معرفی و دانلود کتاب روایت رنه ولک از ادبیات تطبیقی

معرفی کتاب روایت رنه ولک از ادبیات تطبیقی

رنه ولک یکی از استادانِ سرشناس ادبیات بود که با آرا و نظریات بدیع خود، تأثیری مانا بر حوزه‌ی نقد و نظریه‌ی ادبی در اروپا و آمریکا بر جای گذاشت. در کتاب روایت رنه ولک از ادبیات تطبیقی مخاطب گزیده‌ای از نوشته‌های ولک در باب ادبیات تطبیقی خواهید بود. از جمله‌ی این نوشته‌ها، مقاله‌ای‌ست خواندنی با عنوان «نام و ماهیت ادبیات تطبیقی».

درباره کتاب روایت رنه ولک از ادبیات تطبیقی

رنه ولک یکی از مهم‌ترین نظریه‌پردازان ادبی معاصر بود که بر اهمیت ادبیات تطبیقی، به عنوان حوزه‌ای مطالعاتی که پژوهیدن در باب آن ضرورتی بی‌چون‌وچرا در راستای نیل به فهمی دقیق و جامع درباره‌ی ماهیت ادبیات دارد، تأکید نمود. ولک ادبیات تطبیقی را حیطه‌ای می‌دانست که در آن مباحث مرتبط با نقد و نظریه‌ی ادبی، با مباحث و آرای برآمده از رشته‌ی تاریخ ادبیات تماس پیدا می‌کند. به عبارتی، ادبیات تطبیقی نزد رنه ولک حوزه‌ای میان‌رشته‌ای بود؛ حوزه‌ای که پرداختن به آن مستلزمِ تسلط بر مباحث تاریخی و نظریِ بسیاری به شمار می‌رود. ولک یکی از معدود استادان و نظریه‌پردازانی به شمار می‌رود که از این تسلط برخوردار بود. او صحت این مدعا را با انبوه نوشته‌های درخشان و بصیرت‌بخش خود در حوزه‌ی نقد و نظریه‌ی ادبی به اثبات رسانیده است. در کتاب روایت رنه ولک از ادبیات تطبیقی مخاطب گلچینی از این نوشته‌ها خواهید بود، که موضوع جملگی آن‌ها ادبیات تطبیقی‌ست.

کتاب روایت رنه ولک از ادبیات تطبیقی از پنج مقاله‌ تشکیل شده است. این مقالات که هر یک در نوع خود از آثار مهم نویسنده به شمار می‌روند، به ترتیب عناوین پیش رو را بر خود دارند: «بحران ادبیات تطبیقی»، «امروزِ ادبیات تطبیقی»، «نام و ماهیت ادبیات تطبیقی»، «حمله به ادبیات» و «نابود کردن مطالعات ادبی».

ولک با نگارش مقالات نام‌برده و شماری دیگر از آثار مهم و تأثیرگذار، بدل به پایه‌گذارِ مکتبِ آمریکاییِ ادبیات تطبیقی شد. مکتبی که در آن، برخلاف مکتب فرانسوی ادبیات تطبیقی، ادبیات پدیده‌ای جهان‌شمول به شمار می‌رود که برای بررسی آن، باید بر تعصبات و پیش‌داوری‌های ملی‌گرایانه فائق آمد، و انگاره‌ی برتری زبان و ادبیاتی خاص بر زبان‌ها و ادبیات‌های دیگر را، یک‌سره کنار گذاشت.

یکی از مهم‌ترین مقالات کتاب پیش رو، مقاله‌ی بحران ادبیات تطبیقی‌ست، که اول‌بار در در دومین همایش انجمن بین‌المللی ادبیات تطبیقی عرضه شد. ولک در این مقاله به مخالفت با دستگاهِ مفهومی حاکم بر مکتب فرانسوی ادبیات تطبیقی برخاسته، و اثبات‌گراییِ قرنِ نوزدهمیِ مستتر در این مکتب را به باد انتقاد گرفته است. مقاله‌ی مذکور، امروزه یکی از نوشته‌های کلاسیک حوزه‌ی نقد و نظریه‌ی ادبی به شمار می‌رود. دیگر مقالات کتاب روایت رنه ولک از ادبیات تطبیقی نیز، به سان مقاله‌ی نام‌برده، در جریان رشد و تحول ادبیات تطبیقی نقشی مهم ایفا نموده‌اند.

کتاب روایت رنه ولک از ادبیات تطبیقی توسط سعید رفیعی خضری به زبان فارسی ترجمه شده و از سوی نشر چشمه در اختیار مخاطبین علاقه‌مند قرار گرفته است.

کتاب روایت رنه ولک از ادبیات تطبیقی مناسب چه کسانی است؟

علاقه‌مندان به مباحث حوزه‌ی نقد و نظریه‌ی ادبی، مخاطبین اصلی کتاب روایت رنه ولک از ادبیات تطبیقی به شمار می‌روند.

با رنه ولک بیشتر آشنا شویم

رنه ولک (René Wellek) یکی از استادانِ بزرگ و به‌نامِ ادبیات در جهان انگلیسی‌زبان بود. او که اصالتی اتریشی داشت و شهروندی آمریکایی محسوب می‌شد، به سال 1903 دیده به جهان گشود و در سال 1995، پس از عمری فعالیتِ نظری و پژوهشی درخشان در حیطه‌ی نقد و نظریه‌ی ادبی، و پرورش شاگردانی مطرح و سرشناس، روی در نقاب خاک کشید. «تاریخ نقد جدید» عنوان مهم‌ترین اثر رنه ولک است؛ کتابی هشت‌جلدی که در آن، جریان نقد ادبی جدید در ممالک اروپایی و آمریکا، با رویکردی تاریخی به تفصیل مورد بحث قرار گرفته است. کتاب تاریخ نقد جدید توسط سعید ارباب شیرانی به زبان فارسی ترجمه شده. از میان دیگر آثار رنه ولک می‌توان به عناوینی چون «روایت رنه ولک از ادبیات تطبیقی» و «نظریه‌ی ادبیات» اشاره کرد.

در بخشی از کتاب روایت رنه ولک از ادبیات تطبیقی می‌خوانیم

دست‌کم از زمان آریستارخوس، در اسکندریه، که 145 سال قبل از مسیح به دیار باقی شتافت؛ پیکره‌ای از دانش، یا اگر ترجیح می‌دهید، علم ادبیات، در طول سده‌ها پدید آمده است. در دوران نوزایی، احیا و مدون گشته و در اواخر قرن نوزدهم جنبش رمانتیسم نیروی محرکِ تثبیت و گسترش فوق‌العاده‌ی آن شده است. با وجود تغییرات اساسی در روش‌ها و توجهات خاصی که در نیمه‌ی اول این قرن رخ داده است، می‌توان گفت که دانش‌پژوهی ادبی، حداقل در همه‌ی کشورهای غربی، دو قرن است که بی‌وقفه گسترش یافته است.

در مطالعات ادبی، سه شاخه‌ی اصلی را می‌توان بازشناخت. شاخه‌ی اول نظریه است که به اصول، مقولات، کاربردها و معیارهای ادبیات در کل مربوط می‌شود. نظریه، اصطلاحی است که اکنون در نسبت با اصطلاح قدیمی‌تر «بوطیقا» ارجح است زیرا اصطلاح بوطیقا به نظر محدود به نگارش منظوم می‌شود و هنوز معانی ضمنی قواعد تجویزی را در خود دارد. شاخه‌ی دوم مطالعه‌ی آثار مسلم ادبی است که گه‌گاه با نقد یکی دانسته یا نقد عملی نامیده و در آن تلاش می‌شود تا اثر یا آثاری، برای مثال، از یک اثرآفرین یا یک نوع ادبی؛ توصیف، تحلیل، مشخص، ارزیابی و تفسیر شود. تفسیر اگرچه تنها یکی از اَعمال در فرآیند نقد است، مع‌هذا بحث‌های بسیاری در خصوص نظریه‌ی آن بالا گرفته است، به ‌طوری که اصطلاح قدیمی و کلامی علمِ تأویل دوباره مطرح شده است. شاخه‌ی سوم تاریخ ادبی است که اغلب به آن در فضای تاریخ سیاسی، اجتماعی و فکری نگاه می‌شود. زندگی‌نامه‌نویسی ادبی یکی از زیرشاخه‌های تثبیت‌شده‌ی تاریخ ادبی است. در مطالعات ادبی، این سه شاخه به یکدیگر پیوسته‌اند. نظریه‌ی ادبی بدون نقدِ مبتنی‌بر واقعیت و بدون تاریخ نمی‌تواند وجود داشته باشد؛ نقد هم بدون نظریه و تاریخ وجود ندارد و تاریخ ادبی هم بدون فرضیات نظری و بدون نقد امکان وجود ندارد.

این پیکره‌ی دانشِ در حال رشد با پیامدهای گسترده، به بر پا کردن و مطابقه‌ی رشته‌های مشابه، مانند مطالعه‌ی هنرهای زیبا (گاهی در زیبایی‌شناسی گنجانده یا به ‌عنوان تاریخ هنر توسعه داده می‌شود)، مطالعه‌ی موسیقی، موسیقی‌شناسی، تاریخ موسیقی و جز این‌ها نظر دارد. مطالعه‌ی روابط میان هنرها و خصایص مشترک‌شان از علایق روبه‌افزایش بوده است. این جریان به زیبایی‌شناسی و فلسفه‌ی هنر منتج می‌شود.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه‌ی مترجم
بحران ادبیات تطبیقی
امروزِ ادبیات تطبیقی
نام و ماهیت ادبیات تطبیقی
حمله به ادبیات
نابود کردن مطالعات ادبی
یادداشت‌ها
واژه‌نامه‌ی فارسی لاتین
واژه‌نامه‌ی لاتین فارسی
نمایه