زندگینامه و معرفی بهترین کتاب‌های افلاطون
افلاطون فیلسوف یونان باستان، شاگرد سقراط، معلم ارسطو و بنیان‌گذار آکادمی، اولین دانشگاه مدرن در دنیا، است. او که با آثار فلسفی بی‌نظیرش جهان را مبهوت خود کرده، در تمام عرصه‌ها از جمله اخلاق، سیاست، ریاضیات، متافیزیک، منطق، زیبایی‌شناسی و معرفت‌شناسی کتاب‌های ارزنده‌ای را تألیف کرده. کتاب‌های «جمهور» و «ضیافت» از مهم‌ترین و بهترین آثار افلاطون به شمار می‌آیند.
زندگینامه افلاطون
افلاطون (Plato) در سال 427 قبل از میلاد در آتن و یک سال بعد از مرگ پریکلس، دولتمرد بزرگ آتنی، در خانواده‌ای اشرافی و بااصل‌ونسب به دنیا آمد. نسب پدرش آریستون به کودروس آخرین پادشاه یونان می‌رسید و مادرش، پریشکنه نسبتی با سولون قانون‌گذار و غزل‌سرای آتنی داشت.
گلاکون و آدیمانوس برادران افلاطون بودند و از آنتیوفون به‌عنوان برادر ناتنی او نام برده می‌شود. گفته شده نام اصلی افلاطون، آریستوکلس بوده است که بر طبق روایتی، مربی کُشتی‌اش به‌دلیل هیکل تنومند و سینه‌ی ستبرش، او را افلاطون به معنای فراخ و آزادمنش مینامد. روایت دیگری هم دلیل انتخاب این اسم را فصاحت بیان و وسعت سبک او بیان می‌کند.
افلاطون در جوانی یکی از اعضای حلقه‌ی اطراف سقراط بود و از بااستعدادترین شاگردانش محسوب می‌شد. سقراط همیشه به گفتگو کردن با افراد عام و خاص مشهور بود. شیوه‌ای که افلاطون در آثارش بسیار از آن بهره برده است، تا جایی‌که به این دسته از آثار افلاطون، لقب «سقراطی» یا «دیالوگ‌های سقراطی» می‌دهند.
افلاطون پس از مرگ سقراط
افلاطون به‌شدت تحت تأثیر زندگی و مرگ سقراط قرار گرفت و فعالیت‌های استادش، به نقطه‌ی شروع فلسفه‌ورزی‌های او تبدیل شد. آن‌طور که از کتاب «نامه‌ی هفتم (Seventh Letter)» افلاطون برمی‌آید رفتار الیگارشی و دموکراسی با سقراط سبب شد که افلاطون در اجتماع عموم با احتیاط بیشتری قدم بردارد.
در سال 403 ق.م. دموکراسی در آتن احیا شد و افلاطون امیدوار بود که بتواند وارد سیاست شود. با این حال، به نظر می‌رسد افراط‌های زندگی سیاسی آتنی، او را متقاعد کرد که از جاه‌طلبی‌های سیاسی دست بکشد. به‌خصوص بعد از محاکمه‌ی سقراط و اعدام خودخواسته‌اش، افلاطون تصمیم گرفت که دیگر در آتن کاری به سیاست نداشته باشد.
برخی منابع نشان می‌دهند که افلاطون، پس از مرگ سقراط سفرهای متعددی به یونان، ایتالیا و مصر داشته است. او در ایتالیا با فیثاغورث آشنا شد و به ارزش ریاضیات پی برد و با استفاده از نظریاتی که از شاگردان فیثاغورث به دست آورد، ایده‌هایش را شکل داد. گفته می‌شود پیروان فیثاغورث بر فلسفه‌ی افلاطون تأثیرگذار بوده‌اند. افرادی که در کتاب «فایدون (Phaedo)» افلاطون مورد انتقاد قرار گرفته‌اند درحالی‌که در کتاب «فیلبوس (philebus)» با احترام از آن‌ها یاد می‌شود.
به نظر می‌رسد سفرهای افلاطون به سیراکوزِ ایتالیا باعث شکل‌گیری دلبستگی عمیق او به دیون، از نزدیکانِ دیونوسیوس، حاکم ستمگر سیراکوز، شده است. افلاطون به اصرار دیون، پذیرفت که آرمان فیلسوف شاه را که شرح آن در کتاب «جمهور» آمده است، با آموزش به دیونوسیوس جوان تحقق ببخشد اما این پروژه شکست خورد و در پی آن دیون به قتل رسید.
جنگ پلوپونز بین سال‌های 431 تا 404 ق.م. میان آتن و اسپارت در جریان بود. افلاطون از 409 ق.م. تا 404 ق.م. در خدمت سربازی بود اما در این مدت به‌جای یک شغل نظامی، خواهان شغلی سیاسی بود.
افلاطون و تأسیس آکادمی
افلاطون در دهه‌ی 380 ق.م، پس از بازگشت به آتن در چهل‌سالگی مدرسه‌ی علوم، فلسفه و ادبیات را تأسیس کرد و به یاد آکادموس پهلوان یا به گواه برخی منابع به دلیل محل احداث آن در بیشه‌ی آکادموس، نام آکادمی را بر آن گذاشت. واژه‌ای که باعث شکل‌گیری اصلاح انگلیسی آکادمیک شد.
دلایل او برای راه‌اندازی آکادمی به سابقه‌ی حضورش در عرصه‌ی سیاست مربوط می‌شد. افلاطون به‌شدت از استانداردهایی که مقامات دولتی آتن اجرا می‌کردند ناامید شده بود. به همین خاطر با تأسیس آکادمی، امیدوار بود که بتواند دولتمردان لایق‌تری تربیت کند.
آکادمی اولین دانشگاه مدرن در دنیا محسوب می‌شود که توانست افراد بااستعدادی را جذب کند و پرورش بدهد. ته‌تتوس و ادوکسوس کنیدوسی، ریاضی‌دان‌های برجسته‌ی یونانی از جمله افرادی بودند که با آکادمی ارتباط داشتند. با اینکه نوابغ بسیاری از آکادمی فارغ‌التحصیل شده‌اند اما هیچ‌یک به‌قدر ارسطو مشهور نیستند. او همچنین به مدت 20 سال عضو آکادمی بود.
آکادمی تا سال 84 ق.م. و تا پیش از آنکه سولا آن را ویران کند فعال بود. البته در برخی منابع آمده است که این دانشگاه تا سال 529 میلادی و به مدت 9 قرن برقرار بود تا اینکه امپراطور مسیحی، ژوستینانوس به دلیل اینکه آن را یک مؤسسه‌ی بت‌پرستی می‌دانست، دستور ویرانی‌اش را صادر کرد.
دسته‌بندی آثار افلاطون
پژوهشگران، آثار افلاطون را به 9 گروه 4 تایی تقسیم کرده‌اند که در مجموع تعدادشان به 36 اثر می‌رسد. با این وجود، ترتیب انتشار کتاب‌های افلاطون مشخص نیست.
بسیاری از بهترین آثار افلاطون گفت‌وگو محور‌اند. در این آثار که تحت عنوان دیالوگ یا گفتمان نام‌گذاری می‌شوند یک گوینده اتفاقاتی را که در بحثی فلسفی اتفاق می‌افتد روایت می‌کند که اغلب با توصیفی از مکان بحث شروع می‌شود؛ مثل بازدید از یک زندان، یک جشن مذهبی، قدم زدن در خارج از شهر و... که نمایی پرتره‌گونه از یک دنیای اجتماعی را شکل می‌دهند و صرفاً شامل تبادل فکری نیستند. آثاری که در این دسته قرار می‌گیرند عبارت‌اند از: «ضیافت»، «پروتاگوراس» (Protagoras)، «هیپیاس اول» (Hippias Major)، «ایتیدموس» (Euthydemus).
روایت‌های چندگانه در باب مرگ افلاطون
افلاطون در حدود سال 347 ق.م. در آتن درگذشت. اطلاعات زیادی درمورد چگونگی مرگش در دسترس نیست. برخی منابع می‌گویند که او هنگام شرکت در جشن عروسی یکی از دوستانش درگذشته و روایت دیگری وجود دارد که نشان می‌دهد افلاطون در خواب و در آرامش جانش را از دست داده است.
در هر صورت میراٍث فلسفی و ادبی افلاطون در عرصه‌ی فلسفه‌ی یونانی همچنان زنده است. نوشته‌های او در طی 2000 سال گذشته مورد مطالعه و پژوهش قرار گرفته‌اند و هنوز هم در دانشگاه‌ها تدریس می‌شوند.
بهترین کتاب‌های افلاطون
کتاب‌های افلاطون از درخشان‌ترین آثار فلسفی‌اند که تاکنون تألیف شده‌اند. در اینجا شما را با تعدادی از بهترین کتاب‌های افلاطون آشنا می‌کنیم:
کتاب ضیافت (Syposium): سمپوزیوم یا ضیافت از مهم‌ترین آثار افلاطون است که در دسته‌ی دیالوگ‌ها قرار می‌گیرد. در این رساله، افلاطون از گفت‌وگوهایی که در باب عشق (اروس) میان افراد حاضر در یک مهمانی آتنی ردوبدل می‌شود، نوشته است. نویسنده‌ی کتاب ضیافت در این اثر تعریفی از عشق ارائه می‌دهد و باعث می‌شود تا خوانندگان هم از زاویه‌ای متفاوت به این مفهوم نگاه کنند.
کتاب جمهور (The Republic): این کتاب یکی دیگر از دیالوگ‌های سقراطیِ افلاطون است که در آن مباحثه‌ای را که میان سقراط و سه فرد دیگر درگرفته شرح می‌دهد. افلاطون با استفاده از این مباحثه در تلاش است تصویری از جامعه‌ای بی‌نقص و هماهنگ ارائه کند و نشان دهد که برقراری چنین جامعه‌ای با حاکمیت «پادشاه فیلسوف» امکان‌پذیر خواهد بود. گفتنی است که این کتاب در فهرست برترین آثار فلسفی گودریدز قرار دارد.
کتاب محاکمه‌ی سقراط (The Trial and Death of Socrates): افلاطون و گزنفون از مریدان سقراط و شاهدان دادگاه محاکمه‌ی او بودند. این کتاب شرح دادگاه و محاکمه‌ای است که حکمش از پیش تعیین شده بود. کسی که در دوران زندگی‌اش سرآمد اخلاق و دانایی و صداقت بود حالا به جرم فاسد کردن جوانان باید خودش را آماده‌ی مرگ کند.
برای دسترسی به برخی از بهترین آثار افلاطون می‌توانید به سایت و اپلیکیشین کتابراه مراجعه نمایید.
