معرفی و دانلود کتاب زیر سایبان

معرفی کتاب زیر سایبان

در کتاب زیر سایبان، یازده داستان کوتاه از نجیب محفوظ آورده شده است که اکثر این داستان‌ها به موضوعاتی چون جبر و اختیار، مقوله فلسفه اسلامی و البته رویدادهای واقعی اشاره دارند.

نجیب محفوظ (Naguib Mahfouz) در سال 1911 در بیت قاضی محله الجمالیه مصر بدنیا آمد و نام خود را از مشهورترین پزشک زایمان مصر یعنی دکتر نجیب محفوظ که ناظر بدنیا آمدن او بود گرفت. وی مطالعات خود را با خواندن رمان‌های پلیسی که حافظ نجیب آن‌ها را به شیوه آزاد ترجمه می‌کرد، آغاز کرد. در کنار این رمان‌ها، آثار منفلوطی، طه حسین، سلامه موسی، هیکل، توفیق حکیم و دیگر بزرگان عرصه ادبیات را نیز مطالعه می‌کرد.

در سال 1928 به نوشتن داستان کوتاه روی آورد و کم کم به مطالعات خویش در حوزه ادبیات معاصر، ادبیات رئالیسم، ماجراجویی‌های ادبی معاصر، آثار کافکا، گوته، همینگوی، شکسپیر، تولستوی، داستایوسکی و... دایره گسترده‌تری بخشید. نخستین مجموعه داستانی نجیب محفوظ با نام «همس الجنون» در سال 1938 منتشر شد. وی در دوران زندگی، موفق به دریافت جوایز بسیاری شد که با ارزش‌ترین آن‌ها دریافت جائزه ادبی نوبل سال 1988 بود.

محفوظ در شش رمان جدید، زندگی و تغییر و تحولات طبقه متوسط شهری مصر را از زمان جنگ جهانی اول به نمایش گذاشت. ادب‌شناسان این‌گونه آثار او را تحت تأثیر ادبی نویسندگان قرن نوزده اروپایی، از جمله «والتر اسکات» می‌دانند. 

نجیب محفوظ با اعتقاد عمیق به انسان‌دوستی، به خلق رمان و داستان و فیلم‌نامه پرداخت. او از پایه‌گذاران ادبیات مدرن عرب نیز است، گرچه ادبیات جدید عرب، ده‌ها سال متأثر از ژانر داستان‌نویسی بوده. خلاف سایر کشورهای عربی، در مصر از سال ۱۹۴۰ علاقه به رمان‌نویسی در بین اهل قلم آغاز شد و حتی از طرف وزارت فرهنگ، سالانه جایزه‌ای برای بهترین رمان سال، تعیین گردید. 

در آثار نجیب محفوظ، جبر و اختیار، دو مقوله فلسفه اسلامی، مدام در حال نبرد با هم هستند. پرسش‌های فلسفی در آثار او اغلب به آرزوی عملی‌کردن نوعی سوسیالیسم تخیلی ادبی منتهی می‌شوند. اتفاقات تقدیری، بخش دیگری از موضوع آثار او را تشکیل می‌دهد. سرنوشت در آثار او، دشمنی است که حتی از به کار بردن خشونت و زور نیز خودداری نمی‌کند. از نظر سبک ادبی، محفوظ از به کار بردن لهجه‌ها و گویش‌های عامیانه و محلی در آثارش خودداری کرده و تنها زبان گرامری ادبی را استفاده کرده است. «لویس اسود» در این زمینه خطاب به او گفته بود که اگر نویسنده‌ای نتواند یا نخواهد از لهجه‌ها و گویش‌های عامیانه در آثارش استفاده کند، بهتر است دست از نویسندگی بردارد و سراغ «آهنگری» برود. 

در بخشی از کتاب زیر سایبان می‌خوانیم:

ابرها چون شبی تاریک، در هم و متراکم شدند بارانی نرم شروع به باریدن کرد. هوایی که سرد و پر از نم بود جاده را در نوردید. رهگذران به جز گروهی که زیر سایبان ایستگاه اتوبوس تجمع کرده بودند همگی گام‌هایشان را تند و تندتر کردند. چشم انداز تقریبا عادی و یکنواختی به نظر می‌رسید اگر فرار آن مرد نبود که دل به دریا زده بود و و چونان دیوانه‌ای از خیابان کناری دوان دوان آمد و در خیابان دیگری در آن طرف خیابان پنهان شد. 

به دنبالش چند مرد و جوان می‌دویدند و فریاد می‌زدند: «دزد... دزد را بگیرید» دیری نپائید که سر و صدا خوابید و رفته رفته کم و کمتر شد تا اینکه از بین رفت و نم نم باران ادامه داشت. تقریبا جاده خالی از آدمیزاد شد ولی عده‌ای که منتظر اتوبوس بودند و برخی‌شان از ترس خیس شدن پناه گرفته بودند زیر سایبان ایستگاه گرد هم آمده بودند. دوباره سر و صدای تعقیب و گریز بالا گرفت و با شدت و زمختی خاصی نزدیک شد. تعقیب کنندگان پدیدار گشتند، دزد را گرفته بودند و دور و برش بچه‌ها با صدای بلند و هیجان آمیزی هلهله می‌کردند. در نیمه عرض جاده دزد خواست بزند به چاک که او را گرفتند و با مشت و لگد به جانش افتادند. دزد هم با همان شدت زد و خورد همانطور که از پیش معین شده بود ایستادگی کرده و به ضرب و شتم می‌پرداخت. چشم‌های افراد ایستاده در زیر سایبان به دعوا میخکوب شد. 

- عجب ضربه‌های محکم و سنگدلانه‌ای

- به زودی جنایتی بزرگ‌تر از دزدی رخ خواهد داد. 

- نگاه کنید... پلیس دم در ورودی ساختمان ایستاده و تماشا می‌کند. 

- بگو صورتش را به سمتی دیگر چرخانده است.

فهرست مطالب کتاب

درباره نویسنده
زیر سایبان
خواب
تاریکی
آن روی دیگر
مارگیر سینی را دزدید
سه روز در یمن
می‌میراند و زنده می‌کند
میراث
نجات
پروژه‌ای برای گفتگو
مأموریت
آثار نویسنده