معرفی و دانلود کتاب پس از نان: زندگی و روزگار میرزا حسن رشدیه، بنیانگذار مدارس نوین در ایران

معرفی کتاب پس از نان: زندگی و روزگار میرزا حسن رشدیه، بنیانگذار مدارس نوین در ایران

کتاب پس از نان نوشته‌ی بابک عارفی، رمانی خوش‌خوان است که به روایت زندگی پرفراز و نشیب میرزا حسن رشدیه، بنیان‌گذار مدارس نوین ایران می‌پردازد. رشدیه، بارها و بارها با تلاش بسیار، مدارسی را در تهران، تبریز و شهرهای دیگر بنا نهاد و در تمام طول عمر با وجود دشمنی مردم کهنه‌پرست که مدارسش را ویران می‌کردند، شاگردان و معلمین زیادی را تربیت کرد که باعث گسترش سواد عمومی شدند.

درباره‌ی کتاب پس از نان

میرزا حسن رشدیه، متولد 1239 هجری شمسی، پسر یکی از علمای مشهور تبریز بود. او از سال‌های ابتدایی زندگی، هوش، ذکاوت و توانمندی‌های خود را به خوبی به بزرگ‌ترها ثابت کرده بود و همیشه مورد توجه مکتب‌داران، علما و... قرار می‌گرفت. او در سال‌های نوجوانی، نشریه‌هایی که در خارج از ایران چاپ می‌شد نظیر ثریا، حبل‌المتین و... را می‌خواند و به همین دلیل نیز، با روش نوین تدریس که در استانبول، بیروت و سایر کشورها توسط اروپایی‌ها آموزش داده می‌شد، آشنا بود. در نتیجه، بر خلاف اکثر افراد تحصیل‌کرده که در آن زمان، برای ادامه تحصیل در علوم دینی، به نجف می‌رفتند، برای آشنایی و یادگیری روش آموزش نوین، به بیروت رفت. در کتاب پس از نان، بابک عارفی دوران کودکی، نوجوانی و جوانی میرزا حسن رشدیه را با استفاده از قلم توانای خود و همه‌ی ادوات داستان‌گویی، بسیار خواندنی و پرکشش روایت می‌کند.

در ادامه‌ی این داستان که بر اساس واقعیت زندگی میرزا حسن رشدیه نوشته شده، او در بیروت، علوم جدید از جمله تاریخ، جغرافیا و ریاضیات و روش آموزش آن را به خوبی یاد می‌گیرد. همین‌طور بر اساس آموزه‌های مدارس تربیت معلم و با خلاقیت خود، روشی را برای آموزش خواندن و نوشتن فارسی ابداع می‌کند که در عرض 60 ساعت کودکان به‌طور کامل خواندن و نوشتن را می‌آموزند؛ امری که پیش‌تر که در مکتب‌خانه‌ها نشدنی بوده است. وقتی بالاخره میرزا حسن به ایران می‌آید و اولین مدرسه‌ی خود به سبک جدید را بازگشایی می‌کند، مردم از تأثیر فوق‌العاده‌ی این آموزش‌ها، به وجد می‌آیند اما همزمان، مکتب‌داران که کارآمدی روش‌های رشدیه را متضاد منافع خود می‌بینند و علمای سودجویی که سواد عمومی را تهدیدی برای قدرت خود می‌شمارند، رشدیه را ضددین می‌نامند و مردم را علیه او می‌شورانند تا هر مدرسه‌ای که می‌سازد ویران کنند. همه‌ی این دوران سیاه، با تصاویری زنده و روشن، در کتاب پس از نان روایت می‌شود.

یکی از نکات جالب درباره‌ی کتاب پس از نان، این است که بابک عارفی از دو زاویه دید اول شخص و دانای کل در کنار هم برای روایت استفاده می‌کند و همین باعث می‌شود علاوه‌بر اینکه بتوانیم خود را در جایگاه قهرمان، قرار دهیم، از نکات تاریخی به‌خوبی سر در بیاوریم. در واقع، نقایص هر کدام از زوایای دید، در تلفیق با دیگری، از بین رفته است.

عارفی، برای اعتبار بیشتر روایت کتاب پس از نان، بیش از 18 ماه به تحقیق و پژوهش درباره‌ی زندگی این قهرمان ملی پرداخته است و چنان به شرایط و اتفاقات دوران زندگی میرزا حسن رشدیه واقف است، که با جزئیات جالب فراوان، غافلگیرتان می‌کند. این کتاب برای علاقه‌مندان به رمان زندگینامه‌ای و تاریخی بسیار جذاب خواهد بود. همین‌طور هدیه‌ی خوبی برای جوانان است تا با الهام از شجاعت، تلاش و پایمردی میرزا حسن رشدیه، به رویاهای بزرگ خود جامه‌ی عمل بپوشانند. این کتاب را انتشارات آپامهر به چاپ رسانده است.

کتاب پس از نان برای چه کسانی مناسب است؟

رمان پس از نان برای علاقه‌مندان به رمان ایرانی، زندگینامه‌ی بزرگان و داستان‌های تاریخی بسیار جذاب خواهد بود.

در بخشی از کتاب پس از نان: زندگی و روزگار میرزا حسن رشدیه، بنیانگذار مدارس نوین در ایران می‌خوانیم

حاج شیخ‌ هادی نجم‌آبادی که از روحانیون تراز اوّل تهران بود در چنین روزهای حساسی مردانگی و فتوت به خرج داده به داد رشدیه رسید. این بزرگ مرد دریا دل وقتی متوجّه بحران مالی مدرسه شد، فوراً طی مکاتباتی با تجارتخانه‌ی مرتضوی کلیه‌ی مطالبات را به گردن گرفت و پرداخت کرد. میرزا که پس از امین‌الدوله تکیده و بی یار و یاور مانده بود. انگار نوری در ظلمات یافته باشد. از شادی در پوست خود نمی‌گنجید و این شادی وقتی بیشتر شد که شیخ هادی رشدیه را به منزل خود دعوت کرد و پاکتی به وی داد و گفت: «در منزل بخوانید».

در راه ده‌ها بار وسوسه شدم تا پاکت را باز کرده از محتویات آن باخبر شوم، اما گفتم شرط وفا نیست. هنوز وارد اتاق نشده در حیاط زیر درختان نارون ایستادم و پاکت را باز کردم.

قبض سیصد و چهل هزار تومان پول بود وقتی دیدم که شیخ از شاگردان کلاس اوّل برای امتحان و صرف ناهار دعوت کرده بسیار شاد و سر زنده شدم. صبح زود شاگردان را برداشتم به همراه معلّمشان و یک فراش با چه شور و نشاطی به اوّل بازارچه رسیدیم. با نظمی خاص وارد شده در محضر آن بزرگوار نشستیم.

امتحانی به عمل آمد و تحسین فرمودند. از مهمانخانه‌ای که بر سر بازار تازه باز شده بود سفارش غذا داده بودند. مجمعه‌های حاوی غذاهای لذیذ وقتی از بازار به طرف منزل شیخ حمل شد همگان دانستند که شیخ هادی حمایت از رشدیه را به گردن گرفته است. تا مدّتی کسی جرأت نکرد چوب لای چرخ مدرسه‌ی رشدیه بگذارد. از خیابان ناصری تا چهار راه حسن‌آباد خبر دهن به دهن گشت و فردا در تهران همه باخبر شدند که شیخ هادی مصمم است از روند شکل‌گیری مدارس در تهران حمایت کند.

شیخ پس از صرف ناهار گفت: «شصت نفر شاگرد بی بضاعت در مدرسه داری، خرج دوازده نفر را من به عهده می‌گیرم. دیگران نیز در تأسی به شیخ بقیه را متکفل شدند و کار مدرسه سامان گرفت».