معرفی و دانلود کتاب صوتی مسئله اسپینوزا

معرفی کتاب صوتی مسئله اسپینوزا

کتاب صوتی مسئله اسپینوزا اثری از اروین یالوم، روان‌پزشک برجسته، استاد دانشگاه و نویسنده‌ی پرآوازه‌ی رمان‌های روان‌شناختی است. یالوم در این کتاب راوی دو داستان در پیوند با یکدیگر است: داستان اول از باروخ اسپینوزا فیلسوف قرن هفدهمی اروپا می‌گوید و این‌که چگونه باورهایش به طرد و تکفیر شدنش انجامید و داستان دوم به زندگی آلفرد روزنبرگ، یکی از افسران و نظریه‌پردازان حزب نازی اختصاص دارد.

درباره‌ی کتاب صوتی مسئله اسپینوزا

شیوه‌ی روایتگری اروین د. یالوم (Irvin D Yalom) برای طرفداران آثارش آشناست: او اغلب برای آنکه مخاطبان خود از هر قشر و گروهی را به درک عمیق‌تری از مفاهیم برساند، از داستان‌پردازی استفاده می‌کند و واقعیت را به یک رمان فلسفی-روان‌شناختی بدل می‌سازد. این شیوه‌ی معمولِ او را در کتاب‌های دیگرش مانند «وقتی نیچه گریست»، «درمان شوپنهاور» و «مامان و معنی زندگی» از پیش نظاره‌گر بوده‌ایم و اکنون قصد داریم به کتابی از او بپردازیم که مورد استقبال بسیاری از ایرانیان قرار گرفته است: مسئله‌ی اسپینوزا (The Spinoza Problem). یالوم برای بیان مفاهیمی که مد نظر دارد این‌بار به سراغ باروخ اسپینوزا، یکی دیگر از شخصیت‌های برجسته‌ی تاریخ و فلسفه، رفته است.

باروخ اسپینوزا از جمله فلاسفه‌ی بزرگ قرن هفدهم و از بانیانِ جریان فکری روشنگری است. اسپینوزا برخاسته از خانواده‌ی یهودیِ پرتغالی‌تباری بود که به‌دلیل آزار و اذیت دستگاه تفتیش عقاید، ناگزیر زادگاه را ترک کرده و ساکن هلند شده بودند. اسپینوزا هنوز نوجوان بود که فهمید کتاب مقدس یهودیان، برخلاف ادعای خاخام‌های خشک‌مذهب، به‌تنهایی پاسخ‌گوی پرسش‌های بنیادی او از انسان و جهان نیست و نمی‌تواند او را در باب مسائلی مانند ذات باری‌تعالی، تقابل میان جبر و اختیار، ماهیت واقعی سعادت و نفس و ذات انسانی و... متقاعد کند. تردید او نسبت به آموخته‌های دوران کودکی و سنن خانوادگی باعث شد تا اندک‌اندک از حضور در مراسم مذهبی سر باز بزند و به طور علنی تردیدها و مخالفت‌هایش را ابراز کند و همین امر، بهای سنگینی برای او داشت: اسپینوزا در بیست‌وچهارسالگی از جامعه‌ی یهودیان هلند اخراج و ورودش به کنیسه‌ها نیز ممنوع اعلام شد. باروخ اسپینوزا در عمر کوتاه چهل‌وچهارساله‌اش هیچ‌وقت ازدواج نکرد و تمام عمر را در خانه‌ای محقر زیست و از راه ساخت و تعمیر عدسی امرار معاش کرد. اروین یالوم در کتاب صوتی مسئله اسپینوزا تلاش کرده تا با داستان‌سرایی معمول خود، اثر زندگی باروخ اسپینوزا، اعتقادات مذهبی او، فلسفه و تکفیرش از جامعه‌ی یهودیان را بر افکار و نظریه‌های آلفرد روزنبرگ، نظریه‌پرداز آلمان نازی بررسی کند.

آلفرد روزنبرگ همواره در مدرسه به‌جهت عقاید متعصبانه‌ و یهودستیزانه‌اش مورد انتقاد معلمان بود. آموزگاران و دست‌اندرکارانِ مدرسه تا آن‌جا نگران شدند که برای مقابله با شدت گرفتن این افکار در آلفرد، به او تکلیف دادند تا درباره‌ی یکی از شخصیت‌های برجسته‌ی تاریخ و ادبیات که خودش دوست دارد، تحقیق کند. قهرمان روزنبرگ کسی نبود جز گوته و قهرمان گوته هم کسی نبود جز باروخ اسپینوزا! روزنبرگ متعجب از اینکه چگونه نویسنده و شاعر پرآوازه‌ای مانند گوته تحت تأثیر افکار شخصیتی مانند اسپینوزا قرار داشته است، در اندیشه‌ و افکار اسپینوزا بیشتر تأمل کرد اما نتوانست نظریه‌های اسپینوزا را کاملاً و به‌درستی درک کند و مسئله‌ی اسپینوزا برای روزنبرگ به یک درگیری فکری تبدیل شد. این وسوسه باعث شد تا در جنگ جهانی دوم، با وجود آن‌همه گنجینه‌های ارزشمند و آثار رامبراند و ورمیر و مجسمه‌ها و زیورآلات و... که از موزه‌های اروپا به سرقت می‌رفتند، این افسر نازی غارت موزه‌ی اسپینوزا در هلند را به عهده بگیرد چرا که باور داشت آن اوراق و کتاب‌های قدیمی برای کشف مسئله‌ی اسپینوزا حیاتی هستند!

زندگی باروخ اسپینوزا و آلفرد روزنبرگ را یک بازه‌ی زمانی سیصد ساله از هم جدا می‌کند با این وجود اروین یالوم توانسته در کتاب صوتی مسئله اسپینوزا آن دو را ماهرانه و به شیوه‌ای جذاب و شنیدنی به هم پیوند دهد. اسپینوزا در کتاب اخلاق خود بیان کرده است که تنها یک جوهر در جهان وجود دارد و آن هم خداست. سایر نظریه‌های اسپینوزا نیز حول این محور در طول زمان اندک‌اندک شکل گرفتند. اما آرا و باورهای این فیلسوف مطرود و منزوی چه ارتباطی می‎‌تواند با روزنبرگِ نازی داشته باشد. روزنبرگ مجذوب نظریه‌ی برتری نژاد و ایدئولوژی نازی بود. او به حزب پیوست و با نزدیک شدن به هیتلر، توانست برای خودش در حزب جایگاه ویژه‌ای ایجاد کند و بر افکار و اقدامات هیتلر اثر بگذارد. اروین یالوم با چیره‌دستی بسیار رویدادهای زندگی آن دو را به هم ارتباط داده و تلاش آنان برای کشف هویت و حقیقت شخصی خود در جهان را استادانه به تصویر کشیده است. از این رو، مسئله اسپینوزا نه‌تنها یک رمان تاریخی که یک اثر روان‌شناسانه نیز به شمار می‌آید. یالوم در این کتاب به کنکاش در این دو شخصیت، فارغ از زمان و مکان، پرداخته است.

کتاب صوتی مسئله اسپینوزا را به همت آوانامه و در همکاری با نشر قطره، با ترجمه‌ی بهاره نوبهار و خوانش مهدی صفری می‌شنوید.

نکوداشت‌های کتاب مسئله اسپینوزا

• کتاب مسئله اسپینوزا یک رمان فلسفی و روان‌شناسی به‌یادماندنی است. (Barnes & Noble)
• اروین یالوم در احیای اسپینوزا و فلسفه‌ی او و همین‌طور پیوند دادن آن به تاریخِ آلمانِ نازی، کار استادانه‌ای انجام داده است. این کار نوعی کیمیاگری علمی و تخیلی است. کتاب مسئله اسپینوزا روشنگر، الهام‌بخش و آموزنده است. (آبراهام ورگزه، نویسنده‌ی کتاب پرفروش برش برای سنگ)
• مسئله اسپینوزا اثر اروین یالوم رمانی شگفت‌انگیز است که واقعیت و داستان را به شیوه‌ای ماهرانه به‌هم‌ آمیخته است. اطلاعات کمی درباره‌ی باروخ اسپینوزا و آلفرد روزنبرگ وجود دارد. با این حال، یالوم توانسته از توانایی خارق‌العاده‌اش در داستان‌سرایی برای اثرگذاری بر ذهن بیمارانش استفاده کند و دست به خلق کتابی خارق‌العاده بزند. این کار تنها از یک نویسنده‌ی مستعد برمی‌آید. (دیلیپ ژست، استاد برجسته‌ی روان‌پزشکی و علوم اعصاب در دانشگاه کالیفرنیا)

• اروین یالوم مهم‌ترین نویسنده‌ی داستان‌های روان‌شناختی در جهان امروز است و رمان تازه‌ی او، مسئله‌ اسپینوزا، یک شاهکار است. (مارتین سلیگمن، پدر روان‌شناسی مثبت‌گرا و نویسنده‌ی کتاب پرفروش شکوفایی)
• این جذاب‌ترین رمانی است که در طول چند سال گذشته خوانده‌ام. با شور و اشتیاق فراوان است که کتاب مسئله اسپینوزا را به همه پیشنهاد می‌کنم . (آنتونی هاپکینز، بازیگر پرآوازه‌ی انگلیسی)
• کتاب مسئله اسپینوزا مقدمه‌ای قابل‌فهم برای درک فلسفه‌ی پیچیده‌ی اسپینوزاست. (The Washington Post)

کتاب صوتی مسئله اسپینوزا برای چه کسانی مناسب است؟

شنیدنِ کتاب صوتی مسئله اسپینوزا را به تمامی علاقه‌مندانِ رمان‌های فلسفی و روان‌شناختی و همین‌طور طرفداران آثار اروین د. یالوم پیشنهاد می‌کنیم.

در بخشی از کتاب صوتی مسئله اسپینوزا می‌شنویم

برای آخرین بار به اطراف نگاهی می‌اندازد: اکثر قفسه‌ها مثل جیبش خالی هستند. دزدان دریایی جلو آخرین محموله‌ی او از باهیا را گرفته‌اند و هیچ قهوه، شکر یا کاکائویی در کار نیست. خانواده‌ی اسپینوزا برای یک نسل کسب‌وکار پر رونق عمده‌فروشی داشتند، ولی حالا برادران اسپینوزا، یعنی گابریل و بنتو، در حال گرداندن یک مغازه‌ی خرده‌فروشی کوچک هستند. بنتو اسپینوزا هوای غبارآلود را فرو می‌برد. او متوجه مخلوط شدن بوی متعفن فضله‌ی موش با رایحه‌ی انجیر خشک، کشمش، زنجبیل شکری، بادام، نخود و بوی تند شراب اسپانیایی می‌شود. از مغازه بیرون می‌رود و جنگ هر روزه‌ی خود را با قفل زنگ‌زده‌ی در شروع می‌کند. صدای ناآشنایی با لهجه‌ی پرتغالی رسمی او را از جا می‌پراند.

«تو بنتو اسپینوزا هستی؟»

اسپینوزا برمی‌گردد و با دو غریبه مواجه می‌شود، جوانان خسته‌ای که به نظر می‌رسد از راه درازی آمده‌اند. یکی از آن‌ها قدی بلند با سری بزرگ دارد که گویا به دلیل سنگینی زیاد نمی‌تواند راست نگهش دارد. لباس‌هایش کیفیت خوبی دارد، ولی کثیف و چروک است. دیگری لباس‌های مندرس و دهاتی به تن دارد و پشت سر همراهش ایستاده است. او موهای بلند زبر و کرکی، چشمان تیره، چانه‌ی قوی و بینی بزرگ دارد. او خیلی رسمی ایستاده است. فقط چشم‌هایش مثل قورباغه‌ای ترسیده می‌جنبد.

فهرست مطالب کتاب صوتی