معرفی و دانلود کتاب معنای علم: مقدمه‌ای بر فلسفه علم

معرفی کتاب معنای علم: مقدمه‌ای بر فلسفه علم

کتاب معنای علم در پاسخ به سوالات بنیادین پیرامون ماهیت علم نگاشته شده و مقدمه‌ای مناسب و دقیق برای ورود به مبحث فلسفه‌ی علم است. تیم لونز افزون بر اینکه پیشرفت‌ و تکامل علم را در بستری تاریخی مورد مطالعه قرار می‌دهد، شک‌گرایی خود را متوجهِ علم در شکل کلی‌اش می‌کند و این سوال را مطرح می‌سازد که آیا علم پاسخ مناسبی برای همه‌ی سوالات بشر دارد و این پاسخ‌ها چقدر به واقعیت نزدیک‌اند؟

درباره‌ی کتاب معنای علم

هرچند علم در ماهیت خود با نگاهی شکاکانه به همه‌ی امور می‌نگرد و در تلاش است ساختار جهان را با اتکا به عقل تشریح کند، اما نگاه منتقدانه به خودِ پدیده‌ی علم، از سوی متفکران نیز امری ضروری به نظر می‌رسد. تیم لونز (Tim Lewens) با تمام اعتمادش به علم، هیچ‌گاه مطلق‌نگرانه تمام کشفیات علمی را نمی‌پذیرد و همواره میان اعتماد کامل و بدبینی تعادل ایجاد می‌کند و هر دو دسته‌ی زودباورها و بدبین‌ها را به نقد می‌کشد. او این دیدگاه را که علم باید تمام جنبه‌های زندگی بشری را تحت‌الشعاع قرار دهد رد می‌کند و در تلاش است تا در کتاب معنای علم (The Meaning of Science)، تصویری دقیق از این شیوه‌ی نگرش به زندگی ارائه دهد.

اصلی‌ترین سوال درباره‌ی علم شاید این باشد که آیا علم واقعاً تصویر دقیقی از جهان هستی به ما ارائه می‌دهد، یا مانند دیگر الگوهای فکری، گاهی دچار سوءتفاهم می‌شود؟ آیا می‌توان گفت علم در حال تکامل است یا با نگاهی گذرا به گذشته، می‌شود این نتیجه را گرفت که نظریه‌های علمی در طول هر دوره‌ی زمانی باطل می‌شوند و جای خود را به نظریات دیگر می‌دهند؟ این‌ها سوالاتی است که تیم لونز در کتاب معنای علم، با شفافیت به آن‌ها می‌پردازد.

در عصر حاضر با رشد روزافزون ارتباطات، اینترنت، پایگاه‌های اطلاعاتی و شبکه‌های اجتماعی متعدد، دسترسی به داده و اطلاعات گسترده‌تر، ساده‌تر و ارزان‌تر شده است و سایت‌ها و رسانه‌های مختلف در حال به‌نمایش‌گذاشتن انبوه اطلاعات هستند. کانال‌های متعدد در یوتیوب و حتی شبکه‌های تلویزیونی معروف، در حال ساخت برنامه‌های متعدد علمی با ادعاهای اغلب متضاد هستند. از گرمایش زمین تا تلسکوپ جیمزوب، از منشأ انسان تا جهان‌های موازی، از ماشین آب‌سوز تا کرونایاب، از کشف داروی گیاهی درمان سرطان در کتاب‌های قدیمی تا سفر در زمان و... وجه مشترک اغلب این برنامه‌ها ادعای علمی ‌بودن آن‌هاست! برنامه‌هایی که سعی دارند از راه مصاحبه با دانشمندان دانشگاه‌ها و پژوهشکده‌های شناخته‌شده و هم‌چنین نمایش نمودارها، روابط ریاضی نوشته‌‌شده در پس‌زمینه‌ی تصویر و کارهایی از این قبیل، علمی بودن خود را پررنگ‌تر نمایش دهند.

مباحثه بر سر معنای علم، از دیرباز تاکنون، ذهن اندیشمندان و دانشمندان زیادی را به خود مشغول کرده است. پیروِ این اختلاف‌نظر و سوءتفاهم‌ها پیرامون مفهوم علم، تیم لونز کتاب معنای علم را نگاشته که در آن با ارائه‌ی مثال‌های متعدد و استفاده از منابع گسترده، سعی در روشن‌سازی این مفهوم پیچیده دارد. در این کتاب درمی‌یابیم چه چیز علمی است و چه چیزی علمی نیست، محدودیت‌های علم چیست، چه دغدغه‌ها و نقدهایی در تعریف علم وجود دارد. لونز به ما کمک می‌کند بار دیگر که با ادعاهای علمیِ رسانه‌ها مواجه شدیم، راحت‌تر تصمیم بگیریم که آن‌ها را بپذیریم یا رد کنیم!

انتشارات مازیار اقدام به چاپ و نشر کتاب معنای علم، با ترجمه‌ی صفر وفادار کرده است.

نکوداشت‌های کتاب معنای علم

• کتاب معنای علم مقدمه‌ای جامع برای ورود به بحث فلسفه‌ی علم است. خواندن کتاب تیم لونز با بینش روشنگرانه‌اش از واجبات است. (مارتین کورد)
• کتاب معنای علم درعین‌حال که بحثی مقدماتی است، یک جمع‌بندی خوب نیز از تمام اطلاعات ارائه می‌دهد و از این لحاظ اثری درخشان به‌شمار می‌رود. (گاردین)
• این کتاب سوالات چالش‌برانگیزی مطرح می‌کند. (Kirkus Reviews)
• تیم لونز در کتابش نه‌تنها تاریخچه‌ی فلسفه‌ی علم را بررسی می‌کند، بلکه پیش‌بینی روشنگری را نیز از آینده‌ی آن ارائه می‌دهد. (Literary Review)

کتاب معنای علم برای چه کسانی مناسب است؟

کسانی که سوالاتی بنیادین درباره‌ی معنای علم دارند، با مطالعه‌ی این کتاب پاسخ‌های ارزشمندی دریافت خواهند کرد. همچنین علاقه‌مندان به کتب علمی و فلسفی از خواندن این اثر لذت خواهند برد.

در بخشی از کتاب معنای علم: مقدمه‌ای بر فلسفه علم می‌خوانیم

اولین گام ما برای حل‌ کردن مشکلِ زیاد شدن بی‌رویه‌ی دیدگاه‌هایی درباره‌ی ازخودگذشتگی و فلسفه‌ی بدبینی، این است که درک درستی از این موضوع داشته باشیم. هم‌نوع‌دوستی به عبارتی منفعت رساندن به دیگران است در حالی که خودخواه بودن به‌معنی منفعت‌رساندن به خویشتن است. امّا وقتی فردی را به‌عنوان هم‌نوع‌دوست توصیف می‌کنیم به‌طور دقیق منظورمان چیست؟ ممکن است درباره‌ی شخصیت فرد چیزی بگوییم، به‌طور خاص، ممکن است درباره‌ی انگیزه اصلی او برای انجام آن کارها، صحبت کنیم: فرد هم‌نوع‌دوست، کسی است که به‌خاطر نگرانی برای آسایش دیگری کاری انجام می‌دهد درحالی‌که یک فرد خودخواه، کارهایش را از روی نگرانی برای سود و منفعت خویش انجام می‌دهد. می‌توانیم این را یک مفهوم روان‌شناختی از هم‌نوع‌دوستی تعریف کنیم.

توجه داشته باشید از آنجایی که این تعریف درباره‌ی انگیزه‌های روان‌شناختی است، فقط می‌تواند برای ارگانیسم‌هایی که وضعیت وابسته به روان‌شناختی دارند به کار برده شود. باکتری می‌تواند به اهداف چشم‌گیری دست یابد، امّا این کار را نمی‌کند، بر اساس این نظریه، بی‌معناست اگر بپرسیم آیا از دید روان‌شناختی، باکتری خودخواه است یا هم‌نوع‌دوست. باکتری‌ها عمیقاً بی‌فکر و بی‌ملاحظه هستند: آن‌ها به هیچ‌چیز از جمله خودشان هم اهمیتی نمی‌دهند. ویژگی دیگر این تعریف روان‌شناختی از هم‌نوع‌دوستی این است که مستقل از موفقیت است: درواقع آن چه در ارزیابی هم‌نوع‌دوستیِ روان‌شناختی اهمیت دارد این است که چه عاملی سبب شده تا فرد دست به چنین اقدام خاصی بزند، نه اینکه نتیجه‌ی آن در جهت منفعت‌رسانی به دیگران باشد.

فهرست مطالب کتاب

قدردانی‌ها
یادداشتی برای خوانندگان
مقدمه: شگفتی علم
بخش اول: منظور ما از علم چیست؟
1: علم چگونه کار می کند؟
2: آیا این علم است؟
3: پارادایمِ «پارادایم»
4: امّا آیا این درست است؟
بخش دوم: علم چه معنایی برای ما دارد
5: ارزش و حقیقت
6: مهربانی انسانی
7: طبیعت: مراقب باشید!
8: آیا آزادی از بین خواهد رفت؟
پی‌گفتار: دستیابی به علم
نمایه