معرفی و دانلود کتاب سایه‌هایی بر پنجره

معرفی کتاب سایه‌هایی بر پنجره

کتاب سایه‌هایی بر پنجره دربردارنده‌ی داستان زندگی خانواده‌ای است که در یکی از بحرانی‌ترین دوران تاریخی کشور عراق به سر می‌برند. وقوع یک اتفاق ناگهانی، اوضاع این خانواده را بیش‌از‌پیش دچار سراشیبی می‌کند تا این‌که... . غائب طعمه فرمان در نگارش این داستان تاریخی سعی کرده حقایق مربوط به جامعه‌‌ی معاصر عراق و دگرگونی‌های سیاسی-اجتماعی آن را برای مخاطبان خود شرح بدهد.

درباره‌ی کتاب سایه‌هایی بر پنجره

اگرچه شعر معاصر عراق و شاعران کنونی این کشور برای مخاطبان فارسی‌زبان شناخته‌شده هستند و برخی از آثار ایشان نیز به فارسی ترجمه شده‌ است، بااین‌حال، به نظر می‌رسد به جریان داستان‌نویسی ادبیات عراق و نویسندگان آن توجه چندانی نشده. یکی از درخشان‌ترین چهره‌های داستان‌نویسی عراق، غائب طعمه فرمان (Ghaib Tumah Farman) است که به اعتقاد صاحب‌نظران حوزه‌ی ادبیات، از پیشروان رمان‌نویسی در این کشور به شمار می‌‌آید. این نویسنده توانسته جنبه‌های هنری رمان‌های خود را به نحو چشم‌گیری ارتقا بدهد و از این لحاظ، تا حدودی به شیوه‌ی داستان‌نویسی غربی نزدیک بشود‌. کتاب سایه‌هایی بر پنجره با نام اصلی «ظلال علی‌النافذة روایة» از آثار شاخص وی محسوب می‌شود که در زمره‌‌ی داستان‌های تاریخی او قرار می‌گیرد.

نویسنده در این اثر نیز مانند سایر رمان‌ها و داستان‌های خود، در تلاش بوده سیمای حقیقی جامعه‌‌ی عراق، تحولات اجتماعی آن و حقایق تلخ مربوط به تاریخ این کشور را برای مخاطبان شرح بدهد. باید اعتراف کنیم که مؤلف در بیان واقعیت‌ها، تا حد زیادی صریح بوده و سعی کرده آن‌ها را بی‌پرده برای مخاطبان خود مجسم کند.

ماجراهای کتاب حاضر به دهه‌ی شصت کشور عراق و رخدادهای سیاسی آن دوران مربوط می‌شوند؛ یعنی زمانی که کودتای بعثی‌ها به ثمر نشسته بود و جنبش انقلابی سال 1958 نیز ناکام مانده بود. غائب طعمه فرمان، در پس‌زمینه‌ی وقایع رمان خود، سعی داشته تا ابعاد سیاسی، فرهنگی و اجتماعی زندگی مردم عراق را در این دوران، به نمایش بگذارد. در این کتاب، سرگذشت یک خانواده‌ی عراقی روایت شده که اعضای آن ناگهان با واقعه‌ی ناگواری مواجه می‌شوند. واقعه‌ای که می‌تواند موجب ازهم‌گسیختگی و فروپاشی این خانواده شود. واکنش متفاوتی که هر کدام از اعضای خانواده نسبت به بحران پیش‌آمده‌ دارند، درخور توجه است.

عمو «عبدالواحد» از شخصیت‌ها و قهرمانان اصلی کتاب محسوب می‌شود. مرد میان‌سالی که به شغل نجاری مشغول است و اهالی شهر برای او احترام زیادی قائل‌اند. جدیداً فکر عبدالواحد به خاطر اتفاقی که در خانواده‌اش افتاده، مشوش شده. ماجرا از این قرار است که عروسش، «حسیبه»، بدون این‌که شوهر، پدرشوهر یا مادرشوهر خود را در جریان بگذارد، از خانه رفته و هنوز هم برنگشته. عبدالواحد که به این خاطر، آبروی خود را ازدست‌رفته می‌بیند، سعی می‌کند مدام در ذهن خود توجیهی برای این رفتار عروسش پیدا کند. مثلاً این‌که قصد داشته به خانه‌ی قدیمی‌اش سر بزند و هنگام برگشت با دیدن مخروبه‌های شهر، سرش گیج رفته و راهش را گم کرده. عبدالواحد نمی‌داند آیا غیبت عروسش از خانه، نتیجه‌ی سهل‌انگاری بوده یا عامدانه صورت گرفته.‌ بااین‌وجود، می‌داند که هر طور شده باید به علت خروج عروسش از خانه پی ببرد. ‌‌

نویسنده در این رمان، مانند آثار پیشین خود توانسته در بازنمایی درونیات شخصیت‌ها و ذهنیت آن‌ها بسیار موفق باشد. با این‌که در اثر حاضر، ماجراها از زبان راوی سوم‌شخص بیان شده‌اند اما غائب طعمه فرمان آن‌چنان در نشان دادن انگیزه‌ها و لایه‌های درونی کاراکترها ماهرانه عمل کرده که مخاطب احساس می‌کند می‌تواند به دنیای ذهن هر کدام از شخصیت‌ها نفوذ کند و به روحیات آن‌ها پی ببرد.

استفاده از جریان خودآگاه ذهن، بهره‌گیری از عنصر تداعی و فلش‌بک به اتفاقات گذشته، گفت‌و‌گوهای درونی، درهم‌تنیدگی زمان‌های گذشته و حال، وجود صداهای متداخل و متعدد، برخی از تکنیک‌ها و ابزارهایی هستند که نویسنده در ساخت و پرداخت وقایع کتاب سایه‌هایی بر پنجره، آن‌ها را به کار گرفته. مؤلف همچنین تلاش کرده تا انتقادات اجتماعی و موضوعات مد نظر خود را از زبان شخصیت‌ها بیان کند، به‌جای این‌که به‌طور مستقیم و توسط راوی آن‌ها را مطرح نماید.

روی‌هم‌رفته، اثر پیش‌رو داستانی است مجذوب‌کننده که لایه‌های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی جامعه‌ی عراق را در سال‌های گذشته برایتان ترسیم می‌نماید و در عین حال، روایت جذاب آن نیز شما را مسحور خود می‌کند.

موسی اسوار ترجمه‌ی این رمان تاریخی-سیاسی را به عهده داشته و نشر هرمس نیز آن را به مرحله‌ی چاپ و انتشار رسانده.

کتاب سایه‌هایی بر پنجره برای چه کسانی مناسب است؟

طرفداران ادبیات معاصر عراق و داستان‌های تاریخی، بدون شک از مطالعه‌ی کتاب سایه‌هایی بر پنجره لذت فراوانی خواهند برد.

در بخشی از کتاب سایه‌هایی بر پنجره می‌خوانیم

با همۀ جلوه‌های محبت و مهربانی احساس خلأ می‌کنم. انگار عطشِ کهنۀ عاطفی هنوز هم با من است. آن را با خود به دیار غربت بردم و تامّ و تمام با خود برگرداندم. آن سال که به خارج رفتم، و سال قبل از آن، و کمی پس از آن نیز، عدۀ نسبتاً پرشماری از عراق رفتند. هدف آن‌ها از جلای وطن فقط دانشجویی و ادامۀ تحصیل نبود. آن‌ها هم مثل من نیاز عاطفی خود را با خود به مغرب‌زمین و نیم‌کرۀ شمالی بردند و در هر تپش و کششِ دل و جان نشان دادند. از این بالاتر، این نیاز مثل بیماری لاعلاج گریبانگیر بعضی بود و سرانجام هم آن‌ها را به طرزی رقت‌بار از پا درآورد. در آن شهر که درس می‌خواندم، کسی را می‌شناختم که از سی سال گذشته بود. با دختری آشنا شد و در برابر او زانو زد و به لحنی ندبه‌وار گفت: «بانوی من، سال‌های گذشتۀ عمرم همه فدای تو.

من به دست تو از نو متولد می‌شوم. پس به این نوزادِ تشنۀ مهرت رحم کن. تو فقط فرمان بده، جانم را و هر چه را دارم فدای تو می‌کنم». و مال و متاع چندانی نداشت که با آن سودا کند و به الکل پناه برد. کسی دیگر را می‌شناختم که همۀ پولش را خرج دیدارهایی گذرا با دختران می‌کرد و با این تصور که از بس سیر خورده سوءهاضمه گرفته، اغلب لب به غذا نمی‌زد! نفر سومی را می‌شناختم که به خانم مدرسِ زبان که شوهر و چند بچه داشت دل باخته بود و به او پیشنهاد کرد شوهرش را ترک و با او زندگی کند وگرنه دست به خودکشی خواهد زد. او عملاً هم به راه خودکشی تدریجی رفت. کسانی را می‌شناختم که از نو متولد شدند و کسانی را سراغ داشتم که قلب و فکرشان خشکید. کسانی دیگر را نیز می‌شناختم که نیاز خود را با چند وعدۀ کثیف سکس و مشروب تسکین می‌دادند. آن‌ها از هر آنچه زندگی خود را با آن شیرین می‌ساختند روگردان شده بودند. آدم برای آنکه از صفای روح و سلامت عقل خود محافظت کند به اعصاب پولادین نیاز دارد. من حاشا نمی‌کنم که تجربه‌های غم‌انگیز داشتم، ولی این‌ها روحم را آزرده نساخت. با دختری آشنا شدم که عاشق جنگل و رودخانه، و از شهر و مردم بیزار بود. همیشه با یاد جنگل و درختان و گیاهان و پرندگان و حشرات و خزندگانِ آن زمزمه سرمی‌داد و اصرار داشت عشقِ جنگل را در دل من بنشاند.