معرفی و دانلود کتاب مثنوی سحر حلال: داستان عشق گل و جم

معرفی کتاب مثنوی سحر حلال: داستان عشق گل و جم

در اعماق شعر فارسی، جایی که تخیل و عواطف در هم می‌تنند، کتاب مثنوی سحر حلال، داستانی عاشقانه را روایت می‌کند که سرنوشت گل و جم را به تصویر می‌کشد. محمد بن یوسف اهلی شیرازی، نامی درخشان در تاریخ ادبیات فارسی و از شاعران برجسته‌ی سبک عراقی و مکتب وقوع بود. او نه تنها در قصیده‌سرایی ید طولایی داشت، بلکه با سرودن غزل‌هایی که به سبک عراقی نزدیک بودند، جایگاه خود را در تاریخ شعر فارسی تثبیت کرد.

درباره‌ی کتاب مثنوی سحر حلال

کتاب مثنوی سحر حلال از اهلی شیرازی، در ذات خود یک اثر عاشقانه است که داستان دلدادگی و فداکاری عاشق و معشوق را روایت می‌کند. اما این بدان معنا نیست که فاقد مضامین اجتماعی و فلسفی باشد. مانند بسیاری از آثار برجسته‌ی ادبی، این مثنوی نیز ورای داستان عاشقانه‌ی خود، مفاهیم عمیقی را در دل دارد. این مثنوی از یک سو، بازتابی از سنت‌های ادبی کهن است؛ جایی که عشق نیرویی تحول‌آفرین محسوب می‌شود و روایت آن نه صرفاً برای سرگرمی، بلکه برای انتقال اندیشه و مفهوم به خواننده است. از سوی دیگر، برخی از عناصر سبک هندی و مکتب وقوع در این اثر دیده می‌شود که شامل واقع‌گرایی در بیان عشق و ارائه‌ی تصویری متفاوت از معشوق است.

محمد بن یوسف اهلی شیرازی، شاعری شیعه و سرسپرده‌ی اهل بیت (ع) بود و در اشعارش عشق و ارادت خود را به چهارده معصوم (ع) آشکارا بیان می‌کند. از این رو، در اغلب آثارش، بخشی را به مدح و ستایش حضرت علی (ع) و سایر بزرگان دین اختصاص داده است. اهلی شیرازی هم‌دوره‌ی عبدالرحمان جامی بود و توانست با غزل‌های لطیف و قصاید فاخر، جایگاه مهمی در شعر فارسی کسب کند.

در زمان تألیف کتاب مثنوی سحر حلال، تأثیرات فرهنگ و فلسفه‌ی یونان در ادبیات ایران بسیار چشمگیر بود. بنابراین این اثر از نظر نگاه به عشق، در امتداد سنت‌های فلسفی یونان، تصوف ایرانی و حتی نگرش‌های جامعه‌شناسانه قرار می‌گیرد. مثنوی سحر حلال، اگرچه در ظاهر یک داستان عاشقانه است، اما در لایه‌های پنهان خود، مضامین اجتماعی، فلسفی و فرهنگی را نیز با خود حمل می‌کند. این کتاب به کوشش عسگر بهمن‌یار و سمیه عموی گردآوری و تصحیح شده و انتشارات امید سخن آن را در اختیار شما عزیزان قرار داده است.

کتاب مثنوی سحر حلال برای چه کسانی مناسب است؟

مطالعه‌ی کتاب مثنوی سحر حلال به تمامی علاقه‌مندان به شعر و ادب پارسی پیشنهاد می‌شود. علاقه‌مندان به سبک هندی در شعر پارسی، از مطالعه‌ی این کتاب لذت دوچندان خواهند برد.

در بخشی از کتاب مثنوی سحر حلال: داستان عشق گل و جم می‌خوانیم

امّا بعد چنین گویند غواص دریای سخن سازی اهلی شیرازی: که روزی در خدمت صف‌نشینان بارگاه حقیقت و بزرگان خرده‌دان کارگاه طریقت به‌رسم خدمت حاضر بودم که سخن در وصف فارسان میدانی معنی و زور آزمایان کمان دعوی می‌گذشت از جمله تعریف مولانا کاتبی کردند که دو کمان دعوی از قوت بازوی طبع انگیخته و بر سر میدان سخنوری آویخته یکی مجمع‌البحرین و یکی نسخه تجنیسات و پهلوانان عرصه سخن با قوت بازوی فکرت و زورآزمایی از آن هر دو کمان فرو مانده‌اند، این پیر فقیر گوشه‌گیر با وجود شکستگی مزاج و دلخستگی کار بی‌رواج چون طبع فضول داشت غیرت آورده گفت: که از قوت بازوی فهم خود می‌یابم که آن هر دو کمان را در قبضه فکرت آوردم و به یک حمله هر دو را گوش تا گوش چنان بکشم که آواز زه و تحسین از هر گوشه برآید، چون این نکته ادا کردم بعضی از اهل تعصب فنته انگیختند و در دامنم آویختند که این دعوی نیست غیر لاف و گزاف والا اینک کمان و اینک مصاف هم در آن وقت متوجه شدم و طرح این نسخه انداختم چنانکه مجمع‌البحرین و تجنیسات به یک جای جمع آمدند و با وجود این تکلیف ما لایلزم، ذوقافیتین هم ملازم آن کردم که اگر در مقابل تجنیسات او خوانند بر وزن «فاعلاتن فاعلاتن فاعلن» که رمل مسدس محذوف است جواب آن باشد با زیادتی صنعت ذو بحرین و ذوقافیتین و اگر در مقابل مجمع‌البحرین او خوانند بر وزن «مفتعلن مفتعلن فاعلن» که بحر سریع مسدس مطوی مکشوف است و بحر رمل مسدس محذوف در تحت اوست جواب آن باشد با زیادتی صنعت تجنیسات و دیگر التزامات که در آن دو نسخه نیست و به همّت شاه اولیا که صاحب قبضه اصحاب فن و سرچشمه ارباب سخن اوست این مقصود به‌حصول و این مأمول به‌وصول پیوست. و این نسخه موسوم گشت به سحر حلال و الحمدالله رب العالمین و الصلوة و السلام علی خاتم النبیین و الائمة المعصومین الطیبین الطاهرین و سلم تسلیما کثیرا.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه
نسخ خطی
سحر حلال
تصاویر
منابع
نمایه