معرفی و دانلود کتاب صوتی جزیره‌ی مثنوی: داستان خاراندن پشت شیر و خر برفت و خر برفت

معرفی کتاب صوتی جزیره‌ی مثنوی: داستان خاراندن پشت شیر و خر برفت و خر برفت

در کتاب صوتی جزیره‌ی مثنوی: داستان خاراندن پشت شیر و خر برفت و خر برفت دو روایت از داستان‌های دلنشین و پندآموز مثنوی معنوی اثر مولانا جلال‌الدین محمد بلخی درباره‌ی معایب تقلید کورکورانه و همین‌طور پیامدهای اغلب ناگوار آن با بازنویسی و روایت علیرضا شریعتی خدمت مخاطبان عرضه شده است.

درباره‌ی کتاب صوتی جزیره‌ی مثنوی: داستان خاراندن پشت شیر و خر برفت و خر برفت

علیرضا شریعتی در کتاب صوتی جزیره‌ی مثنوی: داستان خاراندن پشت شیر و خر برفت و خر برفت به بازنویسی و نقل دو حکایت از مثنوی معنوی دست زده است. مولانا جلال‌الدین محمد بلخی به زعم بسیاری پرآوازه‌ترین شاعر و عارف ایران است. او در کتاب مثنوی معنوی، ارزشمندترین و ژرف‌ترین مفاهیم عرفانی و اخلاقی را در قالب داستان‌های منظوم بیان کرده است. علیرضا شریعتی در این کتاب نیز همانند دیگر آثار مجموعه‌ی جزیره‌ی مثنوی راوی حکایاتی پندآموز از مثنوی به زبانی ساده بوده است و پس از روایت آن داستان‌ها، جان کلام مولانا و مفاهیم نهان در آن‌ها را شرح داده است.

مولانا در این دو حکایت که به دنبال یکدیگر آمده‌اند به موضوع تقلید آن هم تقلید آفت‌وار و کورکورانه پرداخته است.

بشنو این قصه پی تهدید را
تا بدانی آفت تقلید را

در حکایت اول کتاب صوتی جزیره‌ی مثنوی یعنی داستان خاراندن پشت شیر، روایتی از یک روستایی می‌شنویم که شب‌هنگام گاو خود را در آخور می‌بندد و می‌رود. نیمه‌شب و در تاریکیِ محض برای سر زدن به حیوانش می‌آید، به خیال باطلِ آن‌که گاو در آخور است، او را ناز و نوازش می‌کند غافل از آنکه شیری، گاوش را خورده و اکنون در جای او خوابیده است!

در حکایت دوم کتاب صوتی جزیره‌ی مثنوی، داستان خر برفت و خر برفت، روایتی درباره‌ی یک صوفی می‌شنویم که خر خود را به دست خادم خانقاه می‌سپارد و به جمع صوفیان وارد می‌شود. صوفیان فقیر و گرسنه، چشم طمع بر خرِ صوفی مهمان دارند و می‌شود آنچه که نباید بشود!

مولانا با نقل این دو روایت مترصد آن است که از معایب ناآگاهی و تقلید بگوید. هم روستایی و هم صوفی مهمان، هر دو نماد انسان‌هایی تقلیدپذیر هستند که به جای آنکه عقل و درایت خویش را برای شناخت جهان و درک رویدادهای آن به کار گیرند، به پیروی کورکورانه و دنباله‌روی از آنچه که دیگران می‌پسندند، بسنده می‌کنند. به باور مولانا تقلید از بزرگ‌ترین آفات روان انسان است؛ به‌ویژه هنگامی که مقلد از فردی دنباله‌روی کند که فاقد صلاحیت لازم برای راهنمایی اوست، کسی که از دیگران تنها برای پیش بردنِ مقاصد خود استفاده می‌کند.

درست است که تقلید اصل اولیه‌ی کسب مهارت است اما اگر فردی بخواهد تمام عمرش را به پیروی از دیگران بگذراند و در همان مرحله باقی بماند، هیچ‌گاه به رشد و کمال دست نخواهد یافت. همین موضوع برای سیر و سلوک و عرفان صدق می‌کند. چه بسیارند افرادی که با شور و حدت به جمع ذکر و سماعِ صوفیان وارد می‌شوند و آموزش می‌پذیرند اما با اندک اندوخته‌ای، به ورطه‌ی غرور و خودپسندی می‌افتند و با ادعای دانایی و آگاهی، ساز جدایی می‌زنند. مولانا سالک را از این کار برحذر می‌دارد و به او هشدار می‌دهد که مبادا ذکر و سماع را به امور دنیوی و آز و آرزوهای نکوهیده آلوده سازد و پیش از آنکه تقلیدش به تحقیق تبدیل شود، از جمع یاران و عرفا جدا شود.

کتاب صوتی جزیره‌ی مثنوی: داستان خاراندن پشت شیر و خر برفت و خر برفت حکایاتی شنیدنی و دلنشین از مولانا جلال‌الدین محمد بلخی با بازنویسی علیرضا شریعتی را در بر دارد. نشر صوتی نوین کتاب گویا این کتاب صوتی را با خوانش بازنویسِ اثر، علیرضا شریعتی به انتشار رسانده است.

درباره‌ی مجموعه‌ی جزیره مثنوی

«مصحف ثانی» نامی است که بسیاری از صاحب‌نظران برای مثنوی مولوی برگزیده‌اند. این کتاب که یکی از غنی‌ترین آثار عرفانی و تعلیمی ادبیات فارسی به شمار می‌رود، 26000 بیت از سروده‌های مولانا را شامل می‌شود و در شش دفتر نوشته شده است. مولوی برای حکایت‌های شیرین و آموزنده‌اش در این کتاب، قالب شعری مثنوی را برگزیده است. جلال‌الدین همایی، ادیب و پژوهشگر معاصر، این اثر را از جهت پرمغزی و نغزگفتاری با آثاری همچون گاتاهای هندی، متون مقدس زرتشتی و عهد جدید مسیحیان هم‌سنگ دانسته است.

مولوی به‌مدت چهار سال با شمس تبریزی دوستی و هم‌نشینی داشت و این ارتباط تأثیری شگرف و حیرت‌آور بر زندگی این دو گذاشت. چنانکه گفته‌اند هرکجا در این شش دفتر اشارتی به آفتاب و خورشید شده، شاعرْ پیر و مراد خود شمس تبریزی را در پس آن مفهوم لحاظ کرده است.

رینولد نیکلسون، عبدالکریم سروش و محمدعلی موحد از جمله کسانی‌اند که هر یک، تصحیح‌های گوناگونی از این اثر ارائه دادند. سوای آن، مثنوی مولانا تاکنون و با وجود گذشت قرن‌ها از سرایش آن، بارها و بارها بازنویسی و اقتباس شده و همچنین به زبان‌های دیگر ترجمه شده است. پژوهشگران نامداری همچون جعفر شهیدی، و بدیع‌الزمان فروزانفر آثار تحلیلی ارزشمندی در باب این اثر ارائه داده‌اند.

علیرضا شریعتی در هر یک از قسمت‌های مجموعه‌ی جزیره‌ی مثنوی، یکی از داستان‌های این اثر گران‌قدر را انتخاب نموده و به زبانی امروزی بازنویسی کرده است. هر قسمت از این مجموعه به یکی از حکایت‌های مثنوی اختصاص دارد.

کتاب صوتی جزیره‌ی مثنوی: داستان خاراندن پشت شیر و خر برفت و خر برفت برای چه کسانی مناسب است؟

شنیدنِ کتاب صوتی جزیره‌ی مثنوی: داستان خاراندن پشت شیر و خر برفت و خر برفت را به علاقه‌مندان ادبیات تعلیمی، دوست‌داران حکایت‌های دلنشین و آموزنده و همین‌طور طرفداران آثار مولانا جلال‌الدین محمد بلخی پیشنهاد می‌کنیم.

در بخشی از کتاب صوتی جزیره‌ی مثنوی: داستان خاراندن پشت شیر و خر برفت و خر برفت می‌شنویم

یک نفر روستایی شب‌هنگام گاو خود را در آخور ببست. شیر آمد و گاو را خورد و خود بر جایش نشست. ساعتی بعد روستایی به سراغ گاو خود آمد تا سری به او بزند. شب بود و تاریک. روستایی به گمان این‌که گاو است، نوازشش کرد. به پشت و پهلو و بالا و پایین شیر دست مالید و آن را خاراند. شیر با خود گفت: «اگر هوا کمی روشن بود و این ابله می‌دانست که به من دست می‌مالد، از ترس می‌مرد!» مولوی در انتهای داستان خویش، «زاهدی که بسیار می‌گریست»، در مورد این‌که گریه در راه حق، یکی از شیوه‌های عملی تمرکز به ذات پروردگار است، سخن گفته بود. اما تأکید کرده بود که گریه‌های اکثر کسان برای کسب چیزهایی‌ست که به درد نفس می‌خورد و این نوع گریه، چیزی جز تقلید از گذشتگان نیست. این تقلیدها مانند سدی است که در طول هزاران سال زندگی انسان در این کره‌ی خاکی، جلوی تکامل او را گرفته و مانع نزدیکی او به خدا شده است.

فهرست مطالب کتاب صوتی