معرفی و دانلود کتاب قصه‌های بهرنگ: متن کامل 23 قصه

معرفی کتاب قصه‌های بهرنگ: متن کامل 23 قصه

صمد بهرنگی یکی از برجسته‌ترین ادیبان ایران در دوران پیش از انقلاب بود. در کتاب قصه‌های بهرنگ، مخاطب متن کامل تمام بیست و سه قصه‌ی کوتاه این داستان‌نویس پرآوازه‌ی معاصر خواهید بود؛ قصه‌هایی خواندنی که هر یک، پرده از نبوغ ژرف نویسنده بر می‌دارند.

درباره کتاب قصه‌های بهرنگ

ادبیات کودک صرفاً ادبیاتی تعلیمی و آموزشی نیست که هدف از خلق آن پُر کردن گوش کودکان از نصایح خشک و خالی از ظرافتی چون «سحرخیز باش تا کامروا شوی» یا «بخند تا دنیا به رویت بخندد» باشد! نه، متولیان ادبیات کودک وظیفه‌ای بس خطیرتر از این را بر عهده دارند: وظیفه‌ی آماده ساختن مخاطبین خردسال خود، برای مواجهه با دنیای واقعی. همان دنیای واقعیِ خالی از عدالتی که در آن، کودکی برای آخرین مدل آی‌پاد گریه می‌کند و کودکی دیگر، برای نان شب. این تصوری نادرست است که ادبیات کودک باید لزوماً شیرین و شادی‌بخش باشد. مگر نه این‌که زندگی واقعی عموماً تلخ و آکنده از دشواری‌هاست؟ ادبیاتی که مصائب زندگی واقعی را بازنمایی نکند و به دل‌خوش‌کُنَکی موقتی بدل شود، چگونه می‌تواند مدعی صداقت باشد؟ یکی از نخستین نویسندگان ایرانی که به لزوم تولید آثاری واقع‌گرا و اجتماعی برای مخاطبین کودک و نوجوان پی بُرد، زنده‌یاد صمد بهرنگی (Samad Behrangi) بود. در کتاب قصه‌های بهرنگ بناست مخاطب بیست و سه قصه‌ی به‌جامانده از این نویسنده‌ی پیشروِ ادبیات معاصر ایران باشید.

قصه‌های صمد بهرنگی، چنان‌که از توضیحات فوق برمی‌آید، واجد سویه‌های پررنگ اجتماعی و سیاسی‌اند. این قصه‌ها برای به خواب بردن کودکان نوشته نشده‌اند، بلکه برای بیدار ساختن ایشان، و گشودن چشمانشان به ماهیت دنیای عاری از عدالتی که در آن نفس می‌کشیم، به نگارش درآمده‌اند. آنچه بیش از همه در این داستان‌های کوتاه جلب توجه می‌کند، روحیه‌ی حساس و دردآشنای نویسنده‌ی آن است؛ روحیه‌ای که تمام داستان‌های صمد بهرنگی را آکنده از انسانیتی بی‌غل‌وغش نموده، و به آنها ژرفا و غنایی کم‌نظیر بخشیده است. در قصه‌های صمد بهرنگی، رد پای داستان‌نویسی دلسوز را می‌یابیم که بیش از دغدغه‌های ادبی و هنری، به تعهدات سیاسی و اجتماعی خویش پایبند است؛ داستان‌نویسی که به شعار «هنر برای هنر» التفات چندانی ندارد، بلکه هنر را اساساً در نسبت با اهداف متعالیِ آموزشی و تربیتی تعریف می‌کند.

یکی از مشهورترین داستان‌های کتاب قصه‌های بهرنگ، اثری است با عنوان ماهی سیاه کوچولو (The Little Black Fish). صمد بهرنگی در این داستان کوتاه که تاکنون الهام‌بخش بسیاری از نویسندگان و هنرمندان ایرانی واقع گشته، قصه‌ی ماهی کوچکی را روایت می‌کند که حاضر است جان خویش را بدهد، اما موافق جریان آب شنا نکند. ماهی کوچک داستان صمد بهرنگی، تمثیلی از قهرمانی است که او در ذهن خویش متصور بوده: قهرمانی بی‌باک که جسورانه به بایدها و نبایدهای اجتماعی پشت پا می‌زند و آزادانه برای کشف حقیقت راستین تقلا می‌کند. (با این توضیحات، هیچ عجیب نمی‌نماید که این داستان، علی‌رغم لحن و زبان کودکانه‌اش، به مانیفستی برای گروه‌های چریکی مبارزِ پیش از انقلاب بدل شد!)

کتاب قصه‌های بهرنگ توسط انتشارات مجید روانه‌ی بازار نشر شده است. آنچه در ادامه آمده، عناوین برخی از مشهورترین آثار موجود در این کتاب خواندنی است:

• اولدوز و کلاغ‌ها
• اولدوز و عروسک سخنگو
• کچل کفترباز
• پسرک لبوفروش
• سرگذشت دانه‌ی برف
• پیرزن و جوجه‌ی طلایی‌اش
• دو گربه روی دیوار

کتاب قصه‌های بهرنگ مناسب چه کسانی است؟

کودکان و نوجوانان مخاطبین اصلی داستان‌های صمد بهرنگی‌اند. اگرچه باید گفت که آثار بهرنگی به سبب برخورداری از درونمایه‌های سیاسی - اجتماعی، برای بسیاری از بزرگسالان نیز مناسب و خواندنی به نظر می‌رسند.

با صمد بهرنگی بیشتر آشنا شویم

وی متولد سال 1318، و زاده‌ی شهر تبریز بود. تحصیلات مقدماتی خود را در زادگاهش ادامه داد و برای تحصیلات عالی رشته زبان و ادبیات انگلیسی را انتخاب کرد. در سن هجده سالگی تدریس را آغاز کرد و تا پایان عمر آموزگار باقی ماند. شروع کار نویسندگی‌اش با طنزنویسی در مجلات بود. داستان ماهی سیاه کوچولوی او معروف‌ترین اثر فارسی در حوزه‌ی ادبیات کودک و نوجوان است. این اثر برنده‌ی جوایز بین‌المللی‌ای نیز شده است که از جمله‌ی مهم‌ترینِ آنها می‌توان به جایزه بین‌المللی کتاب کودک بولونیا در سال 1968 اشاره داشت.

صمد بهرنگی در سن بیست و نه سالگی بر اثر حادثه‌ای دلخراش، غرق شد و از دنیا رفت. پس از مرگ او عده‌ای از مخالفین رژیم سیاسی وقت، به قصد بهره‌برداری‌های سیاسی افسانه‌هایی درباره‌ی قتل او توسط ساواک ساختند و پرداختند. بعدها بسیاری از همین افسانه‌پردازان (از جمله جلال آل احمد) تأیید کردند که صمد به قتل نرسیده و آنچه پیرامون مرگ او بر سر زبان‌ها افتاده، شایعاتی بی‌پایه و اساس بوده‌ است.

باری، کارنامه‌ی ادبی صمد بهرنگی بسیار پربارتر از سالیان عمرش بود. از او آثار پیش رو به یادگار مانده است: «کندوکاو در مسائل تربیتی ایران»، «افسانه‌های آدربایجان»، «آذربایجان در جنبش مشروطه» و «فولکلور و شعر».

در بخشی از کتاب قصه‌های بهرنگ می‌خوانیم

بعدش تو صورت خواهرم خندید که من هیچ خوشم نیامد. خواهرم مثل این‌که ترسیده باشد، چیزى نگفت و ما دوتا، آقا، آمدیم پیش ننه‌ام. وقتى شنید حاجى‌قلى به خواهرم اضافه‌مزد داده، رفت تو فکر و گفت: دیگر بعداز این پول اضافى نمى‌گیرید.

از فردا من دیدم استادکارها و بچه‌هاى بزرگ‌تر پیش خود پچ‌وپچ مى‌کنند و زیرگوشى یک حرف‌هایى مى‌زنند که انگار مى‌خواستند من و خواهرم نشنویم.

آقا! روز پنجشنبه‌ى دیگر آخر از همه رفتیم مزد بگیریم. حاجى خودش گفته بود که وقتى سرش خلوت شد پیشش برویم. حاجى، آقا، پانزده‌هزار اضافه داد و گفت: فردا مى‌آیم خانه‌تان. یک حرف‌هایى با ننه‌تان دارم.

بعد تو صورت خواهرم خندید که من هیچ خوشم نیامد. خواهرم رنگش پرید و سرش را پایین انداخت.
مى‌بخشى، آقا، مرا. خودت گفتى همه‌اش را بگویم. پانزده‌هزارش را طرف حاجى انداختم و گفتم: حاجى‌آقا، ما پول اضافى لازم نداریم. ننه‌ام بدش مى‌آید.

حاجى باز خندید و گفت: خر نشو جانم. براى تو و ننه‌ات نیست که بدتان بیاید یا خوش‌تان...
آن‌وقت پانزده‌هزار را برداشت وخواست تو دست خواهرم فروکند که خواهرم عقب کشید و بیرون دوید. از غیظم گریه‌ام مى‌گرفت. دفه‌اى روى میز بود. برش داشتم و پراندمش. دفه صورتش را برید و خون آمد. حاجى فریاد زد و کمک خواست. من بیرون دویدم و دیگر نفهمیدم چى شد. به خانه آمدم. خواهرم پهلوى ننه‌ام کز کرده بود و گریه مى‌کرد.

فهرست مطالب کتاب

ادبیات کودکان
اولدوز و کلاغ‌ها
اولدوز و عروسک سخنگو
کچل کفترباز
پسرک لبوفروش
سرگذشت دانه‌ى برف
پیرزن و جوجه‌ى طلایى‌اش
دو گربه روى دیوار
چند کلمه مقدمه درباره‌ى افسانه‌هاى قدیمى
سرگذشت دومرول دیوانه‌سر
افسانه‌ى محبت
یک هلو و هزار هلو
24 ساعت در خواب و بیدارى
درباره‌ى حماسه‌ى کوراوغلو
کوراوغلو و کچل‌حمزه
ماهى‌سیاه کوچولو
تلخون
بى‌نام
عادت
پوست نارنج
قصه‌ى آه
آدى و بودى
به‌دنبال فلک
بز ریش‌سفید
گرگ و گوسفند
موش گرسنه