معرفی و دانلود کتاب صوتی سرگذشت حاجی بابای اصفهانی

معرفی کتاب صوتی سرگذشت حاجی بابای اصفهانی

داستانی پرماجرا از جوانی پرهیاهو و ماجراجو در کتاب صوتی سرگذشت حاجی بابای اصفهانی نگاشته شده است. جیمز موریه در این کتاب، سنت‌ها، آداب و رسوم و روابط فرهنگی، اجتماعی و سیاسی ایرانیان عصر قاجار را در قالب داستانی در هشتاد گفتار بازتاب می‌دهد. این اثر یکی از متن‌های ارزشمند ادبیات کلاسیک در قرن نوزدهم است.

درباره‌ی کتاب صوتی سرگذشت حاجی بابای اصفهانی

حاجی بابا پسر مرد دلّاکی، از مشهورترین دلّاکان اصفهان است. او نزد ملّای مکتب‌خانه درس می‌خواند، سواد می‌آموزد و همزمان، شغل پدرش، یعنی دلّاکی را نیز ادامه می‌دهد. تا اینکه یکی از مشتریان او به نام عثمان آقا قصد سفر می‌کند و ازآنجاکه به منشی و محرّری نیاز دارد، حاجی بابا نیز با او همراه می‌شود. او راهی سفری می‌شود. این سفر آغاز داستانی پرماجراست که پای حاجی بابا را به انواع و اقسام مشاغل چون سقّایی، قلیان‌فروشی و نسق‌چی‌باشی باز و با افراد گوناگون از دزد و درویش گرفته تا صدراعظم و شاه روبه‌رو می‌کند. کتاب صوتی سرگذشت حاجی بابای اصفهانی (The Adventures of Hajji Baba of Ispahan) نوشته‌ی جیمز موریه (James Justinian Morier) داستانی پرماجرا از ادبیات کلاسیک است که در قرن نوزدهم میلادی و دوران قاجار می‌گذرد.

جیمز موریه نویسنده‌ی کتاب سرگذشت حاجی بابای اصفهانی، دیپلمات و نویسنده‌ی فقید انگلیسی است. در قرن نوزدهم میلادی و همزمان با دوره‌ی فتحعلی شاه قاجار، دولت بریتانیا او را به‌عنوان نماینده‌ی دیپلماتیک بریتانیا به ایران فرستاد. او از 1810 تا 1816 میلادی در دربار فتحعلی شاه حضور داشت، شاهد بسیاری از مناسبات درباری بود و اطلاعات بسیاری درباره‌ی فرهنگ و زندگی اجتماعی ایرانیان کسب کرد.

جیمز موریه کتاب‌های مختلفی چون سفرنامه و رمان دارد که در آن‌ها مشاهدات خود را از فرهنگ، سیاست و آداب و رسوم سرزمین‌های گوناگون خاورمیانه، مانند ارمنستان، آسیای صغیر و قسطنطنیه بازتاب داده است. با‌این‌حال، وی، هم در میان ایرانیان و هم در میان اروپاییان، بیش از هر چیز با کتاب سرگذشت حاجی بابای اصفهانی شناخته می‌شود و این کتاب منبعی برای شناخت بیشتر درباره‌ی سیاست، جامعه و فرهنگ ایرانی به‌ویژه در عصر قاجار به حساب می‌آید.

جالب است که کتاب حاجی بابای اصفهانی در اروپا، به‌ویژه در انگلستان به‌عنوان رمانی جذاب و سرگرم‌کننده درباره‌‌ی خاورمیانه شهرت یافت و بسیاری آن را با دون کیشوت مقایسه کردند. این کتاب در قرن نوزدهم بسیار معروف شد تاحدی که در سال 1954 الهام‌بخش اپرایی کمیک شد. تأثیر آن را می‌توان در بسیاری از آثار شرق‌شناسانه‌ی قرن نوزدهم دید. ضمناً جیمز موریه کتابی با عنوان حاجی بابا در لندن نوشت که در ادامه‌ی کتاب سرگذشت حاجی بابای اصفهانی است و ماجراهای حاجی بابا را در انگلستان روایت می‌کند؛ اما این کتاب به اندازه‌ی کتاب نخست شناخته شده نیست.

کتاب صوتی سرگذشت حاجی بابای اصفهانی یکی از آثار کلاسیک ادبیات است که ماجراجویی‌های هیجان‌انگیز، طنز هوشمندانه و بذله‌گویی‌های ظریف دارد. معروف است که جیمز موریه شخصیت داستانی حاجی بابای اصفهانی را بر اساس فردی به نام حاجی بابای افشار خلق کرده است؛ کسی که اولین دانشجوی ایرانی بود که در انگلستان تحصیل کرد و با بازگشت به ایران پزشک مخصوص عباس‌میرزا شد.

کتاب سرگذشت حاجی بابای اصفهانی نخستین بار در سال 1824 منتشر شد و در سال 1905 میلادی با ترجمه‌ی روان و شیوای میرزا حبیب اصفهانی، ‌مترجم و ادیب عصر قاجار، به فارسی منتشر گردید. ترجمه‌ی میرزا حبیب با اصطلاحات و مثل‌های فارسی و حذف و اضافاتی متناسب با سلیقه و فهم مخاطب ایرانی، چنان رنگ و بوی بومی به متن داد که بسیاری از خوانندگان فارسی‌زبان متوجه نشدند که این کتاب در اصل اثری انگلیسی است. این ترجمه از ترجمه‌های مهم زبان فارسی شمرده می‌شود و نقش مهمی در تحول نثر فارسی در دوره‌ی قاجار و اثربخشی بر نویسندگانی چون جمال‌زاده و هدایت ایفا کرده است.

در مجموع کتاب صوتی سرگذشت حاجی بابای اصفهانی یکی از متون غنی برای شناخت تاریخ اجتماعی و سیاسی ایران در دوره‌ی قاجار است که ارزش‌های زبانی، فرهنگی و تاریخی بسیاری دارد. نسخه‌ی کامل کتاب سرگذشت حاجی بابای اصفهانی را انتشارات امیرکبیر به صورت متنی منتشر کرده و گروه فرهنگی سماوا نسخه‌ی صوتی آن را با صدای ابوالفضل شاه بهرامی در اختیار علاقه‌مندان به شنیدن به کتاب‌های صوتی قرار داده است.

کتاب صوتی سرگذشت حاجی بابای اصفهانی برای چه کسانی مناسب است؟

کسانی که به داستان‌های کلاسیک با محوریت زندگی، فرهنگ و سیاست در عصر قاجار علاقه‌مند هستند یا در زمینه‌ی نثر فارسی در دوره‌ی قاجار مطالعه می‌کنند، می‌توانند از این کتاب بیشترین بهره را ببرند.

در بخشی از کتاب صوتی سرگذشت حاجی بابای اصفهانی می‌شنویم

برای اینکه نیّت گریز را جامه‌ی عمل بپوشانم، اولیّن اقدامی را که لازم شمردم، به دست آوردن پنجاه اشرفی عثمان آقا بود. امّا دریغ که آن‌ها را در بطن آن کلاه کذایی آن زن کلاهبردار در زاویه‌ی چادر خود خوابانیده بود. فکر می‌کردم که نزدیک شدن بدانجا بدون آنکه تولید سوء‌ظن و شبهه نماید، از محالات است. گرچه در نزد مردان در سایه شهرت در دلّاکی آبرو و اعتباری پیدا کرده بودم، امّا با زنان سروکاری نداشتم. البتّه پس از آن دوری پلو و آن دنبه‌ی کباب جای امیدواری بود که بانو اظهار لطفی نموده، گرم‌تر بگیرد و قدمی جلوتر آید. امّا چون نه به خیمه‌ی او و نه به خیمه‌ی سایر زنان راه رفت‌وآمدی نداشتم، پیوند دوستی و علاقه منحصر بود از جانب او به ناز خشک و خالی و از جانب من به نیاز بی‌حرکت و بی‌برکت.

فهرست مطالب کتاب صوتی