معرفی و دانلود کتاب رویکردهای تجربی به روانشناسی اخلاق

معرفی کتاب رویکردهای تجربی به روانشناسی اخلاق

کتاب رویکردهای تجربی به روانشناسی اخلاق که به قلم جان دوریس و استیون استیچ به نگارش درآمده است، درواقع یکی از مدخل‌های دانشنامه‌ی فلسفه‌ی استنفورد محسوب می‌شود که مبحث چالش‌برانگیز و در عین حال جذاب روانشناسی اخلاق و فلسفه‌ی اخلاق را وامی‌کاود. مؤلفان این اثر پس از بررسی ماهیت این مقوله به سراغ مباحث مهمی مثل مسئولیت اخلاقی، منش و بررسی خودمحوری در مقابل نوع‌دوستی می‌روند تا از جوانب مختلفی این مبحث را تشریح کنند.

درباره‌ی کتاب رویکردهای تجربی به روانشناسی اخلاق

روانشناسی اخلاق حوزه‌ای میان‌رشته‌ای به‌شمار می‌آید که علوم انسانی و حوزه‌ی اخلاق فلسفی را به یکدیگر مرتبط می‌سازد. جان دوریس (John Doris) و استیون استیچ (Steven Stich) در تلاش‌اند تا در کتاب رویکردهای تجربی به روانشناسی اخلاق (Moral Psychology: Empirical Approaches) از زوایای مختلفی به این مقوله بپردازند. آن‌ها اذعان می‌کنند که روانشناسی اخلاق عملکرد انسان را در بستر اخلاق مورد واکاوی قرار می‌دهد و به این می‌پردازد که نتایج این واکاوی چطور می‌تواند بر مباحث مرتبط با نظریات و تئوری‌های اخلاقی اثر بگذارد؟

جان دوریس و استیون استیچ در این اثر با پرداختن به مباحث متعددی نظیر آزمایش‌های فکری، مسئولیت، شخصیت و منش، خودمحوری در برابر نوع‌دوستی و دیگرخواهی و اختلاف‌نظرهای اخلاقی، سعی دارند پژوهش جامعی را در باب روانشناسی اخلاق ارائه دهند.

مؤلفان در بخش اول این کتاب با مطرح کردن «پرسش روانشناسی اخلاق چیست؟» به ماهیت این حوزه‌ی مطالعاتی می‌پردازند و این حقیقت را آشکار می‌کنند که روان‌شناسان همواره برای ساختارمندتر کردن پژوهش‌های تجربی خود، از نظریات فلسفی بهره می‌برند و در عین حال فلاسفه نیز یافته‌های تجربی روانشناسی را مورد استفاده قرار می‌دهند. بنابراین تلفیق این دو حوزه در عین اینکه شگفت‌انگیز است، چندان عجیب و جدید نیست. چراکه مرور تاریخ فلسفه نشان می‌دهد، از دوران باستان تا به امروز، بهره‌گیری فیلسوفان از نظریات تجربی به‌ویژه در زمینه‌ی روانشناسی انسان امری بدیهی بوده است.

جان دوریس و استیون استیچ در بخش دوم، از آزمایش‌های فکری و روش‌های علم اخلاق سخن به میان می‌آورند و نحوه‌ی انجام پژوهش‌های این حوزه را برای مخاطب تشریح می‌کنند. پس از آن مبحث مسئولیت اخلاقی مطرح می‌شود و در بخش بعدی این موضوع را به اثبات می‌رسانند که از دیدگاه تجربی در روانشناسی اخلاق، رویکردهای مبتنی بر آگاهی نقشی غالب در مباحث مرتبط با شخصیت و منش اخلاقی و فضیلت داشته‌اند.

نویسندگان پس از آن‌ به بررسی مقولات خودمحوری و نوع دوستی یا دیگرخواهی می‌پردازند و با مطرح کردن نظریات اندیشمندان مختلف به این پرسش پاسخ می‌دهند که آیا رفتارهای نیکوکارانه‌ی انسانی به واقع برآمده از انگیزه‌های نوع‌دوستانه است یا ناشی از منفعت‌طلبی‌های شخصی؟ سپس از مسئله‌ی اختلاف‌نظر در حوزه‌ی اخلاقیات سخن می‌گویند و به بررسی این موضوع می‌پردازند که آیا مسائل اخلاقی راه‌حل‌های عینی دارند یا نه؟

کتاب رویکردهای تجربی به روانشناسی اخلاق یکی از مدخل‌های دانشنامه‌ی فلسفه‌ی استنفورد محسوب می‌شود. این دانشنامه‌ی ارزشمند در سال 1995 در دانشگاه استنفورد و به سرپرستی ادوارد ن. زالتا شکل گرفته و همچنان در حال پربارتر شدن است. کتاب ارزنده‌ی رویکردهای تجربی به روانشناسی اخلاق نیز به همت نشر ققنوس و با ترجمه‌ی ابوالفضل توکلی شاندیز در دسترس مخاطبان فارسی‌زبان قرار گرفته است.

کتاب رویکردهای تجربی به روانشناسی اخلاق برای چه کسانی مناسب است؟

چنانچه به مطالعه‌ی فلسفه علاقه دارید و بررسی تلفیق آن با دیدگاه‌های تجربی روانشناسانه نیز برایتان جذاب است، از مطالعه‌ی این کتاب لذت خواهید برد.

در بخشی از کتاب رویکردهای تجربی به روانشناسی اخلاق می‌خوانیم

برنامه پژوهشىِ تجربىِ فلسفى از آن دست که پیش‌تر شرح داده شد تنها در حد نوعى خیال‌پردازى روش‌شناختى باقى نمانده است. شمارى از فیلسوفان، به رهبرى نوب و همکارانش به‌تازگى و هماهنگ با همکاران خود در گروه‌هاى آموزشى روان‌شناسى، کار بررسى تجربى «اخلاق عامه» زندگى روزمره را، به‌خصوص آن‌طور که در نسبت دادن مسئولیت اخلاقى جلوه‌گر است، آغاز کرده‌اند. هرچند این پژوهش بسیار نوپاست، تاکنون نتایج فلسفى قابل توجهى در آن دیده شده است.

روان‌شناسى اخلاق، منزلگاه یکى از ارجمندترین و داغ‌ترین بحث‌ها در فلسفه است، حوزه‌اى آن‌چنان مناقشه‌انگیز که حتى برخى از مشارکت‌کنندگان در این بحث نگرانى از رسیدن به «بن‌بست دیالکتیکى» را مطرح کرده‌اند. در یک سو، ناسازگارانگاران قرار دارند که مصرند بر این‌که موجَب‌انگارى، یعنى این دیدگاه که همه رخدادها به شکل علّى یا قانون‌بنیاد موجَب به ایجابِ رخدادهاى مقدم بر خودند، با مسئولیت اخلاقى ناسازگار است و استدلال مى‌کنند که مسئولیت مستلزم آن است که فاعل از امکان‌هاى بدیل براى رفتار بهره‌مند باشند یا منشأ «نهایى» رفتار خود باشند، یا هر دو. در سوى دیگر، سازگارانگاران‌اند که استدلال مى‌کنند موجَب‌انگارى و مسئولیت با هم ناسازگارند آن هم غالبا از این راه که منکر آن مى‌شوند که فاعلیت مسئولانه مستلزم آن است که فاعل بدیل‌هاى به‌راستى گشوده‌اى داشته باشد، یا از این راه که حیث نهایى را رد مى‌کنند و منکر آن مى‌شوند که منشأ عمل مسئولانه باید نهایتا در «درونِ» فاعل باشد نه «بیرون» از وى. به طور خلاصه، سازگارانگاران مدعى‌اند که افراد را حتى زمانى که «نمى‌توانند کارى دیگر انجام دهند» یا «منشأ نهایى» رفتار خود باشند مى‌توان به‌حق مسئول دانست، در حالى که ناسازگارانگاران چنین حرفى را قبول ندارند.

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار دبیر مجموعه
درآمد
1: روان‌شناسى اخلاق چیست؟
2: آزمایش‌هاى فکرى و روش‌هاى علم اخلاق
3: مسئولیت اخلاقى
4: اخلاق فضیلت و شک‌آورى درباره منش
5: خودمحورى در برابر دیگرخواهى
6: اختلاف‌نظر اخلاقى
7: نتیجه‌گیرى
یادداشت‌ها
کتابنامه
واژه‌نامه انگلیسى به فارسى
نمایه