزدیک به 2,700 لطیفه از دوران شوروی سابق است. این مجموعه حاصل پژوهش در اسناد مکتوب، گزارش‌ها، پرونده‌های قضایی و گفتگو با مردم عادی است و طی آن تلاش شده تا جک‌هایی که مردم شوروی در مورد موضوعات مختلف ساخته‌اند گردآوری شود.

کتاب چکش و خنده برای چه کسانی مناسب است؟

کتاب چکش و خنده به دوستداران طنز و همین‌طور علاقه‌مندان به سیاست و تاریخ شوروی توصیه می‌شود.

در بخشی از کتاب چکش و خنده: مجموعه لطیفه‌های طبقه‌بندی‌ شده دوره شوروی می‌خوانیم

30. کارکنان چکا سگی را برای یافتن اشیاء قیمتی و ارز خارجی تربیت کرده بودند. یک روز به همراه سگ در خیابان داشتند قدم می‌زدند که سگ با دیدن مرد شیک‌پوشی شروع می‌کند به واق‌واق کردن. آن مرد را مورد بازرسی بدنی قرار می‌دهند و یک اسکناس خارجی پیدا می‌کنند که به طرز ماهرانه‌ای در ته کیفش جاساز کرده بود. پس از ضبط پول به همراه سگ به راه‌شان ادامه می‌دهند که ناگهان سگ به سمت زنی حمله‌ور می‌شود. آن زن را هم مورد بازرسی بدنی قرار می‌دهند و چند قطعه برلیان را که در کمربندش جاساز کرده بود از او کشف و ضبط می‌کنند. دوباره به راه می‌افتند که ناگهان سگ با دیدن کارگر بدبختی که لباس‌کار مندرس و روغنی‌ به تن داشت شروع به واق واق می‌کند. کارگر بدبخت را هم مورد بازرسی بدنی قرار می‌دهند و یک دسته «اوراق قرضه» در جیبش کشف می‌کنند!

31. مُبلغی وارد روستایی در اوکرائین می‌شود و به روستائیان می‌گوید: «آن زمانی که نظام بورژوازی جهانی به ما هجوم بیاورد و بخواهد با تهدید به جنگ «انقلاب ما را خفه کند» فقط این ما هستیم که می‌توانیم خودمان را نجات دهیم. همه ما باید متحد و یکپارچه شویم و...». او سخنرانی‌اش را این‌ گونه به پایان می‌رساند: «پس تک‌تک ما باید در تشکیل «ناوگان هوایی» مشارکت داشته باشیم و بدین منظور نفری حداقل سه روبل برای این مشارکت به دولت وام بدهیم». روستائیان با شنیدن این حرف ساکت می‌شوند و دم نمی‌زنند که ناگهان فردی از میان جمعیت می‌پرسد: «رفیق، من پولی ندارم آیا می‌شود هنگام حمله آن‌ها خودم را جایی مخفی کنم؟»

32. یک کولی به شورای کشاورزی فراخوانده می‌شود و به او می‌گویند که باید حتماً پولی را به حکومت شوروی به عنوان وام بدهد. کولی می‌گوید: «این دیگر چه حکومتی است که باید از یک کولی بدبخت پول قرض بگیرد؟» رئیس شورای کشاورزی با فریاد می‌پرسد: «یعنی شما از حکومت شوروی خوش‌تان نمی‌آید؟» کولی پاسخ می‌دهد: «حکومت شوروی، حکومت خوبی است فقط خیلی بیش از حد طول کشیده!»

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار مترجم
چند کلامی درباره این ترجمه‌
1. نظام پولی، مصادره اموال و دارایی‌ها، مالیات و وام
2. گرسنگی، قحطی، کمبود و گرانی
3. نظام توزیع و صف
4. کیفیت کالاها و خدمات
5. مَسکن، آپارتمان، کامونال، زندگی روزمره و رفاه اجتماعی
6. حمل‌ونقل و جاده‌ها
7. آزادی انتخاب و آزادی بیان
8. وسایل ارتباط جمعی
9. دین و مذهب
10. سواد، تحصیلات دانشگاهی و سطح فرهنگ
11. سانسور، اصلاحیه‌ها، اشتباهات نگارشی و شعارها
12. درباره لطیفه‌ها
13. قوانین سوسیالیستی و پلیس
14. کودکان بی‌خانمان، اراذل و اوباش، دزدی
15. فساد، ارتشا، کم‌فروشی
16. ارتش
17. پیشاهنگ و کامسامول
18. بهداشت و درمان
19. الکل
20. مسائل خانوادگی
21. هنر
22. علم و دانش
23. فضا
24. چرنوبیل
25. المپیک 1980
26. پروستوریکا
27. چاپایف
28. اشترلیتس
29. اتحاد جماهیر شوروی و جهان، پیش از جنگ جهانی دوم
30. هیتلر، آلمان و متحدانش
31. ارتش شوروی و پشت جبهه در سال‌های جنگ
32. جبهه دوم لطیفه‌های درباره استالین، روزولت و چرچیل «ماه‌عسل متفقین»
33. سربازان در مناطق اشغالی پس از جنگ
34. عواقب جنگ
35. اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی و جهان در دوره پس از جنگ
36. آلمان‌ شرقی
37. لهستان
38. چکسلواکی
39. چین
40. افغانستان
41. جمهوری‌های شوروی
42. خروج از کشور
43. جنگ شش‌روزه 1967
اصطلاحات سیاسی در این کتاب
بنیان‌گذاران کمونیسم و رهبران شوروی از ابتدا تا فروپاشی
کتاب‌نامه