زندگینامه و دانلود بهترین کتاب‌های ارسطو

زندگینامه ارسطو

ارسطو (Aristotle)، 384 سال پیش از میلاد مسیح، در شبه‌جزیره‌ی کالسیدیِ مقدونیه در شمال یونان به دنیا آمد. مادرش پزشک عمومی و پدرش نیکوماخوس، پزشک ویژه‌ی آمینتاس سوم، پادشاه وقت مقدونیه و پدربزرگ اسکندر مقدونی بود. برخی معتقدند رشدکردن در چنین خانواده‌ای بود که بعدها باعث جلب نظر این فیلسوف، بر فیزیولوژی و آناتومی بدن شد. ارسطو در سن پانزده‌سالگی، مادر و پدر خود را از دست داد و تا سه سال پس از آن، تحت سرپرستی عمویش قرار داشت. این فیلسوف در سن هجده‌سالگی، به توصیه‌ی عموی خود به شهر آتن رفت و وارد آکادمی فلسفه‌ی افلاطون شد. او به مدت بیست سال، شاگرد محبوب و سپس همکار استادش در تدریس فلسفه بود.

افلاطون در سال 347 پیش از میلاد درگذشت. پس از مرگ استاد، ارسطو نیز آتن را ترک گفته و به شهر اسوس مهاجرت کرد. او در این دوره، تحقیقات پیشگامانه‌ی خود در زمینه‌ی زیست‌شناسی را تکمیل کرد و چندی بعد نیز با همسرش به نام پیتیاس ازدواج کرد. پنج سال بعد، فیلیپ، پادشاه وقت مقدونیه، از این فیلسوف دعوت کرد تا پسرش اسکندر را آموزش دهد. ارسطو طی مدت هشت سال، به آموزش علوم مختلف و خصوصاً استراتژی‌های نوآورانه‌ی نظامی به شاهزاده‌ی مقدونی پرداخت؛ به‌گونه‌ای که در طی حیاتش نیز به خاطر آن مورد ستایش قرار گرفت. اسکندر مقدونی در سال 339 پیش از میلاد، به پادشاهی رسید و به این ترتیب فیلسوف بزرگ یونانی، بار دیگر به آتن بازگشت.

ارسطو بلافاصله پس از بازگشت به آتن، در منطقه‌ای به نام لیسیوم، مدرسه‌ای دایر کرد و با جذب دانش‌آموزانی از سرتاسر امپراتوری یونان، به تدریس علوم مختلف مشغول شد. این نویسنده در مدرسه‌ی لیسیوم، مجموعه‌ای کم‌نظیر از نسخه‌های خطی را نیز گردآوری کرد و یکی از اولین کتابخانه‌های بزرگ جهان را بنیان نهاد. ارسطو در لیسیوم، افزون بر تدریس و سیاست‌گذاری تحصیلی، تألیف کتاب‌های خود را نیز آغاز کرد و بنا بر برخی روایت‌ها، بیش از 200 اثر مکتوب را در این مدت به رشته‌ی تحریر درآورد؛ هرچند در طی چند سده پس از مرگش، بسیاری از این کتاب‌ها از بین رفت و امروز تنها 31 اثر مکتوب از این نویسنده و فیلسوف بزرگ یونانی باقی مانده است. ارسطو سرانجام در سن شصت‌ودوسالگی، به تاریخ 322 سال پیش از میلاد مسیح درگذشت و میراثی جاودان از خود برای بشر به یادگار گذاشت.

سیر نویسندگی ارسطو

نوشته‌های ارسطو به دو بخش تقسیم می‌شود: بخش اول کتاب‌هایی است که او منتشر کرده، اما طی سده‌های پس از مرگش از بین رفته و اکنون در دسترس ما نیستند؛ و بخش دوم، رساله‌های آموزشی این فیلسوف در هنگام تدریس را شامل می‌شود که ارسطو قصد انتشارشان را نداشت، اما شاگردانش پس از مرگ استاد، آن‌ها را گردآوری و تدوین کردند.

از جنبه‌ای دیگر، آثار باقی‌مانده از این نویسنده را می‌توان به چهار دسته تقسیم کرد: بخش اول را «ارغنون (The Organon)» می‌نامند؛ مجموعه‌ای از آثار ارسطو درباره‌ی منطق که خودش آن‌ها را «تحلیل» می‌نامد و شامل شش کتابِ «مقولات (Categories)»، «تعبیرات (On Interpretation)»، «قیاس (Prior Analytics)»، «برهان (Posterior Analytics)»، «جدل (Topics)» و «مغالطه (On Sophistical Refutations)» است. این بخش از کتاب‌های ارسطو، دربردارنده‌ی استدلال‌های او بر پایه‌ی پیش‌فرض‌های معطوف به نتیجه‌گیری است.

بخش دوم آثار ارسطو، نوشته‌های این نویسنده درباره‌ی «متافیزیک (Metaphysics)» را شامل می‌شود و به بررسی ماهیت هستی می‌پردازد. این فیلسوف یونانی در این دسته از آثار خود، درباره‌ی علیت، شکل و ماده بحث می‌کند. ارسطو متافیزیک را فلسفه‌ی اولی یا حکمت می‌خواند و بر موضوع «موجود بودن» تأکید داشت.

بخش سوم از آثار ارسطو درباره‌ی «بلاغت (Rhetoric)» است. از نظر این نویسنده، بلاغت عبارت است از قابلیت مشاهده‌ی هر مورد مشخص از ابزارهای موجود، برای متقاعدکردن. او سه روش اصلی بلاغت را شناسایی و معرفی کرد: اخلاق (ethos)، عاطفه (pathos) و منطق (logos). نوآوری‌ها و ابداعات ارسطو در زمینه‌ی بلاغت باعث شد که به این نویسنده عنوان «پدر بلاغت» داده شود.

چهارمین بخش از آثار ارسطو، «شاعرانه‌ها (Poetics)» است که جزو اولین آثار نمایشی در تاریخ هنر و اندیشه به‌حساب می‌آید. این فیلسوف بزرگ یونانی در این بخش، نظریه‌ای مخالف با نظرات استادش افلاطون را بیان می‌کند که معتقد بود شعر، از نظر اخلاقی مشکوک است و نباید در یک جامعه‌ی کامل وجود داشته باشد. از نظر ارسطو، تلاش‌های خلاقانه‌ای مانند تئاتر و شعر، خلوص سودمند احساسات جامعه را از طریق هنر فراهم می‌کند.

بهترین کتاب‌های ارسطو

کتاب اخلاق (Nicomachean Ethics) شناخته‌شده‌ترین مکتوب برجای‌مانده از ارسطو به‌حساب می‌آید که در حوزه‌ی فلسفه‌ی اخلاق نگاشته شده. این اثر فلسفی حاصل یادداشت‌برداری شاگردان این فیلسوف از کلاس‌های درس اوست که در ده بخش تدوین شده و شامل این عناوین است: «در خیر و سعادت»، «فضیلت»، «دنباله‌ی فضیلت: شجاعت و اعتدال مزاج»، «سایر فضایل»، «عدالت»، «فضایل عقلانى»، «عدم اعتدال و لذت»، «دوستى»، «دنباله‌ی دوستى» و «خوشى و سعادت واقعى». ارسطو در این اثر برجسته‌ی خود که با نام «اخلاق نیکوماخوس» یا «اخلاق نیکوماخوسی» نیز شناخته می‌شود، لذت را نفى و سعادت حقیقى انسان را بهره‌مندی از «حیات تأملی» می‌داند. این نویسنده، سعادت را مرادف با عمل تأمل می‌خواند و اعتقاد دارد که انسانِ دانشمند، تنها کسی است که مى‌داند خوشبخت‌ترین فرد روى زمین به‌حساب می‌آید.

کتاب فن شعر (De Poetica)، اثر مهم ارسطو درباره‌ی شعر به‌حساب می‌آید و در اواخر عمر نویسنده به نگارش درآمده است. این کتاب، اولین اثر مکتوب بازمانده در حوزه‌ی درام و آثار دراماتیک و نخستین رساله‌ی فلسفی موجود با تمرکز بر نظریه‌ی ادبی نیز به شمار می‌رود. کتاب فن شعر، برای قرن‌ها مفقود بود، تا آن‌که در اوایل دوره‌ی رنسانس، ترجمه‌ای لاتین از نسخه‌ی عربی این کتاب که به قلم ابن‌رشد نگاشته شده بود، منتشر شد و در دسترس همگان قرار گرفت.

کتاب سیاست (Politics)، از مهم‌ترین آثار ارسطو به شمار می‌آید که از یک سو بازتابی از فلسفه‌ورزی در دوره‌ی یونان باستان، و از سوی دیگر سرچشمه‌ی اصلی اندیشه‌هایی است که تا پایان قرون‌وسطی بر فلسفه‌ی سیاسی غرب تأثیر گذاشت. این اثر فلسفی، شامل شش بخش، به این شرح است: بخش اول به بحث در باب خانواده می‌پردازد. بخش دوم نظریه‌های افلاطون درباره‌ی حکومت‌داری را تحلیل می‌کند. بخش سوم درباره‌ی قانون اساسی است. بخش چهارم در تحلیل دموکراسی از نوع جمهوری نوشته شده و علت وقوع انقلاب‌ها را بررسی می‌کند. بخش پنجم روش تشکیل دموکراسی‌ها و چگونگی پایداری آن‌ها را توضیح می‌دهد. بخش ششم نیز یک حکومت مطلوب و کامل را معرفی می‌کند.

کتاب طبیعیات (Physics)، مجموعه‌ای از هشت کتاب ارسطو درباره‌ی علوم طبیعی است. این نویسنده و فیلسوف بزرگ یونانی، در این اثر مهم خود، ابتدا علم طبیعت و اصول آن را معرفی می‌کند، سپس به تحلیل معرفت و تبیین طبیعت می‌پردازد. در ادامه حرکت نامتناهی را توضیح می‌دهد، به تشریح مکان، خلأ و زمان می‌پردازد، و طبقه‌بندی، پیوستگی، علت و جاودانگی حرکات را تبیین می‌کند.

گفتنی‌ست سایت کتابراه، امکان دسترسی و مطالعه‌ی کتاب اخلاق، که از بهترین کتاب‌های ارسطو محسوب می‌شود را در اختیار علاقه‌مندان قرار داده است.

سبک نگارش و دیدگاه‌های ارسطو

ارسطو به‌خاطر نقش مهم خود در ابداع و پیشرفت طیفی وسیع از دانش‌های بشری، جزو بزرگ‌ترین فیلسوفان و اندیشمندان همه‌ی تاریخ به‌حساب می‌آید. آثار برجای‌مانده از او، تأثیری عمیق و همیشگی بر فلسفه، سیاست، اخلاق، ریاضیات، زیست‌شناسی و فیزیک گذاشته‌اند. برای مثال ارسطو در کتاب اخلاق، نظریه‌ای مهم درباره‌ی شیوه‌ی مناسب زندگی، مفهوم فضایل و نقش آن‌ها در بهره‌مندی از یک زندگی رضایت‌بخش ارائه می‌کند. این نویسنده در کتاب سیاست نیز، دیدگاه‌های سیاسی پیشگامانه‌ای در تعریف نقش دولت، حقوق شهروندی، شیوه‌های مختلف حکومت‌داری مطرح و تأکید می‌کند که یک حکومت ایده‌آل باید مبتنی بر آن قانون اساسی باشد که نیازها و خواسته‌های شهروندان را برآورده کند. نظرات ارسطو در باب سیاست و اخلاق، همچنان که قرن‌ها از مرگ او گذشته نیز، از پایه‌های مهم اندیشه‌ی بشری در این حوزه‌ها هستند.

ارسطو همچنین اولین اندیشمند تاریخ بود که به تشریح نظریه‌ی ادبی، نقد ادبی، و تفسیر و تحلیل ساختار ادبیات یونان پرداخت و نظریه‌هایش تأثیری عمیق بر نوع مطالعه‌ی ادبیات و هنر گذاشتند. این فیلسوف یونانی در زمینه‌ی متافیزیک نیز اثری جاودانه بر اندیشه‌ی بشر داشت و برای اولین‌بار به بررسی وجود، علیت و حرکت جوهری پرداخت. او همچنین به‌نوعی بنیان‌گذار علم فیزیک نیز محسوب می‌شود؛ کسی که برای اولین‌بار مفاهیمی مانند حرکت، مکان و زمان را مطرح کرده است.

ارسطو از نگاه دیگران

• ارسطو یکی از بزرگ‌ترین فلاسفه‌ی تاریخ بشر است. (برتراند راسل)
• تفکر ارسطو، کلید اصلی برای درک فلسفه و علم است. (توماس آکویناس)
• تفکر ارسطو برای همیشه در تاریخ فلسفه جاودانه خواهد بود. (آلبرت اینشتین)
• فلسفه‌ی ارسطو باعث شده است که ما بتوانیم بهترین روش‌های زندگی و تفکر را دریابیم. (موریس مرلوپونتی)
• ارسطو به‌عنوان پدر فلسفه‌ی سیاسی، به ما درکی بهتر از دموکراسی، جمهوریت و حکومت قانون می‌دهد. (جان رالز)
• پرونده‌ی تاریخی ارسطو، یکی از بزرگ‌ترین موضوعاتی است که هرگز موردتوجه فلاسفه و تاریخ‌نگاران قرار نگرفته است. (هانا آرنت)
• ارسطو به‌عنوان پدر فلسفه‌ی غرب، موجب شده که تمام فلاسفه‌ی پس از خودش، به دنبال پاسخ پرسش‌هایی باشند که او مطرح کرده است. (پیتر کاروتزر)
• ارسطو به‌عنوان پدر علم منطق، یکی از مهم‌ترین شخصیت‌های تاریخ علم است که به ما درکی بهتر از مفاهیمی مانند علم‌شناسی و منطق می‌دهد. (کارل پوپر)

جملات برگزیده ارسطو

• از هنر، پدیده‌هایی ناشی می‌شود که صورت آن‌ها در روان هنرمند استقرار دارد. (کتاب متافیزیک)
• هر فنی و هر کاوشی، و به همین‌سان هر عمل و انتخابی، گمان می‌رود که خیری را هدف گرفته است؛ و به همین دلیل خیر را به‌حق، غایت همه‌ی امور دانسته‌اند. حال از آن‌جا که اعمال و فنون و علوم بسیار است، غایت آن‌ها نیز بسیار است. غایت فن طبابت، تندرستی است، و غایت کشتی‌سازی، کشتی است و غایت فن رزم‌آوری، پیروزی و غایت اقتصاد، ثروت است. (کتاب اخلاق)
• آن‌ها که استعداد طبیعی بیش‌تری دارند، نخست رفته‌رفته از بداهه‌گویی‌های خویش شعر می‌سازند. شعر در اندک‌زمانی، برحسب منش و طبع گوینده‌ی آن، بر دو نوع مختلف تقسیم می‌شود: آن‌ها که طبعی متین‌تر دارند و کارهای باشکوه و سلوک مردمان نیک‌سیرت را موضوع قرار می‌دهند، اما آن‌ها که مَنِشی فرودست دارند، سلوک مردمان فرومایه را تجسم می‌بخشند. گروه نخست در آغاز خدایان را با شعر ستوده و گروه دوم به هجو و هزل مردمان می‌پردازند. (کتاب بوطیقا)

ارسطو در میان ایرانیان

ارسطو در میان ایرانی‌ها نیز فیلسوفی بسیار شناخته‌شده به‌حساب می‌آید. آثار او از دیرباز، موردتوجه اندیشمندان و فلاسفه‌ای مانند ابن‌سینا، فارابی، ملاصدرا و مولانا قرار گرفته و بر اندیشه و نظریه‌های علمی این دانشمندان بزرگ، تأثیری عمیق داشته است.

آثار ارسطو را مترجمان بزرگی مانند حمید عنایت، محمدابراهیم باستانی پاریزی، عبدالحسین زرین کوب، فتح‌الله مجتبایی و محمدحسن لطفی به زبان فارسی ترجمه کرده‌اند.