معرفی و دانلود کتاب هنر در مقام الهیات: از عصر پسامدرن تا قرون وسطی

معرفی کتاب هنر در مقام الهیات: از عصر پسامدرن تا قرون وسطی

آیا هنر فقط سرگرمی است؟ آندرئاس آندرئوپولوس در کتاب هنر در مقام الهیات از دیدگاهی دینی به تاریخ هنر نگاه می‌کند و شمایل‌نگاری را در مقام هنری قدسی و الهیاتی بررسی می‌کند. این اثر به جنبه‌های مختلف هنر از عصر پسامدرن تا قرون وسطی می‌پردازد و از مفهومی به نام مرگ هنر سخن می‌گوید.

درباره‌ی کتاب هنر در مقام الهیات:

از گذشته‌های دور از زمانی که انسان خانه‌اش حفره‌ای در سنگ بود، هنر زاده شد تا زبانی برای انسان باشد و تاریکی را معنا کند. امروزه با بحران مصرف‌گرایی و تحولاتی که پس از انقلاب صنعتی روی داده است، هنر برای اکثر انسان‌ها بیشتر جنبه‌ی تفنن و تجمل دارد و به نظر می‌رسد که تنها در وقت آزاد باید به سراغ آن رفت و در مواقع جدی دیگر نیز می‌توان از آن به عنوان ابزاری تبلیغاتی استفاده کرد.

کتاب هنر در مقام الهیات (Art as Theology: From the Postmodern to the Medieval) نیز مسئله‌ی خود را از همین نقطه و با یک سوال اساسی آغاز می‌کند: آیا هنر فقط به سرگرمی ختم می‌شود؟ آندرئاس آندرئوپولوس (Andreas Andreopoulos) به دل تاریخ رفته و از دریچه‌ی دین نسبت به تاریخ هنرها و روابط بین هنر و دین می‌پردازد. امّا یک پرسش؛ اگر قرار است بفهمیم هنر جز سرگرمی چه کارکرد دیگری دارد و اگر قرار است به چیستان هنر در روزهای پیشین پی ببریم که هنرْ نورِ بشر بود، دیگر چرا پای الهیات و امر قدسی به میان کشیده می‌شود؟

پاسخ این است که اولاً هنر الهیاتی با هنر دینی فرق می‌کند، هر هنر دینیْ الهیاتی است، اما هر هنر الهیاتی ضرورتاً دینی نیست. به همین دلیل اول باید هنر دینی و هنر الهیاتی را از هم جدا کرد. ثانیاً، هنر الهیاتی از یک جنبه بسیار مهم است؛ این هنر چیزی را بیان چیزی می‌کند که گفتنش سخت و گاهی محال است: گفتن ناگفتنی و به تصویر کشیدن نادیدنی. همین یک نکته موجب تکوین هر نوع هنر الهیاتی می‌شود.

هنرهای دینی هم از این نکته، چنان که پیش‌تر گفتیم، بهره دارند، ولی هر هنری که بکوشد امر ناگفتنی را بر زبان آورد و نادیدنی را به تصویر بکشد، هنری دینی نیست. هنر دینی بن‌مایه‌های دینی را همچون امری استعلایی دستمایۀ کار خود می‌کند و البته یکی از قدیمی‌ترین و پردامنه‌ترین مصادیق هنر الهیاتی است. به همین منظور، پربیراه نیست اگر متون دینی را به معنای موسعْ دستمایۀ بررسی هنر الهیاتی کنیم.

کتاب هنر در مقام الهیات مناسب چه کسانی است؟

اگر از علاقه‌مندان به تاریخ و ماهیت هنر و ارتباط آن با ادیان بزرگ دنیا هستید، مطالعه‌ی این کتاب را به شما پیشنهاد می‌کنیم.

آندرئاس آندرئوپولوس را بیشتر بشناسیم:

آندرئاس آندرئوپولوس مدرس الهیات مسیحی در دانشگاه ولز، لمپیتر است. علایق تحقیقاتی او شامل پاتریتیک (Patristics)، شمایل‌نگاری و هنرهای مذهبی است و در چندین دانشگاه در ایالات متحده آمریکا و کانادا نیز تدریس می‌کند.

در بخشی از کتاب هنر در مقام الهیات می‌خوانیم:

جایگاه ویژۀ هنر را در سنت یهودی دو رخداد مذکور در ابتدا و انتهای سرگذشت یهودیت و مسیحیت رقم زده است، یعنی کتاب‌های انوخ و مکاشفۀ یوحنا. بی‌تردید تحقق هر نوع رستگاری مبتنی بر ایمان مسیحی با وجود واقعیتی موازی، مانند بن‌انگارۀ تقلید افلاطونی، هم‌ساز نیست، زیرا وجود چنین واقعیتی به‌منزلۀ زیر سؤال بردن جایگاه بی‌عیب و نقص واقعیت خدا_‌داد (یا مجدداً برقرار شده) است. به همین دلیل باید تمایز تراژدی یونان و نمایش آیینی یهودی را به سانِ نشانی از شکاف هنر دینی و ناسوتی بدانیم، شکافی که هنوز معنادار است.

پیش از هرچیز، شمایل‌نگاری میسحی را بیشتر جانشین درک و فهم یهودیان از هنر می‌دانم تا تصور یونانیان از هنر، گرچه از ویژگی‌های هر دو چیزی به ارث برده باشد. این تمایز را به دلایلی برقرار می‌کنم که بیشتر مبتنی بر وابستگی روان‌شناسانۀ شمایل‌نگاری به این دو سنت است تا نوعی وامداری صوری؛ کمی بعد این نکته را توضیح خواهیم داد. به‌هرحال، یافته‌ای باستان‌شناسانه از اوایل سدۀ دوازدهم برجای مانده که یقین بی‌چون‌وچرای ما را دربارۀ تصوراتمان از نگره‌های هنری یهودیانِ سدۀ سوم پس از میلاد درهم شکست: پرستشگاه دورا اوروپوس که در سال 1932 پیدا شد.

پرستشگاه دورا_ اوروپوس در سنت هنری و فلسفی یهود چیزی قبیح به شمار می‌رود، زیرا با بازنمایی‌هایی تصویری از کتاب مقدس آراسته شده است. موسی، هارون، یعقوب و دیگر چهره‌ها به شکلی بی‌سابقه به تصویر کشیده شده‌اند. گذشته از این، ملحدانی چون آرس که رهبری خروج از مصر را بر عهده دارد، یا حوری‌هایی که موسی شیرخواره را نگهبانی می‌کنند، با شخصیت‌های سنتی کتاب مقدس درآمیخته شده‌اند. شاید در اینجا بتوان نوعی تلفیق آرای فرهنگی را مشاهده کرد؛ بسیاری از چهره‌ها در لباس‌هایی پارسی و یونانی به تصویر کشیده شده‌اند.

فهرست مطالب کتاب

مقدمۀ مترجم
تقدیر و تشکر
مقدمه
1: نگرشی دینی به تاریخ هنرها
2: علیه لئوناردو
3: «مرگ هنر» در فلسفۀ پسا‌مدرن
4: هنرمند دینی در این ایام: از پسا‌مدرن به قرون وسطی
نتیجه‌گیری
یادداشت‌ها
کتابنامه