معرفی و دانلود کتاب شکسپیر و فلسفه: جستارهایی درباره هملت

معرفی کتاب شکسپیر و فلسفه: جستارهایی درباره هملت

کتاب شکسپیر و فلسفه در پی برقراری پیوند میان ادبیات و فلسفه، نمایشنامه‌ی هملت، شاخص‌ترین اثر شکسپیر را مورد بررسی قرار می‌دهد. ساخی زمیر به همراه گروه نویسندگان این کتاب، دغدغه‌های فلسفیِ یکی از بزرگ‌ترین متون ادبی جهان را روشن‌سازی می‌کند و نشان می‌دهد ادبیات و فلسفه در نمایشنامه‌ی هملت چه نسبتی باهم دارند.

درباره‌ی کتاب شکسپیر و فلسفه

فلسفه و ادبیات از دیرباز رابطه‌ای تفکیک‌ناپذیر داشته‌اند؛ رابطه‌ای گاه مکمل و گاه متعارض. فلسفه و ادبیات هریک از زوایای خاص خود به فهم زندگی و بازآفرینیِ دوباره‌ی آن در قالب روایات و نظریات می‌پردازند. مطالعه‌ی ادبی شیوه‌ای است که به بررسی متون ادبی از منظرهای گوناگون می‌پردازد و از این رهگذر، ضمن بررسی ویژگی‌های ادبیِ متون، آن‌ها را از منظر فلسفه شناسایی می‌کند. هدف کتاب شکسپیر و فلسفه (Shakespeare's Hamlet: Philosophical Perspectives) این است که نشان دهد در دلِ هملتِ شکسپیر چه دیدگاه‌ها و دغدغه‌های فلسفی نهفته است. ساخی زمیر (Tzachi Zamir) به همراه نویسندگانی همچون کریستین یسدال (Kristin Gjesdal)، پال وودراف (Paul Woodruff) و شش تن دیگر، در مجموعه مقالاتِ این کتاب سعی دارند ادبیات و فلسفه را در حکم صورت‌های زایای فعالیت اندیشه‌ورزانه‌، در ارتباط با یکدیگر بررسی کنند.

هملت (Hamlet) یکی از نام‌آشناترین تراژدی‌های کلاسیک است که به قلم ویلیام شکسپیر (William Shakespeare) نوشته شده. قهرمانِ این درام همواره در طول تاریخ، ابژه‌ی شناختِ علم و فلسفه بوده و دست‌مایه‌ی هنرمندان و نقاشان بسیاری قرار گرفته است. در این درام باشکوه، هملت، شاهزاده‌ی دانمارک، پس از مرگِ پدرش، به تخت نشستنِ عمویش کلادیوس و رابطه‌ی نزدیک او با مادرش را شاهد می‌شود. هملت که روحِ پدر خود را ملاقات می‌کند، از دسیسه‌ی قتل پدر و قاتل بودنِ کلادیوس مطلع می‌شود. حال او می‌ماند و حقیقتی که باید فاش شود...

کتاب شکسپیر و فلسفه این سوال را مطرح می‌کند که هملت فیلسوفی اصیل است یا فیلسوف‌نما؟ آیا او متفکری است که شالوده‌های انتزاعی تجربیات را مورد تردید قرار می‌دهد یا صرفاً فردی است که از زندگی دست شسته و به حباب‌های اندیشه پناه برده است؟ فیلسوفان و متفکران جواب‌های متفاوتی برای این سوال دارند. اما هرچقدر رویکردهای متفاوتی داشته باشند، در یک امر مشترکند: همه در تلاشند طریقه‌ی اندیشیدنِ هملت را توضیح دهند. شاید همه‌ی متون ادبی نوعی از آگاهی را منتقل کنند، اما هملت قهرمانی است که موشکافی ویژگی‌های آن برای فلاسفه به‌طور خاصی وسوسه‌برانگیز است.

رویکرد هملت به مسائلْ پیش‌پاافتاده است. او فقط به‌دنبال راهی است تا از مهلکه بگریزد. هملت شخصیتی است که پس از تبیین هر نقطه از زندگی‌اش، نتایج را به‌سرعت کنار می‌گذارد و به آن‌ها وقعی نمی‌نهد. هملت ذهن بی‌قرار و پرشوری است که مردم را به فلسفیدن برمی‌انگیزد. گرچه افکار هملت پوچ و زبانش آشفته و الکن است، اما شور و انرژی اوست که از بلاغت فراتر می‌رود. کنکاش‌های بیشترِ هملت، او را به معماهای انتزاعیِ بیشتری می‌کشاند. این وجهِ فیلسوفانه و گاه غیرفیلسوفانه از هملت است که کتاب شکسپیر و فلسفه به آن نظر می‌اندازد.

گفتنی‌ست این کتاب ذیل مجموعه‌ی «از چشم فلسفه» توسط نشر خوب به چاپ رسیده است.

درباره‌ی مجموعه‌ی از چشم فلسفه

هدف مجموعه‌ی از چشم فلسفه (Philosophical Perspectives) این است که اندیشه‌های فلسفیِ نهفته در دل آثار ادبی را کشف کند. این مجموعه درصدد است تا شکاف‌های موجود میان رشته‌های دانشگاهیِ مختلف را پر کند و همچنین میان دانش این رشته‌ها و تجربیات مخاطبانِ بیرون از محیط آکادمیک پیوند برقرار سازد. هریک از جلدهای مجموعه‌ی از چشم فلسفه به یک متن ادبی شاخص اختصاص دارد. فیلسوفان و پژوهشگران ادبی فراخوانده شده‌اند تا با درون‌مایه‌ها، جزئیات، ایماژها و پیشامدها در متون ادبی مواجه شوند. معضلات فلسفی از رهگذر بررسی متون بررسی می‌شوند و صورت‌بندی تازه‌ای می‌یابند. از جلدهای دیگرِ این مجموعه می‌توان به کتاب‌های «داستایوسکی و فلسفه»، «سوفوکلس و فلسفه» و «کافکا و فلسفه» اشاره کرد. ناشر این مجموعه در ایران، نشر خوب است.

در نکوداشت‌ کتاب شکسپیر و فلسفه

• این کتاب باید در تمام کلاس‌های درس آموزش داده شود. جادوی آن از صدایی واحد می‌آید که در سراسر کتاب شنیده می‌شود. (الن مک‌کی)

کتاب شکسپیر و فلسفه برای چه کسانی مناسب است؟

این کتاب به دوست‌داران مباحث فلسفی و نقد ادبی پیشنهاد می‌شود. اگر از طرفداران آثار شکسپیر هستید و می‌خواهید از زاویه‌ای جدید به خوانش هملت بپردازید، کتاب شکسپیر و فلسفه، انتخابی درخور است.

در بخشی از کتاب شکسپیر و فلسفه: جستارهایی درباره هملت می‌خوانیم

ممکن نیست هملت باور داشته باشد که قرار است در این شرط ببرد یا قرار است در این شرط ببازد. شاید می‌خواهد به لایرتیس چیزی را بگوید که دلش می‌خواهد بشنود و به‌این‌ترتیب غافلگیرش کند؛ یا شاید هملت می‌خواهد به هوراشیو چیزی را بگوید که دلش می‌خواهد بشنود و به‌این‌سان خاطر او را آسوده سازد. به‌هرروی، هملت مشغول مقادیری زبان‌بازی است. چرا سخن‌سرایی‌اش درباره‌ی مشیت الهی مشمول همین قاعده نباشد؟ هملت نیک می‌داند که انگشتر مُهردار را سنجیده با خود به قایق آورده است؛ بی‌شک نمی‌تواند تصور کند که آوردن آن انگشتری خواست خدا بوده است. دلیلی نداریم که فرض کنیم او عقیده‌اش را با صداقت بر زبان می‌آورد. وقتی هملت می‌گوید من مسابقه را خواهم باخت، در واقع می‌خواهد به لایرتیس چیزی را بگوید که خوش دوست دارد بشنود؛ وقتی از کلماتی مطنطن و پرطمطراق در صحبت با آزریکِ ازخودمتشکر استفاده می‌کند، می‌خواهد به آزریک چیزی را بگوید که خوش دوست دارد بشنود. و وقتی می‌گوید مشیت الهی بر جهان حکم‌فرما است، شاید می‌خواهد به هوراشیوی رواقی چیزی را بگوید که هوراشیو خوش دوست دارد بشنود.

من فکر نمی‌کنم هملت هیچ‌گاه به مشیت الهی اعتقاد داشته است. درمورد هوراشیو، دمی پیش دیدیم که او در پایان نمایشنامه یاد می‌گیرد خود را از دست این عقیده برهاند. و بی‌گمان هر دو محق‌اند. نمایشنامه‌ای که دیده‌ایم روایت هوراشیو استروایت «کشتارهای بی‌محابا»نه آن‌که پژوهندگان خوش‌باورِ غرق در عالم رؤیا نقل می‌کنند. چرا پولونیوس می‌میرد؟ زیرا در زمان نامناسب در مکان نامناسب قرار دارد. چرا فورتینبراس موفق می‌شود؟ زیرا در زمان مناسب در مکان مناسب قرار دارد. چرا رُزنکرانتز و گیلدنسترن می‌میرند؟

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار سرویراستار مجموعه
درباره‌ی نویسندگان
مقدمه: ساخی زِمیر
درباره‌ی (ن)شناساندن خویشتن: جان گیبسون
به صحنه آوردن خرد از طریق هملت: پل وودراف
تردید درباب خویشتن خویش به‌مثابه‌ی خودتحقق‌بخشی: پل اِی. کاتمن
«اکنونِ» وجودِ درونیِ هملت: سَنفُرد بودیک
با خویشتن خویش کمابیش صادق باشید: هملتِ شکسپیر در مقام الگویی صوری: جاشوآ لَندی
«باز کردنِ درِ دل»: چرا گفتنِ «دوستت دارم» در السینورِ هملت ممکن نیست؟: دیوید اسکالویک
اخلاق هملت: سارا بک‌ویث
تفسیر هملت: استقبالِ اولیه‌ی آلمانی‌ها: کریستین یِسدال