معرفی و دانلود کتاب یک فیلم، یک جهان: جن گیر

معرفی کتاب یک فیلم، یک جهان: جن گیر

مارک کرمود در کتاب یک فیلم، یک جهان: جن گیر یک فیلم جنجالی به همین نام (جن‌گیر) را مورد بررسی قرار می‌دهد. نویسنده در اثر خود تلاش می‌کند فرآیند شکل‌گیری داستان جن‌گیر را توضیح دهد، به حواشی اکران آن بپردازد و در نهایت، جنجال‌هایی که این فیلم در پی داشته را بررسی کند. بررسی کامل مراحل فنی ساخت فیلم و همچنین مجادلات میان ویلیام فرید کین (کارگردان جن‌گیر) و ویلیام پیتر بلتی (نویسنده‌ی رمانی که این فیلم با اقتباس از آن به نمایش درآمده) از دیگر بخش‌های این کتاب جذاب هستند.

درباره‌ی کتاب یک فیلم، یک جهان: جن گیر

کتابی که در اختیار دارید، با نام یک فیلم، یک جهان: جن گیر (The Exorcist) نقد و تفسیر فیلمی به همین نام، یعنی جن‌گیر به قلم مارک کرمود است. این فیلم با الهام از رمان جن‌گیر نوشته‌ی ویلیام پیتر بلتی ساخته شده است و می‌توان آن را از برترین آثار ژانر وحشت به شمار‌ آورد. بد نیست اشاره کنیم رمان جن‌گیر که اولین بار در سال 1973 منتشر شده، پنجاه و هفت هفته‌ی پیاپی در فهرست پرفروش‌ترین‌های نیویورک تایمز قرار داشته و هفده هفته‌ی پیاپی جایگاه نخست آن را از آن خود کرده است.

داستان فیلم جن‌گیر از این قرار است: دختربچه‌ای به نام ریگان توسط شیطان تسخیر شده است و مادر او، کریس مک‌نیل، در تلاش برای نجات دختر خویش است. در واقع او به هر دری می‌زند تا بتواند دخترش را از چنگال شیطان نجات دهد. او در این میان به یک کشیش جوان مراجعه می‌کند و در واقع همین‌جاست که متوجه می‌شود دخترش توسط شیطان به تسخیر درآمده. کشیش جوان درخواست می‌کند خود به کار جن‌گیری بپردازد، اما پیشنهاد کلیسا برای انجام این کار، شخصی باتجربه‌تر به نام پدر مرین است.

از بازیگران فیلم جن‌گیر می‌توان به الن برستین در نقش کریس مک‌نیل، ماکس فون سیدو در نقش لنکستر مرین، جیسون میلر در نقش دامین کاراس و لیندا بلر در نقش رگان مک‌نیل اشاره کرد. تاریخ انتشار این اثر همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم، 26 دسامبر 1973 است. کارگردان این اثر نیز ویلیام فریدکین بوده است.

در اولین روزی که جن‌گیر به نمایش عمومی درآمد و روی پرده‌ی نقره‌ای سینما رفت، چنان استقبالی از آن صورت گرفت که پلیس مجبور شد از گاز اشک‌آور استفاده کند تا افرادی را که موفق نشده بودند بلیط تهیه کنند و پشت در سینماها تجمع کرده بودند، پراکنده سازد. حتی در روزهای نخستین اکران فیلم، بعضی از تماشاگران با دیدن صحنه‌های فیلم جن‌گیر بیهوش شدند و کار گروهی از آن‌ها نیز به بیمارستان کشید...!

ویراست اصلی کتاب یک فیلم، یک جهان: جن گیر در سال 1997 منتشر شد. در آن زمان، تنها یک نسخه‌ی دو ساعته از فیلم جن‌گیر وجود داشت که در سال 1973 در سینماها به نمایش درآمده بود. نسخه‌ای که پیش روی شماست، ویراست دوم این کتاب است. مارک کرمود (Mark Kermode)، نویسنده‌ی این کتاب، در سال 1998 تحقیقاتی را برای مستندی به نام «ترس از خدا» انجام داد که طی آن موفق شد بسیاری از صحنه‌های حذف‌شده‌ی جن‌گیر را بازسازی کند. او در دیباچه‌ی جدیدی که به چاپ دوم کتاب یک فیلم، یک جهان: جن گیر اضافه شده، به شرح این سکانس‌های حذف شده نیز می‌پردازد. بد نیست بدانید سرانجام، علی‌رغم همه‌ی مخالفت‌ها، کارگردان جن‌گیر در سال 2000 نسخه‌ای صد و سی و دو دقیقه‌ای از فیلمش را ارائه داد. بااین‌حال مارک کرمود فصول یکم تا چهارم کتاب یک فیلم، یک جهان: جن گیر را نسبت به ویراست اصلی 1997 بدون تغییر باقی گذاشته تا یکپارچگی متن اصلی حفظ شود.

مارک کرمود در کتاب خود بیان می‌کند که انتشار این فیلم مخالفت‌های زیادی را برانگیخت. این اثر چنان در بریتانیا نفوذ پیدا کرد که باعث شد نسخه‌های ویدیویی‌اش ممنوع شود. با وجود این که زمان زیادی از ساخت فیلم می‌گذرد، همچون معمایی لاینحل ذهن طرفداران و منتقدانش را به خود مشغول ساخته و هنوز چنان قدرت تأثیرگذاری‌ای دارد که می‌تواند مخاطبان را به وجد آورد یا آن‌ها را پریشان کند.

آنچه در ادامه می‌خوانید، نام برخی از فصول کتاب حاضر هستند: «یادداشتی درباره‌ی ویراست دوم کتاب»، «دیباچه»، «آغاز»، «حاشیه»، «ورطه»، «بگذار تمنایم به بارگاهت راه یابد»، «شب‌نشینی با دو بیل» و «کتاب‌شناسی». کتاب یک فیلم، یک جهان: جن گیر را ایمان رهبر به زبان فارسی ترجمه کرده و انتشارات خوب آن را در دسترس علاقه‌مندان به فیلم جن‌گیر قرار داده است.

درباره‌ی مجموعه‌ی یک فیلم، یک جهان

مجموعه‌ای که پیش روی شماست، با نام «یک فیلم، یک جهان» تک‌نگاری‌هایی را درباره‌ی اثرگذارترین فیلم‌های تاریخ سینما در بر می‌گیرد. آنچه در انتخاب کتاب‌های این مجموعه مدّ نظر قرار داده شده، اهمیت فیلم‌ها است. به عبارت دیگر، از میان چنین مجموعه‌ی انگلیسی و فرانسوی، کتاب‌هایی انتخاب شده‌اند که تا جای ممکن با تاریخ کتاب‌های سینمایی منتشرشده در ایران ارتباطی داشته باشند و جای خالی آن‌ها در میان آثاری از این دست، احساس شود. بابک کریمی، دبیر مجموعه‌ی یک فیلم، یک جهان در توضیح مجموعه‌ی نامبرده چنین می‌گوید: «هر کتابی در مجموعه‌ی یک فیلم، یک جهان، درصدد است فیلم مورد مطالعه‌اش را به وسعت یک جهان ببیند.» آنچه در ادامه مطالعه می‌کنید، نام برخی از مجلدهای منتشرشده ذیل مجموعه‌ی حاضر است:

• یک فیلم، یک جهان: اسکله
• یک فیلم، یک جهان: بانی و کلاید
• یک فیلم، یک جهان: بودو از غرق شدن نجات یافت
• یک فیلم، یک جهان: آینه
• یک فیلم، یک جهان: سوسپیریا
• یک فیلم، یک جهان: حالا نگاه نکن
• یک فیلم، یک جهان: در حال و هوای عشق
• یک فیلم، یک جهان: درخت زندگی
• یک فیلم، یک جهان: آن‌ها زندگی می‌کنند
• یک فیلم، یک جهان: شب مردگان زنده
• یک فیلم، یک جهان: هیروشیما عشق من

کتاب‌های مجموعه‌ی یک فیلم، یک جهان به همت انتشارات خوب منتشر شده‌اند و شما می‌توانید نسخه‌ی الکترونیکی همه‌ی عناوینی را که بالاتر ذکر کردیم، از وب‌سایت یا اپلیکیشن کتابراه دریافت کنید.

جوایز و افتخارات فیلم جن‌گیر

• برنده‌ی جایزه‌ی اسکار بهترین میکس صدا
• برنده‌ی جایزه‌ی اسکار بهترین فیلم‌نامه‌ی اقتباسی
• برنده‌ی جایزه‌ی گلدن گلوب بهترین بازیگر نقش مکمل
• برنده‌ی جایزه‌ی گلدن گلوب بهترین کارگردانی
• برنده‌ی جایزه‌ی گلدن گلوب بهترین فیلم درام
• برنده‌ی جایزه‌ی گلدن گلوب بهترین فیلم‌نامه
• و ...

کتاب یک فیلم، یک جهان: جن گیر برای چه کسانی مناسب است؟

کتاب یک فیلم، یک جهان: جن گیر برای علاقه‌مندان به سینما مناسب است. همچنین اگر از طرفداران فیلم جن‌گیر هستید، مطالعه‌ی این نقد احتمالاً برای‌تان لذت‌بخش خواهد بود.

در بخشی از کتاب یک فیلم، یک جهان: جن گیر می‌خوانیم

بخش عمده‌ی اتهامات "ویلسون برایان کی" درباره‌ی تأثیر منفی جن‌گیر روی ناخودآگاه مثل بسیاری از نقدهای دیگر آن دوره یا شدیداً اغراق‌آمیز و یا کاملاً نادرست بود. آن‌طور که او می‌گوید، «زمانی که [مرین] نفسش را بیرون می‌دهد، چهره‌ی شبح‌واری لحظه‌ای بر پرده ظاهر می‌شود که تعمداً از چشم مخاطب پنهان می‌ماند». اما هر چقدر هم در تصویر ثابت فیلم دقیق شویم، باز هم امکان ندارد چنین چیزی ببینیم.

ویلسون برایان کی در یک مورد به حقیقت نزدیک‌تر می‌شود: اعلام می‌کند که نمایی با تأثیری ناخودآگاه در رؤیای اضطراب‌آور کَرَس درباره‌ی مادر مرده‌اش وجود دارد، جایی که «چهره‌ی پدر کَرَس لحظه‌ای مثل شبح نقاب مرگ کل پرده را دربر می‌گیرد با پوستی سفید و چرب، دهانی به سرخی زخمی عمیق و چهره‌ای که کلاه یا لفافه‌ای سفید محاصره‌اش کرده است». حق با او بود که می‌گفت سکانس رؤیا حاوی نمایی «با تأثیری ناخودآگاه» است (شاید فشرده‌ترین فراز فیلم همین باشد)؛ چهره‌ای شبح‌آسا را از گوشه‌ی چشم می‌بینیم که در میان مونتاژ شگفت‌انگیز تصاویر متمایز و شمایل‌های درهم‌وبرهم لحظه‌ای بر پرده نقش می‌بندد. اما هیچ «کلاه یا لفافه‌ی سفیدی» این صورت را دربر نگرفته است و همان‌طوری که فریدکین در سال 1991 توضیح داده، اصلاً چهره‌ی پدر کَرَس نیست:

این‌ها نماهایی بودند که از گریم آزمایشی روی صورت بدل لیندا بلر، آیلین دیتز، گرفته بودیم، اما به دردمان نخوردند. قرار بود لیندا بلر را این‌طوری گریم کنیم. من مخالفت کردم، چون با آن‌چه در فیلم برای دختر رخ می‌داد هیچ پیوند روایی ارگانیکی نداشت. فقط گریم بود، اما به نظرم اگر همان‌طوری که دیدیم لحظه‌ای بر پرده ظاهر می‌شد می‌توانست تأثیرگذار باشد. به این ترتیب نماهایی را که قرار نبود در فیلم اصلی جایی داشته باشند برداشتم و آن‌ها را به صورت تجربی کات زدم.

فهرست مطالب کتاب

سپاسگزاری
یادداشتی درباره‌ی ویراست دوم کتاب
دیباچه
آغاز
حاشیه
ورطه
بگذار تمنایم به بارگاهت راه یابد
مؤخره
ضمیمه: شب‌نشینی با دو بیل
پی‌نوشت‌ها
کتاب‌شناسی