معرفی و دانلود کتاب زنان و جامعه: قدرت و واژگونی

معرفی کتاب زنان و جامعه: قدرت و واژگونی

ماریاروزا دالا کاستا و سلما جیمز از جمله فمینیست‌های تأثیرگذاری هستند که سعی در به رسمیت شناختن خانه‌داری به‌عنوان یک شغل مولد و درآمدزا داشته‌اند. آن‌ها در کتاب زنان و جامعه، نکاتی را در خصوص نقش زنان در نظام سرمایه‌داری و تأثیر کار خانگی در ساختارهای اجتماعی و اقتصادی عنوان می‌کنند. این کتاب با دیدگاهی انتقادی روشن می‌کند که چگونه کار خانگی بی‌مزد و منت، به بازتولید نیروی کار و تداوم سرمایه‌داری کمک کرده است.

درباره‌ی کتاب زنان و جامعه

آشپزی، نظافت منزل، مراقبت از فرزندان و مدیریت امور خانه، به صورت سنتی بر دوش زنان گذاشته شده است؛ در حالی که از نظر اقتصادی، ارزشی برای آن‌ها ایجاد نمی‌کند. بسیاری از فمینیست‌ها از خانه‌داری تحت عنوان کار بدون مزد یاد کرده‌اند. زیرا نه تنها مستلزم صرف زمان و انرژی است، بلکه نقش مهمی را در عملکرد جامعه ایفا می‌کند. ماریاروزا دالا کاستا (Mariarosa Dalla Costa) و سلما جیمز دو نویسنده‌ی فمینیست تأثیرگذار هستند که در کتاب زنان و جامعه (Power of Women and the Subversion of the Community) از این رویکرد دفاع کرده‌اند.

زنان در جوامع سنتی؛ کارگران نامرئی بی‌مزد

تعبیر زیبایی تحت عنوان قدرت و واژگونی در کتاب زنان و جامعه ارائه می‌شود. این تعبیر در واقع به بررسی نقش زنان در ساختارهای اجتماعی و اقتصادی پرداخته و نشان می‌دهد که زنان چگونه می‌توانند موجب تغییرات بنیادی در جامعه شوند. اول لازم است به موضوع قدرت بپردازیم. ماریاروزا دالا کاستا و سلما جیمز، نویسندگان این کتاب، بر این باورند که زنان نقش حیاتی را در بازتولید نیروی کار و تداوم اقتصاد سرمایه‌داری ایفا می‌کنند. این نقش پررنگ زنان خانه‌دار در اقتصاد، در جوامع سنتی عملاً نادیده گرفته می‌شود و کار زنان در خانه در چشم بسیاری از مردان، نامرئی و بی‌ارزش است.

اگر زنان خانه‌دار نقش خود را در جامعه بپذیرند، تحولی در روابط قدرت ایجاد می‌شود و این همان واژگونی ساختارهای سنتی جامعه است. زنان خانه‌داری که ارزش کار خود را می‌دانند، می‌توانند نظام موجود را به چالش بکشند و تغییراتی را در آن ایجاد کنند. ایده‌ی پرداخت دستمزد برای کار خانگی، نمونه‌ای از این تلاش‌ها است که می‌تواند تعادل قدرت را دگرگون کرده و شکل عادلانه‌تری به نظام اقتصادی ببخشد. در این میان از نقش نظام آموزشی در تحمیل نظم ایدئولوژیک حاکم به‌ویژه در جوامع سنتی نمی‌توانیم غافل شویم.

به باور نویسندگان کتاب زنان و جامعه، تا زمانی که نظام سرمایه‌داری، مردان را به‌عنوان کارگران مزدبگیر به‌ خدمت می‌گیرد، میان او و پرولتاریایی که بدون مزد و منت کار می‌کند، شکافی وجود خواهد داشت. این شکاف جنسیتی، عملاً می‌تواند سوژه‌ی یک انقلاب اجتماعی باشد. سرمایه با مزد حکمرانی می‌کند و این از زمان مارکس برای همگان روشن شده است. اما چیزی که همیشه در پرده‌ای از ابهام باقی مانده، این است که دقیقاً از طریق همین مزد، می‌شود استثمار کارگران بدون مزد را سازمان داد. این شکل از استثمار، برای نظام سرمایه‌داری سودمندتر است؛ چرا که عدم وجود مزد، به نامرئی شدن استثماری که در جریان است، دامن می‌زند.

نقش سیستم آموزشی در تحمیل برده‌داری نوین

ماریاروزا دالا کاستا در کتاب زنان و جامعه، مدرسه رفتن کودکان را نیز بخشی از فرآیند استثمار کارگران بدون مزد تلقی می‌کند. به باور این نویسنده، سرمایه‌داری کودکان را از خانه بیرون می‌کند، نه برای اینکه آموزشی مولد را به آن‌ها ارائه دهد، بلکه برای اینکه آن‌ها را آماده‌ی ورود به چرخه‌ی کار کند. مدرسه کودکان را وادار می کند که نقش‌های از پیش تعیین‌شده‌ای را در جامعه بپذیرند. بدن‌های نیرومند راهی چرخه‌ی تولید می‌شوند و زنان بدون دریافت مزد، در گوشه‌ی خانه نادیده گرفته می‌شوند. این سیستم، نقش‌های مستقل و انتقادی را حذف کرده و استقلال فکری را از افراد می‌گیرد.

درست است که از انتشار کتاب زنان و جامعه بیش از پنجاه سال می‌گذرد، اما هنوز هم در بسیاری از جوامع این باور وجود دارد که کار خانگی مولد نیست و فاقد ارزش است. اما با نگاهی عمیق درمی‌یابیم که در واقع خانه‌داری نوعی خدمات اجتماعی در خدمت بازتولید نیروی کار است. یک مرد کمتر از زن از انجام امور خانه خسته نمی‌شود و برای مثال با پختن غذا برای خانواده، احساس نمی‌کند که استعدادهایش در حال شکوفایی است. سرمایه‌داری مردان را به بردگان مزدبگیر تبدیل کرده و موفق شده است که ارائه‌ی خدمات اجتماعی خانه‌داری را مختص زنان کند تا آن‌ها را در خانه نگه دارد.

فحوای کلام کتاب زنان و جامعه این است که نقش زن خانه‌دار که پشت انزوایش، کاری اجتماعی پنهان شده، باید از میان برداشته شود. تصویر زن منزوی وابسته به مزد دیگران نیز به تبع آن باید از بین برود. ماریاروزا دالا کاستا و سلما جیمز در پایان کتاب زنان و جامعه به باور نابغه نبودن زنان اشاره کرده و بر این باورند که حذف کردن زنان در اجتماع، فرصت را برای پیدا کردن نبوغ از آن‌ها گرفته است. اما حالا زنان با مبارزه‌ی مداوم برای حقوق خود می‌توانند فرصت‌های پیش رو را از آن خود کنند.

کتاب زنان و جامعه، توسط سروناز احمدی به فارسی برگردانده شده و به همت نشر افکار جدید، در اختیار شما عزیزان قرار گرفته است.

کتاب زنان و جامعه برای شما مناسب است اگر

• به‌عنوان یک زن می‌خواهید بیشتر با حقوق خود آشنا شوید.
• به‌عنوان یک انسان می‌خواهید کلیشه‌های جنسیتی را از ذهن خود بیرون کنید.
• می‌خواهید مطالعات خود را درمورد فمینیسم و اخلاق فمینیستی کامل کنید.

در بخشی از کتاب زنان و جامعه: قدرت و واژگونی می‌خوانیم

دوباره می‌گوییم که هرگز این‌چنین جلوی رشد تمامیت بدنی زن گرفته نشده، طوری که از مغز تا رحِم زن در امان نمانده است. همکاری در تولید یک قطار، ماشین یا هواپیما به همراه دیگران، با قرن‌ها جاروزدنِ چند متر آشپزخانه با یک جاروی تکراری در انزوا متفاوت است.

ما در اینجا به دنبال برابری بین زنان و مردان در ساخت هواپیما نیستیم، بلکه صرفا می‌خواهیم نشان دهیم که تفاوت میان این دو تاریخ، نه‌تنها تفاوت میان اشکال واقعی مبارزه را تعیین می‌کند، بلکه سرانجام آنچه را که برای مدتی طولانی نامرئی بوده، آشکار می‌سازد؛ یعنی اشکال مختلفی را که مبارزۀ زنان در گذشته به خود گرفته است، مرئی می‌سازد. همان‌طور که امکان رشد خلاقیت از زنان گرفته شده، آن‌ها از زندگی جنسی نیز محروم شده‌اند و زندگی جنسی بدل به کارکردی برای بازتولید نیروی کار شده است. به عبارتی، آنچه در مورد سطح تکنولوژیکی خدمات خانگی گفتیم، در مورد جلوگیری از بارداری (و از قضا در مورد کل حوزۀ زنان و زایمان) نیز صدق می‌کند؛ در مورد تحقیق درخصوص آنچه که تا همین اواخر هم مدام نادیده گرفته شده و زنانی که مجبور شده‌اند بچه‌دار شوند و حق پایان خودخواسته بارداری از آن‌ها گرفته شده است؛ وقتی همان‌طور که انتظار آن هم می‌رود، ابتدایی‌ترین روش‌های جلوگیری از بارداری نیز انجام نمی‌شوند و موفقیت‌آمیز نیستند.

سرمایه با همین سرکوبِ کامل زن، نقش او را ساخت و مرد خانواده را ابزار این سرکوب قرار داد و مرد به‌عنوان کارگر مزدبگیر و سرپرست خانواده، بدل به ابزار خاصِ این استثمار خاص که همان استثمار زنان است، شد.

فهرست مطالب کتاب

دربارۀ نویسندگان
پیش‌گفتار
یادداشت ناشر
مقدمه
پی‌نوشت‌ها
زنان و جامعه: قدرت و واژگونی
خاستگاه خانواده در سرمایه‌داری
مبارزۀ طبقاتی در آموزش
استثمار آنان که مزدی ندارند
تثبیت افسانۀ ناتوانی زنان
کارکرد سرمایه‌دارانۀ رحِم
هموسکسوالیتۀ تقسیم کار
ارزش اضافی و کارخانۀ اجتماعی
الف. مولد بودن بردگی مزدی بر پایۀ بردگی غیرمزدی
اجتماعی‌سازی مبارزۀ نیروی کار منزوی‌شده
قطب‌نمایی نو برای مبارزۀ طبقاتی
ب. بهره‌وری انفعال
کار مُرده و عذاب سکسوالیته
حملۀ «سیاسی» به زنان
1. زنان به‌عنوان مصرف‌کننده
2. زنان به‌عنوان رقیب
3. زنان به‌عنوان تفرقه‌افکن
ج. مولد بودن نظم
زنان و مبارزه برای کار نکردن
پی‌نوشت‌ها
جایگاه یک زن
زن مجرد
«هی! داری منو می‌ترسونی»
زن متأهل
فرزندان
خانواده تقسیم شده است
و بعد بچه‌ها به خانه می‌آیند
خانه
«رئیس خودت»
تجربه می‌خواهد
زندگی‌شان کاملاً جدا از یکدیگر است
زنان همدیگر را می‌شناسند
رابطه‌ای جدید
زن کارگر
همان‌جا که خود زن می‌خواهد باشد
ازاین‌به‌بعد، ما
زنان اتحادیه و شرکت
همۀ زنان می‌دانند
پی‌نوشت‌ها
نمایه