معرفی و دانلود کتاب آگاهی: راهنمایی برای کشف رمز و راز بنیادین ذهن

معرفی کتاب آگاهی: راهنمایی برای کشف رمز و راز بنیادین ذهن

کتاب آگاهی: راهنمایی برای کشف رمز و راز بنیادین ذهن نوشته‌ی آناکا هریس، بر اساس یافته‌های علمی، مفهوم آگاهی را در انسان‌ها، حیوانات، گیاهان و مواد بررسی می‌کند. این کتاب پرفروش نیویورک‌ تایمز از تعاریفِ کلیشه‌ای درباره‌ی ماهیت جهان عبور می‌کند و تفاوت‌های بنیادینِ ادراکِ ما از آگاهی را با تعریفِ علم عصب‌شناسی به بحث می‌گذارد.

درباره‌ی کتاب آگاهی: راهنمایی برای کشف رمز و راز بنیادین ذهن

وقتی از آگاهی حرف می‌زنیم دقیقاً از چه حرف می‌زنیم؟ آگاهی مفهومی گسترده است که در معانی زیادی به کار می‌رود. آگاهی به‌زعم یک فیلسوف معروف، کیفیتی از «بودن» است. آناکا هریس (Annaka Harris) در کتاب آگاهی: راهنمایی برای کشف رمز و راز بنیادین ذهن (Conscious: A Brief Guide to the Fundamental Mystery of the Mind) با همین از آگاهی سروکار دارد. او در این کتاب به سؤالات زیادی درباره‌ی موضوع آگاهی پاسخ می‌دهد. سؤالاتی از این قبیل که در چه مرحله‌ای از رشدِ آدمی آگاهی شکل می‌گیرد؟ آیا ماده هم آگاهی دارد و چه چیز موجب برانگیخته شدن آگاهی در ماده می‌شود؟

رمز و راز آگاهی یکی از پیچیده‌ترین معماهای بشری است. کتاب آگاهی: راهنمایی برای کشف رمز و راز بنیادین ذهن، پیش‌فرض‌های ما را نسبت به تمام پدیده‌های جهان هستی دگرگون می‌کند. ما از قدرت شهودی برخورداریم که در بسیاری موقعیت‌ها بدون آگاهی از استدلال‌های منطقی، نجاتمان داده است. این شهودِ ذاتی و طبیعی موقعیت خطر را شناسایی می‌شود و مانعِ ورود ما به آن می‌شود. مغز ما اغلب در حال پردازش نشانه‌ها و سرنخ‌های مفیدی است که ممکن است لزوماً از آن‌ها آگاه نباشیم. درست است که شهود یا همان حس ششم ما در بسیاری موارد درست عمل می‌کند، اما همیشه هم این‌طور نیست. گاهی نمی‌توان مطمئن بود که شهود ما منطبق بر نتایج علمی است. شهود صرفاً حسی قدرتمند است که می‌گوید چیزی درست است بدون اینکه ما از دلایلِ پسِ این احساس آگاهی یا شناخت داشته باشیم. در فصلِ دومِ کتاب آگاهی: راهنمایی برای کشف رمز و راز بنیادین ذهن، شهود انسان درباره‌ی آگاهانه بودن یا نبودنِ رویدادها ارزیابی خواهد شد.

حال این سؤال مطرح می‌شود که گیاهان و حیوانات نیز از آگاهی برخوردارند؟ تحقیقات نشان داده‌اند که گیاهان دو عملِ واکنش به آسیب فیزیک و مراقبت از دیگران را به‌طرز پیچیده‌ای انجام می‌دهند. گیاهان همچنین دارای حافظه هستند و نسبت به دما و لمس واکنش نشان می‌دهند. این موضوع نشان از آگاهی در گیاهان دارد. نوعی حافظه‌ی میان‌نسلی نیز در تحقیقاتِ اخیر برای حیوانات در نظر گرفته شده است.

آناکا هریس این روند را در هوش مصنوعی نیز ردیابی می‌کند. همه‌ی ما درحال‌حاضر بر این مسئله توافق داریم که سخنانی که یک ربات می‌گوید نشئت‌گرفته از آگاهی نیست و طبق الگوریتمی برنامه‌ریزی‌شده گفته می‌شود. حال اگر برنامه‌ای که به ربات داده می‌شود، حاوی مطالبی احساسی باشد می‌توان گفت که ربات از احساس و آگاهی برخوردار است؟ آناکا هریس این‌گونه به این سؤال پاسخ می‌دهد که انتظار می‌رود تکنیک‌های یادگیری عمیق در آینده، این ماشین‌ها را قادر سازد تا افکار و احساساتِ به‌ظاهر آگاهانه‌ای را بیان کنند، اما خودِ یک رفتار لزوماً نشان‌دهنده‌ی آگاهی نیست. این مورد در انسان‌ها نیز وجود دارند؛ آن‌هایی که بدون تجربه‌ی یک احساس، صرفاً کلماتی را بر زبان می‌آورند، از خودآگاهی برخوردار نیستند.

آناکا هریس در کتاب آگاهی: راهنمایی برای کشف رمز و راز بنیادین ذهن با بیان استدلال‌های چالش‌برانگیز، این امکان را در اختیار مخاطب قرار می‌دهد که از نو راجع‌به همه‌چیز فکر کند و خود را از قیدوبندهای تفکرهای از پیش موجود رها سازد. او همچنین تمرین‌های عملی و کاربردی زیادی برای رسیدن به ذهنی آگاه ارائه می‌کند.

انتشارات ذهن‌آویز این اثر را با ترجمه‌ی مهرناز نوروزی چاپ کرده است.

نکوداشت‌های کتاب آگاهی: راهنمایی برای کشف رمز و راز بنیادین ذهن

• اگر تاکنون به این موضوع فکر کرده‌اید که آگاهی شما از کجا می‌آید، این کتاب دریچه‌های جدیدی از آگاهی به روی شما باز می‌کند. (آدام گرانت، نویسنده‌ی پرفروش نیویورک‌تایمز)

• هریس آینه‌ای به سمتمان می‌گیرد که بازتابی که در آن می‌بینیم، به‌طرز شگفت‌آوری ناآشناست. (ناتالیا هولت، نویسنده‌ی پرفروش نیویورک‌ تایمز)

• رشد چشمگیر هوش مصنوعی، به رمزوراز جهان افزوده است. تلاش هریس برای ارائه‌ی تصویری دقیق از آگاهی ستودنی است. (پروفسور ماکس تگمارک)

• مقدمه‌ای خوب بر یک راز بنیادین که علم از دوران باستان تاکنون با آن دست‌وپنجه نرم می‌کند. (کریستف کخ، عصب شناس)

• یک ماجراجوییِ فلسفی عمیق. (ربکا گلدشتاین، فیلسوف)

کتاب آگاهی: راهنمایی برای کشف رمز و راز بنیادین ذهن برای چه کسانی مناسب است؟

افرادی که به شناخت سازوکارهای ذهنی انسان و رسیدن به خودآگاهی تمایل دارند را به خواندن این کتاب دعوت می‌کنیم.

در بخشی از کتاب آگاهی: راهنمایی برای کشف رمز و راز بنیادین ذهن می‌خوانیم

دانشمندان علوم اعصاب، که آگاهی را مطالعه می‌کنند، بیشتر به تفاوت در سطح مغز میان عملکردهای ظاهراً آگاهانه و ناخودآگاه بدن (شما از خواندن کلمات در این صفحه و در این لحظه آگاهید، اما از فعالیت کلیه‌های خود آگاه نیستید) و وضعیت‌های خودآگاه و ناخودآگاه (مثلاً بیدار بودن در مقابل خواب عمیق) علاقه‌مندند. برخی فرضیه‌های مختلف موجود حاکی از آن است که مناطق خاصی از مغز یا انواع پردازش عصبی، یک تجربه‌ی آگاهی می‌آفرینند؛ برخی دانشمندان، از جمله فرانسیس کریک و کریستف کخ، حتی حدس زده‌اند که فرکانس برانگیختن نورون‌هاست که موجبِ آگاهی آ‌ن‌ها می‌شود.

کریک و کخ با انجام‌دادن تحقیقاتی بر سیستم بینایی، تلاش کردند منبع آگاهی را در مغز مشخص کنند. آ‌ن‌ها امیدوار بودند بهتر بفهمند که ما کدام نوع از محرک‌های بصری را آگاهانه پردازش می‌کنیم و از دیدن آن آگاهیم و مغزمان به کدام محرک‌ها پاسخ می‌دهد؛ اما ما هیچ آگاهی هوشیارانه‌ای از آن نداریم (پردازش زیربنایی) و نمی‌دانیم کدام بخش‌های مغز مسئول انواع مختلف پردازش‌اند. درحالی‌که این نوع تحقیق سودمند و جالب است؛ اما محدود است. گرچه دانش ما را از مغز و تجربیات انسانی افزایش می‌دهد، اما نمی‌تواند در وهله‌ی اول چیزی درخصوص اینکه آگاهی چیست به ما بگوید و همچنین به ما کمک نمی‌کند بفهمیم که آیا انواع دیگر سیستم‌ها، جان‌دار یا بی‌جان، می‌توانند تجربه کنند یا خیر.

فهرست مطالب کتاب

1. راز پنهان در ساده‌نگری
2. شهود و توهم
3. آیا آگاهی غیرجبری و آزادانه است؟
4. در امتداد راه
5. ما چه کسی هستیم؟
6. آیا آگاهی همه‌جا گسترده است؟
7. فراتر از پان‌سایکیزم
8. آگاهی و زمان