معرفی و دانلود کتاب عمل قابیل: سرچشمه‌های نفرت

معرفی کتاب عمل قابیل: سرچشمه‌های نفرت

ماسیمو رکالکاتی محقق ایتالیایی در کتاب عمل قابیل درباره‌ی سرآغاز نفرت و کینه‌ی بشریت صحبت می‌کند. این اثر در حقیقت یک پژوهش روان‌شناختی و اخلاقی، درباره‌ی ریشه‌های شکل‌گیری احساس انزجار و دشمنی میان انسان‌ها و راه‌های رهایی از این نیروی تاریک و مخرب است. برای رسیدن به این هدف، نویسنده به سراغ اولین داستان شکل‌گرفته بر پایۀ نفرت، یعنی ماجرای کشته‌شدن هابیل به دست قابیل می‌رود و صحبت در باب کینه‌توزی را از این نقطه آغاز می‌کند.

درباره‌‌ی کتاب عمل قابیل

اسطوره‌های تاریخی و ازجمله کتاب مقدس، اولین قتل رخ‌داده بر روی زمین را به قابیل، پسر حضرت آدم نسبت می‌دهند. شاید همین مقدمه دلیل خوبی باشد که بدانیم چرا صحبت درباره‌ی کینه و نفرت ورزیدن و واکاوی دلایل آن تا به این اندازه اهمیت دارد. ماسیمو رکالکاتی (Massimo Recalcati) نویسنده و دانش‌پژوه ایتالیایی، ریشه و تاریخچه‌ی غرض‌ورزی‌های بشریت را به آغاز حضور او بر زمین نسبت می‌دهد و وقتی درست می‌اندیشیم، می‌بینیم که چنین ادعایی به‌دور از واقعیت نیز نیست. اما به‌واقع چرا کینه، دشمنی، رقابت و تنگ‌نظری گاه این‌چنین به تاروپود زندگی انسان‌ها گره خورده است؟ کتاب عمل قابیل (Cain’s Act: The Origins of Hate) یک پژوهش مفصل و جانانه برای رسیدن به پاسخ همین سؤال است.

ماسیمو رکالکاتی برای کشف این معمای بزرگ به سراغ کتاب مقدس می‌رود و رد اولین دشمنی میان انسان‌ها را در داستان هابیل و قابیل و در سرکشی انسان مقابل امر الهی جست‌وجو می‌کند. نویسنده‌ی کتاب عمل قابیل در ادامه، از نگرش ادیان الهی درباره‌ی خودخواهی و خودپسندی بشر می‌گوید و درنهایت، یافته‌های خود را با آرای روان‌کاوان و روان‌شناسان به تطبیق و مقایسه می‌گذارد.

نویسنده‌ی کتاب عمل قابیل، در ادامه‌ی مسیر پژوهش سری به آرا و نظرات فلاسفه‌ی بزرگ می‌زند و از اندیشمندان مختلف، به‌خصوص امانوئل لویناس و ژاک لاکان کمک می‌گیرد. او در این واکاوی، به دلایل پیچیده‌تری پی می‌برد که همگی در شکل دادن و تولد نهایی احساس نفرت، سهیم و شریک هستند. او دنباله‌ی این دلایل را پی می‌گیرد و از سمتی به تمایلات خودپسندانه‌ی انسانی و از سوی دیگر به توهمات او درباره‌ی آزادی و خودکفایی می‌رسد.

اما در این میان سؤالی مهم و چالش‌برانگیزتر نیز به میان می‌آید: تمایل به نیروی شر و دشمنی تا چه اندازه می‌تواند در وجود بشر رخنه کند؟ آیا همه‌ی ما محکوم به کینه‌ورزی و مبارزه با یکدیگر هستیم؟ نگارنده‌ی کتاب عمل قابیل برای رسیدن به پاسخ این سؤال به سراغ علم اخلاقیات می‌رود. او آرای مخالف و موافق را کنار یکدیگر قرار می‌دهد و درنهایت درباره‌ی راه رهایی از کینه و دشمنی، و روش‌های جایگزین کردن این نیروی سیاه با احساس صلح و هم‌دوستی می‌گوید.

کتاب عمل قابیل، به‌طور خلاصه یک گشت‌وگذار مفصل در خواستگاه تمامی جنگ و نزاع‌های بشری است؛ پژوهشی که ممکن است بارها شما را شوکه کند و به فکر بیندازد. اما باوجود عمیق بودن ریشه‌های نفرت، در نهایت ماسیمو رکالکاتی، نویسنده‌ی اثر به ما ثابت می‌کند که بقای انسان در صلح و اتحاد نهفته شده و علی‌رغم تمام تمایلات رقابت‌جویانه، همچنان همه‌ی ما به مهرورزی و حس همدلی نیازمند هستیم. کتاب عمل قابیل با انتشار در سال 2020 توجه مخاطبان و منتقدان بسیاری را به سمت خود جلب کرد. این کتاب همچنین به فارسی ترجمه شده و نسخه‌ی نهایی آن با ترجمه‌ی شهاب الدین عباسی و تلاش بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه در دست قرار دارد.

نکوداشت‌های کتاب عمل قابیل

• نویسنده‌ی کتاب عمل قابیل به بررسی سوالاتی اساسی می‌پردازد. سوالی که می‌تواند دغدغه‌ی هر انسانی باشد: آیا می‌توان عشق را باور داشت؟ (نشریه‌ی La Stampa)
• کتاب عمل قابیل زمینه‌ی اندیشین درباره‌ی موضوعات بسیاری را فراهم می‌آورد. (Publishers Weekly)
• یک مطالعه‌ی دقیق و تکان‌دهنده درباره‌ی اخلاق و تفسیر غنی مفاهیم اخلاقی. (Library Journal)

کتاب عمل قابیل برای چه کسانی مناسب است؟

خواندن این کتاب ارزنده را به علاقه‌مندان آثار روان‌شناختی و روان‌کاوی، فلسفی، اخلاقیات و پژوهش‌های تطبیقی پیشنهاد می‌کنیم.

در بخشی از کتاب عمل قابیل: سرچشمه‌های نفرت می‌خوانیم

دومین تخطی بزرگ بشر از قانون الهی، نه بر خوردن از میوهٔ ممنوعه، بلکه بر قتل برادر متمرکز است. چهره‌های اصلی آن آدم و حوا و مار نیستند، بلکه شخصیت‌های پرشور قابیل و برادرش هابیل هستند و آنچه داستان آن‌ها به ما می‌آموزد تند و قاطع است، و آن این است که خشونت در شنیع‌ترین حالت خود نه بیگانگان بلکه برادران، هم‌خونان، را درگیر می‌کند. این انتخابِ روایی نشان می‌دهد که اگر واقعاً می‌خواهیم با پدیدهٔ شوم خشونتِ انسانی روبه‌رو شویم، باید بپذیریم که هر یک از ما یک قابیل درونی را در نهاد خود نگه می‌داریم. نکتهٔ دیگر این است که خشونت آدمی را نمی‌توان به‌حساب غریزهٔ تدافعی یا تهاجمی گذاشت (برخلاف دنیای حیوانات که می‌توان این کار را کرد)، بلکه خشونت در قلب نزدیک‌ترین پیوندهای ما نهفته است.

آمبروز قدیس است که مانند فروید ما را دعوت می‌کند قابیل و هابیل را «پاره‌های درونی» فاعل انسانی، مظهر و نماد نزاع درونی و شکاف اخلاقی آدمیزاد، و نمودی از نبرد بین خیر و شر بشماریم که در آن یک طرف بر دیگری چیره می‌شود.

برادر من از گوشت و خون من است، پاره‌ای از وجود من است؛ بنابراین، قابیل و هابیل مظهر نزاع و ناسازگاری شدیدی‌اند که در درون ما جریان دارد نه در بیرون ما. به همین دلیل است که کتاب مقدس ماجرای برادرکشی را در آغاز روایتِ خود قرار می‌دهد. خشونتی که کتاب مقدس به تصویر درمی‌آورد بسیار تندتر از غریزهٔ اولیهٔ تدافعی یا تهاجمی است. قابیل به یک بیگانه، دشمن سرسخت یا غاصب حمله نمی‌کند، بلکه به نزدیک‌ترین فرد، به قریب‌ترین خویشاوند خود حمله می‌کند. این حمله حمله‌ای است به برادرمان، هم‌خون خودمان، فرزندان والدینمان، شخصی که اصل و منشأ مشترکی با او داریم.

قابیل به ما می‌آموزد که خشونت نتیجهٔ پسرفت انسان به حالت حیوانی نیست. خشونت به این سبب فوران نمی‌کند که انسان به حیوان تبدیل می‌شود. درواقع، در دنیای حیوانات وسوسهٔ ارتکاب خشونت وجود ندارد، چون در آن جهان خشونت نه با میل و اشباح ناخودآگاه آن، بلکه با قانون محضِ غریزه مرتبط است. برای همین است که در دنیای حیوانات چیزی به نام جرم و جنایت یا جنون وجود ندارد.

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار
مقدمه
در آغاز قابیل بود
آفرینش
قانون ‌شکنی
خدا شدن: وعدهٔ مار حسود
برهنگی آشکار شد
قانون خدا
تخطی دوم: خشونت و حسادت
متجاوز: قابیل و نارسیس
انتخاب خدا
شیفتگی نفرت
برادری، سوگواری و مسئولیت
میراث قابیل