معرفی و دانلود کتاب نظریه فیلم: مقدمه‌ای مبتنی بر حواس پنجگانه

معرفی کتاب نظریه فیلم: مقدمه‌ای مبتنی بر حواس پنجگانه

پژوهشی درخشان و کندوکاوی دقیق درباره‌ی چیستی رابطه‌ی میان فیلم و تماشاگر؛ این یکی از مهم‌ترین پرسش‌های صنعت سینما است و کتاب نظریه فیلم نوشته‌ی تامس السیسر و مالتی هاگنر تلاش می‌کند با بررسی تمام وجوه و دیدگاه‌های موجود در این هنر صنعت به این سؤال مهم پاسخ دهد.

درباره‌ی کتاب نظریه فیلم

نظریه‌پردازان و منتقدان سینما کشف و توضیح رابطه بین سینما و تماشاگر را یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین مسائل نظریه‌ی فیلم می‌دانند؛ چراکه هر نوع فیلم و در هر ژانر از سینما همواره یک تماشاگر ایده‌آل را در نظر دارد و سپس تلاش می‌کند ارتباط بین ذهن، بدن و حواس پنج‌گانه‌ی او را با پرده‌ی نمایش فیلم برقرار کند.

کتاب نظریه‌ فیلم (Film Theory) نوشته‌ی تامس السیسر (Thomas Elsaesser) و مالتی هاگنر (Malte Hagener) با در نظر گرفتن این پیش‌فرض، مهم‌ترین اشکال و فرآیندهای نظریه‌ی فیلم را از مکتب نئورئالیسم گرفته تا سینمای مدرنیست دنبال کرده و به خواننده‌ی علاقه‌مند کمک می‌کند تا به تصویر روشنی از رابطه‌ی حواس بیننده یا تماشاچی با فیلم‌های روی پرده دست پیدا کند.

با توسعه‌ی سینما و نفوذ آن به حوزه‌هایی مانند بازی، نمایش، رسانه و سرگرمی و از سوی دیگر گسترش حوزه‌ی دیجیتال، مفاهیم فلسفی و نظری در این زمینه دگرگون شد و شکل دیگری به خود گرفت؛ بنابراین برخورد با تحولات جدید و تشریح این مناسبات در ساختار سینما نیز نیاز به بازنگری داشت. کتاب نظریه‌ی فیلم با توجه به اصول اولیه سینما تلاش می‌کند پاسخ‌های خود را در زمینه‌ی نسبت تماشاگر و سینما با توجه به همین تحولات و روزآمد شدن صنعت فیلم ارائه دهد تا به فهم آن در شرایط جدید کمک کند.

این کتاب مجموعه‌ای از هفت سخنرانی تامس السیسر است که در دانشگاه آمستردام ارائه و بعدها در سمینار دانشگاه ییل جمع‌بندی شدند؛ با پیوستن مالتی هاگنر به پروژه‌ی این کتاب، تفسیرهایی به آن اضافه شد و در مجموع کتاب حاضر برای استفاده‌ی دانشجویان سینما تکمیل شد؛ کتابی که با نگاه همه‌جانبه به سینما حوزه‌هایی چون روانکاوی، پدیدارشناسی، شناخت‌شناسی و تاریخ را در خود جای داده است.

کتاب نظریه‌ فیلم نوشته‌ی تامس السیسر و مالتی هاگنر و ترجمه‌ی آزاده نوربخش، بر ارتباط فیلم و بدن مخاطب متمرکز است و می‌کوشد رابطه‌ی ادراکی و حسی تماشاگر را با سینما توضیح دهد؛ این وضعیت، با توجه به اینکه حواس مختلفی از انسان همچون بینایی، شنیداری و لامسه هنگام دیدن فیلم درگیر هستند، موضوعی مهم برای درک فلسفی فیلم‌ها به شمار می‌آید؛ بنابراین آنچه به عنوان نظریه‌ی فیلم در این کتاب مطرح می‌شود به ابعاد جسمی بیننده توجه می‌کند و بر اساس آن سایر زمینه‌های فلسفی بررسی می‌شوند.

نکوداشت‌های کتاب نظریه فیلم

• هر کتابی که نام تامس السیسر روی جلد آن باشد، کتابی جذاب است. این کتاب که به طور مشترک تألیف شده، بر تسلط جامع نویسندگانش بر پروژه‌های نظری متنوعی که «تئوری فیلم» را تشکیل می‌دهند، تأکید می‌کند. (فلیسیتی کالینز، مؤسسه‌ی نمایش‌های سپری شده)

• کتاب نظریه فیلم یک بحث منسجم را ارائه می‌کند و در عین حال وسعتی از تخصص نظری را به نمایش می‌گذارد. (دیوید سورفا، دانشگاه جان مورز لیورپول)

• کتاب السیسر و هاگنر با خلاصه‌ای تحسین‌برانگیز، هوشمندانه و با بصیرت از چارچوبی جدید و منحصربه‌فرد استفاده می‌کند تا تقریباً تمام نظریه فیلم را پوشش دهد. (دانا پولان، دانشگاه نیویورک)

کتاب نظریه فیلم برای چه کسانی مناسب است؟

این کتاب برای علاقه‌مندان، دانشجویان و فعالان حوزه‌ی سینما و فیلمسازی یک کتاب ارزنده و قابل‌اعتماد به‌شمار می‌رود که خواندن آن توسط بسیاری از نظریه‌پردازان فیلم و سینما توصیه شده است.

با تامس السیسر و مالتی هاگنر بیشتر آشنا شویم

تامس السیسر متولد 1943 و درگذشته در سال 2019، مورخ و نظریه‌پرداز فیلم آلمانی و استاد مطالعات فیلم و تلویزیون در دانشگاه آمستردام بود. او تحصیلات خود را در رشته‌های زبان انگلیسی و سینما در دانشگاه‌های کارل هایدلبرگ، ساسکس انگلستان و سوربن فرانسه ادامه داد و در سال 1971 مدرک دکترای خود را در رشته‌ی ادبیات تطبیقی از دانشگاه ساسکس دریافت کرد. او سپس فعالیت خود را در حوزه‌ی سینما با نگارش مقالات و یادداشت‌های تحلیلی آغاز کرد و در مدت حیاتش به عنوان یکی از نویسندگان شناخته‌شده در نقد و تحلیل سینما محسوب می‌شد. کتاب «سینمای آلمان جدید» از این نویسنده برنده‌ی جایزه‌ی «آرشیو فیلم آنتولوژی نیویورک» شد.

مالتی هاگنر (متولد 1969) استاد مطالعات رسانه‌ای با تمرکز بر تاریخ، زیبایی‌شناسی و نظریه فیلم در دانشگاه فیلیپس ماربورگ است. او یکی از بنیانگذاران شبکه اروپایی مطالعات سینما و رسانه و همچنین عضو هیأت تحریریه‌ی مجله‌ی معتبر OA Necsus است.

در بخشی از کتاب نظریه فیلم می‌خوانیم

بر  اساس این مدل، اساس هر رابطۀ تأثیرگذار عاطفی می‌تواند نوعی اشتباه در شناسایی بصری، و یا توهم خودشیفتگی باشد، به معنیِ اینکه مثلاً، خواستن و طلب  کردن (چیزی یا کسی) نه‌فقط بر مبنای فقدان (درک) درون خود است، بلکه همیشه خود را در مواجهه با خواستن (ذهنی) ‌ فردی دیگر می‌یابد. نظریه‌پردازان سینمایی، مانند متز و بودری، در این مدلِ ظاهراً پیچیده و بعیدِ فرایند رشد رفتار انسانی، مفهومی قدرتمند یافتند که بسیاری از تلاش‌های جانب‌دارانه یا متناقضشان را، در توضیح شگفتی‌ای که سینما در بینندگانش خلق می‌کند، متحد کرد.

با انتساب فعالیت و عاملیت نسبی به بیننده نه‌فقط آینه‌ی (دوبعدی)، به نسبت پنجره، قیاس بصری بهتری را برای سطح تصویری قاب‌بندی‌شده‌ی پرده فراهم کرده، بلکه نظریه‌ی لاکان جامع این ایده نیز هست که سینما ترغیب‌کننده‌ی «پس‌روی» و فرونهادن کنترل خود است. در  مورد شباهت به تفکر فروید درباره‌ی فاز متعاقب و تکمیلیِ توسعه‌ی انسانی (دهانی، مقعدی، ادیپی)، لاکان استدلال می‌کند که مشکلات مربوط به مراحل اولیه‌ی رشد هرگز به‌طور کامل وارسی و حل‌و‌فصل نشده است و به همین دلیل، این مشکلات، به‌صورت آثار و لایه‌های باقی‌مانده، همواره وجود دارند و در نتیجه، امکان بازگشت به آن‌ها همیشه هست.
با این‌حال مورد دیگری که در پذیرش پارادایم «سینما همچون آینه» بسیار مهم است، هندسه‌ی فضایی عجیب‌و‌غریب ایدئال‌سازی (خود/دیگری) و ساختار غیرمادی انتظاری‌ای است که ویژگی ذاتیِ مرحله‌ی آینه‌ای لاکان به شمار می‌آید.

فهرست مطالب کتاب

سپاسگزاری‌ها
مقدمه: نظریه‌ی فیلم، سینما، بدن، و حواس پنجگانه
فصل اول: سینما همچون پنجره و قاب
فصل دوم: سینما همچون در  پرده‌ی نمایش و آستانه
فصل سوم: سینما همچون آینه چهره و کلوزآپ
فصل چهارم: سینما همچون چشم  نگاه و خیرگی
فصل پنجم: سینما همچون پوست  بدن و لمس
فصل ششم: سینما همچون گوش آکوستیک و فضا
فصل هفتم: سینما همچون مغز ذهن و بدن
فصل هشتم: سینمای دیجیتال و نظریه‌ی فیلم بدن دیجیتالی
کتاب‌شناسی
نمایه