معرفی و دانلود کتاب پیشرفت

معرفی کتاب پیشرفت

در طول دو دهه‌ی اخیر، «دانشنامه‌ی فلسفه‌ی استنفورد» یکی از بهترین منابع برای علاقه‌مندان به فلسفه و تاریخ فلسفه بوده‌؛ کتاب پیشرفت بیست و دومین جلد از این مجموعه‌ است و مارگارت میک لنگی نویسنده‌ی آن، مفهوم پیشرفت را از منظر مکتب‌های مختلف فلسفی و در دوره‌های مختلف تاریخ تفکر بشر مورد بررسی قرار داده‌ است.

درباره‌ی کتاب پیشرفت

دانشنامه‌ها خصوصاً دانشنامه‌های تخصصی اینترنتی یکی از مهم‌ترین و معتبرترین منبع‌های آشنایی با مفاهیم تخصصی در یک چارچوب مختصر و مفید است. در این میان، در حوزه‌ی مطالعات فلسفی، تاریخ فلسفه، علوم اجتماعی و بسیاری دیگر از موضوعات مرتبط میان‌رشته‌ای، دانشنامه‌ی فلسفی استنفورد جایگاه ویژه‌ای دارد و کتاب پیشرفت یکی از مدخل‌های این دانشنامه است که به تبیین مفهوم پیشرفت (Progress) در طول ادوار مختلف تاریخ فلسفه پرداخته. این دانشنامه‌ی آنلاین از سال 1995 توسط مرکز مطالعات زبان و اطلاعات دانشگاه استنفورد آمریکا و زیر نظر پروفسور ادوارد نوری زالتا فیلسوف آمریکایی آغاز به کار کرده‌ است و مقالات موجود در آن به‌صورت مداوم افزوده یا به‌روزرسانی می‌شوند.

شاید در نظر اول، از عنوان کتاب به نظر بیاید که کتابی درباره‌ی پیشرفت شخصی یا موفقیت و خودشناسی و... است، اما در حقیقت کتاب پیشرفت بحثی در تاریخ فلسفه است و موضوعاتی به‌نسبت تخصصی را با محوریت مفهوم ذهنی پیشرفت و با زبان فلسفی مطرح می‌کند. این پیشرفت با وجود زمینه‌های فردی و شخصی، بیشتر معطوف به وضعیت عمومی و اجتماعی است. متفکران مختلف در طول تاریخ خصوصاً دوران مدرن، هرکدام بنا به نظریه‌ی فلسفی خود، تعریف و توصیفی از پیشرفت ارائه کرده‌ و تئوری‌های خود را برمبنای این تعاریف استوار کرده‌اند. مارگارت میک لنگی (Margaret Meek Lange) پژوهشگر فلسفی و استاد فلسفه در دانشگاه مک‌کواری استرالیا، در کتاب پیشرفت همین نظریات و تعاریف را گردآوری کرده و تقابل میان این نظریات و گفتمان‌های مختلف را در طول دوران تسلط مکتب‌های مختلف فلسفی، برای مخاطبان جدی تاریخ فلسفه توضیح داده‌ است.

مارگارت میک لنگی، دکتری و پسا دکتری خود را در زمینه‌ی علوم سیاسی در دانشگاه‌های استنفورد و کلمبیا گذرانده و بیش‌تر بر روی موضوعات مختلف میان‌رشته‌ای مرتبط با فلسفه، علوم سیاسی و فلسفه‌ی اخلاق متمرکز بوده‌ است. او در کتاب پیشرفت تلاش می‌کند این مفهوم را در زمینه‌ی تاریخ فلسفه مورد مطالعه قرار بدهد و در یک گزارش مختصر، سیر این مفهوم و تعریف و تاثیر آن را در تفکر فیلسوفان دوران‌های مختلف، برای مخاطب توصیف کند. میک لنگی ابتدا در مقدمه‌ی بحث، چارچوب مفهومی مشخص و منسجمی را برای بررسی منابع تاریخی و فلسفی مورد توجه در کتاب پیشرفت، ترسیم می‌کند. سپس مفهوم پیشرفت را از دیدگاه متفکران دوران پیشاروشنگری و پس از آن دوران روشنگری بررسی می‌کند. عصر روشنگری و تئوری‌های پیشرفت‌محور و آرمان‌گرایانه‌ی زاده‌ی این دوران به‌خصوص در میانه‌ی قرن هجدهم، و پس از آن قرن نوزدهم، ظهور شک‌گرایان و عقل‌گرایان جدید و نقد گفتمان‌های آرمانی پیشرفت و سپس قرن بیستم، جنگ‌های جهانی، بمب اتمی و وضعیت پس از آن تا زمان حاضر و ظهور تدریجی دوباره‌ی گفتمان‌های پیشرفت‌خواه مواردی است که در کتاب حاضر مورد بررسی عمیق قرار می‌گیرد.

کتاب پیشرفت نخستین بار در سال 2011 در دانشنامه‌ی فلسفه‌ی استنفورد منتشر شد و ترجمه‌ی فارسی این مجموعه توسط انتشارات ققنوس و با کسب اجازه از گردانندگان دانشنامه منتشر شده‌ است. کتاب پیشرفت جلد 22 از این مجموعه است که توسط مژده ثامتی ترجمه شده و در دسترس مخاطبان فارسی‌زبان قرار گرفته.

کتاب پیشرفت برای چه کسانی مناسب است؟

این کتاب برای علاقه‌مندان جدی مباحث فلسفی، تاریخ فلسفه و مباحث میان‌رشته‌ای علوم اجتماعی مناسب است.

در بخشی از کتاب پیشرفت می‌خوانیم

دو متفکر روشنگری فرانسوی به نام‌های آن‌ روبر ژاک تورگو، بارون دو لون (1727-1781)، و ماری ژان کریتا، مارکی دو کندرسه (1743-1794)، تأمل در باب کشفیات علمی را در نوشته‌های خود درباره پیشرفت جای دادند. تورگو، که از وزرای لویی شانزدهم بود، دو اثر تأثیرگذار بر جای گذاشت: مروری فلسفی بر پیشرفت‌های متوالی ذهن انسان و در باب تاریخ جهانگستر. کندرسه نیز ملهم از تورگو کتاب طرحی از دیدگاهی تاریخی درباره پیشرفت ذهن انسان را نوشت، اثری که بازتاب بسیاری از اعتقادات تورگو است. اگرچه کندرسه جستارش را در دوره حکومت وحشت و در زندان نوشت، اما،مانند تورگو، نسبت به آینده فرانسه و کل بشریت ابراز خوش‌بینی می‌کرد.

هر دو نویسنده بر این عقیده‌اند که پیشرفت فلسفی مهم‌ترین شرط پیشرفت علمی است. تورگو و کندرسه، که تحت تأثیر تجربه‌گرایی انگلیسی‌اند، ادعا می‌کنند که کل دانش بشری بر پایه تجربه است. به گفته تورگو، رنسانس علم در ابتدا نیازمند تغییر جهتی به سمت تجربه‌گرایی بود، یعنی ترک تبیین‌هایی که متوسل به قوا و ذوات می‌شدند. بعد از آن بود که آزمایش علمی جایگاهش را به عنوان محور روش علمی و وسیله پیشرفتِ بیش‌تر پیدا کرد. کندرسه علاوه بر تکرار این نکات، انبوهی مثال از کشفیات علمی جدید در عصر خود می‌آورد (170-1795, 168). تورگو و کندرسه هر دو بر این عقیده‌اند که پیشرفت علمی متکی بر پیشرفت در زمینه‌های ریاضیات و تکنولوژی است، و برعکس.

هرچند هیچ کدام از این نویسندگان تعریف دقیقی از بهروزی بشر به دست نمی‌دهند، هر دو بر این عقیده‌اند که، در درازمدت، کشفیات علمی و آزادی سیاسی یکدیگر را تقویت و با هم به پیشبرد بهروزی بشر کمک می‌کنند. تورگو به نقشی که نهادهای سیاسی در پیشبرد علوم ایفا می‌کنند می‌پردازد. او بر این عقیده است که نبوغ فردی موجب پیشبرد علم می‌شود، و نهادهای سیاسی تا جایی که به نبوغ فردی اجازه شکوفا شدن می‌دهند نقش مهمی در پیشرفت علمی دارند. دگرگونی و نوسان در دستاوردهای علمی را نباید برحسب تمرکز نبوغ تبیین کرد، بلکه باید برحسب نهادهایی به تبیین آن پرداخت که یا سرکوبگر نبوغ هستند یا حامی آن.

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار دبیر مجموعه
درآمد
1: مروری بر مسائل مفهومی
2: تفکر پیشاروشنگری
3: دیدگاه‌های روشنگری درباره پیشرفت
4: دیدگاه‌های راجع به پیشرفت در قرن نوزدهم
5: نقد آموزه پیشرفت
6: قرن بیستم و بعد از آن
کتابنامه
واژه‌نامه انگلیسی به فارسی
نمایه