معرفی و دانلود کتاب تجمل و سرمایه داری: روایت فرهنگی تاریخ تحول سرمایه‌داری

معرفی کتاب تجمل و سرمایه داری: روایت فرهنگی تاریخ تحول سرمایه‌داری

کتاب تجمل و سرمایه‌داری نوشته‌ی ورنر سومبارت بررسی تاریخیِ تأثیر اشراف و ثروتمندان نوظهور بر زندگی اجتماعی است. نویسنده در این کتاب با اسناد تاریخی نشان می‌دهد که چگونه سرمایه‌دارانی نوظهور باعث ایجاد نظامی سرمایه‌داری در جوامع غربی شدند و چگونه سرمایه‌ی حاصل از برقراری نظام سرمایه‌داری با ثروت و سرمایه دوران قبل از خود تفاوتی اساسی را در نظم اجتماعی رقم زد.

درباره‌ی کتاب تجمل و سرمایه‌داری

تا قبل از دوران استعمارگری و هجوم اروپاییان به شرق و آفریقا و کسب درآمد از منابع طبیعی آنان، ثروت و مال‌اندوزی به زمین‌داران محدود می‌شد. تجمل‌گرایی از ابتدا در بین نجبا نیز وجود داشت؛ آن‌ها تا قبل از قرون‌وسطی مالکینی بودند که از طریق اعمال فشار بر رعیت خود به ثروت‌اندوزی بیشتر میل داشتند. کتاب تجمل و سرمایه‌داری (Luxury and Capitalism) نوشته‌ی ورنر سومبارت (Werner Sombart) از نظرگاهی اقتصادی سعی در توجیه سرمایه‌داری دارد. نویسنده سعی می‌کند با ارائه‌ی مستندات مختلف، سیری تاریخی را نشان دهد و چرایی وجود یک نظام ساختاری را در تبیین میل و علاقه‌ای دیرین در میان اشراف، ثروتمندان نشان دهد: میل به تجمل‌گرایی.

ورنر سومبارت، در کتاب تجمل و سرمایه‌داری، از زمان قرون‌وسطا به بعد را مورد بررسی قرار می‌دهد و در هر دوره‌ی تاریخی، در دنیای غرب، نشان می‌دهد که پادشاهان و اشراف و مهم‌تر، فرزندانشان با تجمل‌گرایی چگونه بازار و دنیای اقتصادی جامعه را دستخوش تغییر کردند. برای مثال ورنر سومبارت در قرن هجدهم عوض شدن سلایق را دالی بر میل به انباشت مال و رقابتی شدن این میل می‌داند همچنین کسانی که دارای پست و مقامی می‌شدند برای نشان دادن ارزش خود باید ثروت خود را به شکلی نشان می‌دادند. در واقع ثروت‌اندوزی ارزش بوده است. بورژوایی که در جامعه‌ای سلسله‌مراتبی زندگی می‌کرد باید خود و ارزش شخصی خود را ثابت کند. این امر بیشتر تقاضا را برای کالاهای تجملی افزایش داد و به‌طور خاص منجر به ایجاد بازارهای جدیدی شد که اقتصاد را شکلی جدید بخشید. همان‌طور که میل به تجمل به‌شدت افزایش یافت، بازارها نیز برای تطبیق با آن افزایش یافتند. رشد بازارها بر مبنای کالاهای بی‌اهمیت (از نظر نیاز جامعه) و افزایش قیمت آن‌ها تورم بر کل اقتصاد بازار را موجب می‌شود. از سوی دیگر، ابزار تولید بر این مبنا ارتقا می‌یابند و کارگران جهت تولید محصولاتی بی‌اهمیت نیز وارد کار می‌شوند. بازار عرضه‌ی این تقاضاهای بی‌پایان را ارتقا می‌دهد و برای رشد خود مجبور بر بازتولید کالای تجملی می‌شود و بر این اساس نظامی سرمایه‌داری ناگزیر به وجود می‌آید و هرروز از این میل بیشتر تغذیه می‌کند.

تأثیر تجمل بر بازار نیز بحث محوری کتاب تجمل و سرمایه‌داری است؛ از دیدگاه نویسنده بحث اخلاقی ثروت‌اندوزی نیز مدنظر نبوده است، گرچه بسیاری از صاحب‌نظران قبل و یا هم‌دوره‌اش بر دور از اخلاق بودن این رفتار تأکید کرده‌اند، اما ازآنجایی‌که ورنر سومبارت اقتصاددان است به جنبه‌ی اقتصادی این موضوع تأکید بیشتری دارد. او سرمایه‌داری را فرزند تجمل‌گرایی می‌داند. شاید از دید بسیاری از هم‌عصرانش، از جمله ماکس وبر، این نگاه، نگاهی ساده‌انگارانه باشد، اما دارای توجیهی اقتصادی است. تمرکز در این کتاب بر قرن هجدهم و اتفاقات حاکم بر آن است. در کتاب تجمل و سرمایه‌داری از مثال‌های تاریخی بسیاری برای بسط و توضیح ایده‌ی خود استفاده می‌کند و نشان می‌دهد که این روند تاریخی، بازتولیدشونده و همواره در تکرار است. او شروع این روند را در کشف مناطق بیگانه و استعمار آن‌ها توسط اروپا می‌داند. زمین‌داران و اشراف اروپایی در این دوران خود را دارای یک زمین به بزرگی زادگاه خود می‌یافتند که دارای منابع غنی و معادن گران‌بها بود. ورنر سومبارت سرمایه‌داری را دارای چهار مرحله‌ می‌داند؛ پیشین، اولیه، پیشرفته و متأخر که اصطلاح سرمایه‌داری متأخر که به دوران پس از جنگ‌جهانی اول مربوط می‌شود نیز در بین نویسندگان پس از او بسیار مورداستفاده قرار گرفت.

کتاب تجمل و سرمایه‌داری با ترجمه‌ی امیرحسین مجتهد‌زاده توسط انتشارات دنیای اقتصاد نیز عرضه‌ شده و پیش روی شماست.

کتاب تجمل و سرمایه‌داری مناسب چه کسانی است؟

کتاب تجمل و سرمایه‌داری به همه‌ی علاقه‌مندان به دنیای اقتصاد و سیاست تقدیم می‌شود. همچنین علاقه‌مندان به مطالعات اجتماعی این کتاب را مفید خواهند یافت.

با ورنر سومبارت بیشتر آشنا شویم

ورنر سومبارت (1863) اقتصاددان، تاریخدان و جامعه‌شناس آلمانی بود. او از دانشمندان برجسته‌ و از فیلسوفان قاره‌ای در ربع اول قرن بیستم محسوب می‌شد. ورنر سومبارت پسر یک سرمایه‌دار بود که تمکن مالی خوبی داشت. او حقوق و اقتصاد را در دانشگاه‌های پیزا، برلین و رم خواند و در سال 1888 بود که دکترای خود را دریافت کرد. رویکرد مارکسیستی‌ او بعدتر سبب شد از تدریس‌اش در دانشگاه‌ها جلوگیری شود.

سومبارت، در آن زمان، مارکسیست مهمی بود، کسی که از آرای کارل مارکس استفاده و آن را تفسیر می‌کرد و بسیاری از صاحب‌نظران از جمله انگلس او را تحسین می‌کردند. سومبارت به‌عنوان یکی از دانشگاهیان آلمانی که به سیاست اجتماعی معاصر اهمیت می‌دهد، در حدود سال 1888 به همراه دوست و همکارش ماکس وبر به انجمن سیاست اجتماعی پیوست. در آن زمان این انجمن متشکل از اقتصاددانان آلمانی وابسته به مکتب تاریخی بود که نقش اقتصاد را اساساً به‌عنوان یافتن راه‌حل برای مشکلات اجتماعی عصر می‌دانستند و پیشگام مطالعات آماری در مقیاس بزرگ درباره مسائل اقتصادی بودند. ورنر سومبارت در بیست سال پایان عمرش نظام در حال ظهور آلمانی را -یعنی ناسیونال سوسیالیسم- را ایده‌ای مناسب برای زندگی اجتماعی دید و به سمت نازیسم آلمان گرایش یافت. سومبارت در سال 1941 درگذشت.

در بخشی از کتاب تجمل و سرمایه داری: روایت فرهنگی تاریخ تحول سرمایه‌داری می‌خوانیم

هنگامی‌که دلایل رشد غول‌آسای این شهرها را بررسی می‌کنیم، درمی‌یابیم همان عوامل شهرسازی که در رشد شهرهای قرون وسطی نقش داشته‌اند در رشد این شهرها نیز دخیل بوده‌اند. به‌علاوه که این رشد به‌خودی‌خود نیز شایان‌توجه‌ است (شهرهای بزرگ اوایل دورۀ سرمایه‌داری اساسا شهرهای مصرفی شناخته می‌شوند). شاخص‌ترین مصرف‌کنندگان این شهرها برای ما آشنا هستند: شاهزاده‌ها، کشیش‌های اعظم و نجیب‌زادگان که حالا گروه جدیدی به آن‌ها ملحق شده‌اند: «سرمایه عالی» (که می‌توان آنرا طبقه‌ای از مصرف‌کنندگان محسوب نمود، بدون اینکه بخواهیم کارکرد «تولیدکننده‌» ی آن را در سازماندهی سیاسی- اقتصادی بی‌ارزش برشماریم). بزرگ‌ترین شهرها به این دلیل به چنین درجه‌ای از توسعه دست یافتند که محل سکونت بیشترین میزان مصرف‌کنندگان بزرگ بودند. به همین دلیل است که توسعۀ شهرها اساسا به‌دلیل تمرکز مصرف در مراکز شهرنشینی کشوری مشخص صورت گرفت.

صحت این دیدگاه را می‌توان وارونه اثبات کرد، با اشاره به اینکه «تولیدکنندگان»، تجارت و صنعت نمی‌توانستند شهرهایی را که در آن‌ها قرار‌داشتند خارج از اندازه‌ای متوسط رشد دهند. شهرهای تماما تجاری، برای مثال بریستول که مسافری در حدود نیمۀ قرن هجدهم آن را «بزرگ‌ترین، پرجمعیت‌ترین و پررونق‌ترین مکان جزیره و یکی از شهرهای اصلی اروپا» نامیده است، یا سایر شهرهای پررونق تجاری انگلستان در آن دوره، ‌ اکستر، لین، نوریچ، یارموث و غیره) بیش از ۳۰ هزار تا ۴۰ هزار ساکن نداشتند، درحالی‌که لندن مدت‌ها پیش از شاخص نیم میلیون گذشته بود. به‌طورکلی، صنعت هیچ‌گونه توانایی ذاتی برای توسعۀ شهرهای بزرگ نداشت. مراکز صنعتی قرن هجدهم، شهرهای معدنی یا مراکز صنایع خانگی، مانند نیوکسل، گلاسگو، لیدز، منچستر و بیرمینگام در انگلستان؛ ایزلون، پاردبورن، گوار و هیرشبرگ در آلمان، شهرهایی با اندازۀ متوسط یا کوچک‌تر هستند. تا ‌پیش از پایان قرن هجدهم، نه بریتانیای کبیر و نه آلمان، به استثنای پایتخت‌هایشان، نمی‌توانستند به شهری با جمعیتی بیش از ۱۰۰ هزار نفر ببالند.

فهرست مطالب کتاب

فصل اول. جامعه جدید
منابع و مأخذ
1- دربار
2- ثروت طبقۀ متوسط
3- نجابت نو
فصل دوم. شهر
1- شهرها در قرن‌های شانزدهم، هفدهم و هجدهم
2- خاستگاه و ساختار درونی شهرها
3- نظریه‌های شهر در قرن هجدهم
فصل سوم. دنیوی ساختن عشق
منابع و مأخذ
1- پیروزی عشق نامشروع
۲- روسپی
فصل چهارم. توسعه تجمل
منابع و مأخذ
1- تعریف تجمل و ذات آن
2- دربارها
3- شوالیه‌ها و نوکیسه‌ها به‌مثابه مقلّدان دربار
4- پیروزی زنان
فصل پنجم. سرمایه‌داری- فرزند تجمل
1- طرح درست و غلطِ مسئله
2- تجمل و تجارت
3- تجمل و کشاورزی
4- تجمل و صنعت