معرفی و دانلود کتاب صوتی غزلیات شمس (دفتر سوم)

معرفی کتاب صوتی غزلیات شمس (دفتر سوم)

مولانا جلال‌الدین محمد بلخی در غزلیات شمس آمیزه‌ای از باورهای عرفانی و هنر شاعری را به نمایش گذاشته است. در کتاب صوتی غزلیات شمس (دفتر سوم) شرح دشواری‌های غزلیات شمس را از حرف ر تا حرف قاف از زبان ساعد باقری می‌شنوید. این اثر در گروه اشعار کهن عرفانی فارسی طبقه‌بندی می‌شود.

درباره‌ی کتاب صوتی غزلیات شمس (دفتر سوم)

مولانا جلال‌الدین محمد بلخی (Jalāl al-Dīn Muḥammad Rūmī) که نزد ایرانیان به مولوی و نزد اروپاییان به رومی نیز شناخته می‌شود، یکی از شاعران مهم، صاحب‌سبک و صاحب‌نام ادبیات کهن فارسی است که آثار منظوم و منثور بسیاری از او به جا مانده است. غزلیات شمس (Qazaliate Shams) یکی از آثار منظوم او و از مهم‌ترین متون نظم در ادبیات عرفانی فارسی است که مهارت و زبردستی مولانا را در بازتاب دادن اندیشه‌های عرفانی در قالب غزل نشان می‌دهد.

بسیاری از شاعران ادبیات فارسی تلاش می‌کردند تا در سرودن شعر در قالب‌های گوناگون‌ و به روش‌های مختلف اصطلاحاً طبع‌آزمایی کنند. مولانا جلال‌الدین محمد بلخی یکی از شاعرانی است که در قالب‌های گوناگونی چون مثنوی، غزل، رباعی، ترجیع‌بند و ترکیب‌بند شعر سروده است و غزلیات شمس نمود توانایی وی در سرودن غزل از نوع عارفانه است.

در اصل باید گفت قرن هفتم هجری، یعنی دوره‌ای که مولانا جلال‌الدین محمد بلخی در آن زندگی می‌کند، زمانی است که غزل قالب رایج شعری به حساب می‌آید. از طرف دیگر، این دوره، عصر رواج اندیشه‌های عرفانی است. می‌توان غزلیات شمس را نقطه‌ی تلفیق این دو جریان و در اصل نقطه‌ی اوج غزل عرفانی دانست. به عبارت دیگر،‌ غزلیات شمس اولین و تنها مجموعه غزلیات عرفانی فارسی نیست و پیش از مولوی بسیاری از شاعران فارسی‌زبان همچون سنایی، عطار و فخرالدین عراقی از جمله شاعرانی بودند که غزل عرفانی سروده‌اند. مولانا نیز وارث تمامی شاعران عارف و غزل‌سرای پیش از خود است و از تمامی این شاعران تأثیر پذیرفته است؛ اما وی توانسته ترکیبی از معارف اسلامی و عرفانی را با هنر غزل‌سرایی شعر فارسی به اوج خود برساند و غزلیات شمس را به‌گونه‌ای خلق کند که از غزل‌های عرفانی پیش از خود سبقت بگیرد و مخاطب را هم از نظر موسیقی و هم از نظر مضمون مجذوب خود کند.

غزلیات شمس نه‌تنها اندیشه‌های عرفانی را بازتاب می‌دهد، بلکه جذابیت و موفقیت آن در مقایسه با آثار پیش از خود، بیشتر به مهارت‌های شاعر در بهره‌ گرفتن از موسیقی، صنایع ادبی و ظرافت‌های زبانی برمی‌گردد که در کتاب صوتی غزلیات شمس (دفتر سوم) شرح داده می‌شود.

یکی از انواع مهارت‌های شاعران ادبیات فارسی سرودن ملمّعات است که در غزلیات شمس نمونه‌های بسیار دارد. سرودن مُلمّعات یا اشعار دوزبانه، یکی از مهارت‌های شاعرانه و ادبی است که مولانا جلال‌الدین محمد بلخی به آن شهرت دارد. بخشی از غزلیات شمس شامل ملمّعات مولاناست که در کتاب صوتی غزلیات شمس (جلد سوم) آن‌ها را خواهید شنید.

کتاب صوتی غزلیات شمس (دفتر سوم) شامل روخوانی و شرح 285 غزل از زبان ساعد باقری می‌شود. این کتاب صوتی سومین بخش از مجموعه کتاب‌های صوتی غزلیات شمس است که غزلیاتی از حرف ر تا حرف قاف را در بر می‌گیرد و بر اساس تصحیح بدیع‌الزمان فروزانفر پیش می‌رود. این کتاب صوتی با این بیت آغاز می‌شود: «قومی خراب و مست و خوش، قومی غلام پنج و شش/ آن‌ها جدا، وین‌ها جدا، آن‌ها دگر، وین‌ها دگر» و با بیت «لولاک لما خلقت افلاک، نه چرخ به اختیار عاشق/ بس کن که عنایتش بسنده است برهان و سخن‌گزار عاشق»، که خود در گروه ملمّعات مولاناست، خاتمه می‌یابد.

انتشارات نیستان هنر کتاب صوتی غزلیات شمس (دفتر سوم) را در اختیار علاقه‌مندان به شنیدن غزلیات شمس قرار داده است.

کتاب صوتی غزلیات شمس (دفتر سوم) برای چه کسانی مناسب است؟

این کتاب برای تمام کسانی که علاقه دارند غزلیات شمس را بشنوند و شرح و تفسیر ابیات دشوار آن را بدانند، مناسب خواهد بود.

در بخشی از کتاب صوتی غزلیات شمس (دفتر سوم) می‌شنویم

در بیتی از این غزل مولانا از یک ضرب‌المثل بهره می‌گیرد: «کاسه بزن، کوزه بخور.» این به چه معنا بوده است؟ اینکه هر خطایی جزای سنگین‌تری در پی دارد. منتها باز هم این به اقتضای قافیه رسیده است. «ورنه برو از کنار، غصه و زحمت ببر/ راه‌زنانیم ما، جامه‌کنانیم ما/ گر تو ز مایی درآ، کاسه بزن، کوزه خور»

تعبیر روی مزعفر، یعنی روی زعفرانی‌رنگ، کنایه از روی زرد.

بشنوید غزل شماره‌ی 1117 را:

گفت لبم چون شکر، ارزد گنج گوهر/ آه ندارم گوهر گفت نداری بخر

از گوهرم دام کن، ور نبود وام کن/ خانه غلط کرده‌ای، عاشق بی‌سیم و زر

فهرست مطالب کتاب صوتی