معرفی و دانلود کتاب دیدگاه تحلیل رفتاری از رشد کودک

معرفی کتاب دیدگاه تحلیل رفتاری از رشد کودک

کتاب دیدگاه تحلیل رفتاری از رشد کودک نوشتۀ هنری دی اشلینگر، مراحل رشد کودکان را از نظر جسمی، عاطفی، اجتماعی، رفتاری و ... از زمان تولد تا دو سالگی تحلیل و بررسی می‌کند.

منظور کتاب دیدگاه تحلیل رفتاری از رشد کودک (A behavior analytic view of child development) دو چیز است: اول اینکه هنری دی اشلینگر (Henry D. Schlinger) تحلیل رفتاری را به شما معرفی کند؛ دوم اینکه نشان بدهد چطور تحلیل رفتاری به طور سودمند برای تفسیر تحقیقات موجود در روان‌شناسی رشد استفاده شود.

این کتاب از دو بخش عمده تشکیل شده است. سه فصل اول به مفهوم نظریه در روان‌شناسی رشد پرداخته می‌شود. در فصل یک درباره‌ی علم تعریف و چندین معیار برای ارزیابی نظریه علمی بحث شده است. در فصل دو ویژگی‌های اصلی رویکرد سنتی در روان‌شناسی رشد بیشتر به عنوان تئوری‌های ساختاری مبتنی بر داده‌های همبستگی الگو ارائه می‌شود. فصل سه تحلیل رفتاری را معرفی می‌کند که در سرتاسر کتاب برای تفسیر تحقیقات رشدی استفاده خواهد شد. فصل چهار تا ده، دومین بخش عمده را تشکیل می‌دهند؛ در اینجا تحلیل رفتار برای تفسیر تحقیقات رشدی در حافظۀ کودک، رشد حرکتی (فصل 5)، توسعه ادراکی (فصل 6)، رشد شناختی (فصل 7)، رشد زبانی (فصل 8) رشد رابطۀ دلبستگی (فصل 9) و رشد رفتار اجتماعی (فصل 10) آمده است.

اگر چه این کتاب می‌تواند به عنوان منبع اصلی در رشته‌های کودک یا روان‌‌شناسی کودک به کار رود، به همان اندازه می‌تواند برای معلمی کاربردی باشد که از یک کتاب درسی استاندارد در زمینۀ رشد کودک استفاده می‌کند.

در بخشی از کتاب دیدگاه تحلیل رفتاری از رشد کودک می‌خوانیم:

مفهوم تعامل افراد با محیط در نظر پیاژه شبیه آن چیزی است که در نظریه تحلیل رفتاری وجود دارد. ابتدا، هر دو دیدگاه تصور می‌کنند که رفتار ارگانیسم در یک محیط فعال می‌شود، هر چند مفهوم پیاژه‌ای و تحلیل‌گران رفتاری احتمالاً یکسان نیست. دوم، هر دو گروه باور دارند که رفتار کودک دائماً با محیط سازگار است. تفاوت عمده در فرآیندهای پیشنهادی برای توصیف انطباق رفتاری است. در رویکرد پیشنهادی پیاژه، این ارگانیسم است که (با جذب یا انطباق) سازگار می‌شود؛ در حالی که در دیدگاه تحلیل رفتاری این پیامدهای عمل انتخابی در رفتار ارگانیسم است که به تدریج رفتار او را شکل می‌دهد.

در سیستم پیاژه‌ای، سازمان‌دهی و سازگاری از روی نیت هستند، هر چند فرآیندها لزوماً آگاهانه نیستند و در نتیجه نشانگر یک رویکرد و غایت شناختی است. دیدگاه تحلیل رفتاری همچون نظریه تکامل داروین، طرفدار انتخاب طبیعی است. به عقیده تحلیل‌گران رفتاری، مقصود پیاژه از جذب این است که محرک‌هایی که در گذشته اتفاق می‌افتد رفتار را در آینده هم تداعی می‌نماید؛ این همان اصل کنترل محرک است. همان‌گونه که احتمال تغییرات کوچک نتایج رفتاری مؤثر را به وجود می‌آورد به همین ترتیب اگر رفتار در تولید همان نتایج چندان موفق عمل نکند (خاموشی) تنوع آن رفتار را افزایش می‌دهد و در نتیجه تحت کنترل مجموعه محرک فعلی درمی‌آید.

این تفسیر دیدگاه تحلیل رفتاری از مفهوم انطباق در نظریه پیاژه است. تفاوت بین این دو رویکرد به آسانی در مثال بالا دیده می‌شود. در دیدگاه تحلیل رفتار، فرآیند جذب و انطباق نسبتاً ساده هستند. به عنوان یک محرک تمیز، مثلاً دیدن جغجغه رفتار چنگ زدن را که در موقعیت‌های مشابه در گذشته موفقیت‌آمیز بوده، تداعی می‌کند. اگر جغجغه با فاصله زمانی نشان داده شود در آن صورت باید رسیدن قبل از چنگ زدن جایگزین شود، بنابراین، ممکن است شکل خاصی از چنگ زدن با اشکال قبلی آن تفاوت داشته باشد. از آن جا که تغییرات ذاتی در رفتار وجود دارد، برخی از تغییرات در رسیدن و چنگ زدن موفقیت‌آمیز و برخی دیگر منجر به شکست هستند. در زمان کوتاهی، تغییرات غالباً موفق، با احساس و شاید صدای جغجغه که در پی آن‌ها می‌آید تقویت شده است. در مقابل، دیدگاه پیاژه‌ای‌ها این است که نوزادان با مشکلات زیادی روبرو می‌شوند و بایستی آن‌ها را حل کنند. نوزادان به سادگی نمی‌رسند و چنگ نمی‌زنند، بلکه آن‌ها اشیاء را «ادغام می‌کنند» و «انتقال می‌دهند» و به آن‌ها از نو «معنی اختصاص می‌دهند» پس از توصیف نوزادان به عنوان خالق اعمالشان به نظر نمی‌رسد که ادامه بحث «جذب» و «انطباق» جغجغه توسط نوزادان لازم باشد هر چند اگر جذب و انطباق در درون یا بیرون اعمال آن‌ها باشد.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه
فصل یکم: علم
تعریف نظریه علمی
حقیقت در برابر نظریه در علم
قوانین علمی
نظریه علمی
پیش‌بینی علمی
تفسیر علمی
معیارهای ارزیابی نظریه علمی
کلیت (یا مشمول)
آزمون‌پذیری
اعتبار بیرونی (دقت و صحت)
نتیجه‌بخشی (استفاده)
سادگی (امساک)
درک علمی
خلاصه
فصل دوم: روان‌شناسی رشد
مفهوم رفتار در روان‌شناسی رشد
رویکرد سازه‌ای در رفتار
روش ساختاری و تببین‌های رفتار
پژوهش و نظریه در روان‌شناسی رشد تحقیق همبستگی
تحقیق همبستگی و مرحله نظریه
مشکلات رویکرد ساختاری در تغییر رفتار
ارزیابی نظریه رشد
خلاصه
فصل سوم: تحلیل رفتار
تحلیل رفتار
اسکینر و نظریه در علم
واحد اساسی در تحلیل رفتار
محیط
دیدگاه سنتی درباره محیط
دیدگاه تحلیل رفتار در محیط
منبع کنترل
نقش استنتاج در تحلیل رفتار
طبقه‌بندی رفتارتحلیل
نقش‌های محرک
نقش‌های یادآوری‌کننده
عملکردهای تابع تغییر
دیدگاه تحلیل رفتار درباره رشد
مفهوم رشد
ژن، مغز و انعطاف‌پذیری رفتاری
علیت تقریبی و نهایی
استفاده از تفسیر تحلیل رفتاری
رویکردهای شناختی و تحلیل رفتاری در رفتار
خلاصه
فصل چهارم: رشد حافظه
رشد حافظه
مفهوم حافظه در روان‌شناسی رشد
تحقیق بر روی حافظه نوزاد
حافظه تشخیص بصری
آزمایش با استفاده از محرک تکی در روش‌های ایجاد عادت
آزمایش با استفاده از روش مقایسه جفت‌سازی (ترجیح تازگی)
آزمایش با استفاده از روش‌های تمیز جدید
آزمایش با استفاده از روش‌های شرطی‌سازی عامل
نشانه‌های حافظه بلندمدت در نوزادان
بازیابی خاطرات فراموش شده
کنترل محدود در حافظه
دیدگاه شناختی و تحلیل رفتاری در حافظه
خلاصه
فصل پنجم: رشد حرکتی
رشد حرکتی
مفاهیم اساسی در رشد حرکتی
بلوغ و تجربه رشد حرکتی
تصورات قالبی موزون و بازتاب‌ها
تصورات قالبی موزون
بازتاب‌ها
مقوله‌های ساختاری در رشد حرکتی
کنترل بدن
کنترل ژستی یا وضعیتی
تحلیل رفتار و کنترل ژستی
کنترل انتقالی
خزیدن و سینه‌خیز رفتن
راه رفتن
کنترل حرکتی در تحلیل رفتاری
کنترل ارادی
تحلیل رفتاری از رسیدن و گرفتن
تقویت‌کننده‌های زیست‌بوم
کنترل ارادی یا کنترل غیرارادی
دیدگاه رفتارشناسی و دیدگاه تحلیل رفتار درباره رشد حرکتی
خلاصه
فصل ششم: رشد ادراکی
رشد ادراکی
احساس و ادراک
رفتار ادراکی بصری
ادراک عمق
محرک کنترل دو چشمی
کنترل محرک حرکتی
چشم‌انداز خطی
اندازه آشنا
دیدگاه تحلیل رفتار در عمق مناسب پاسخ
ادراک شی‌ء
رویکردهای سنتی در ثبات اندازه ادراکی
آزمایشات بر روی ثبات اندازه
دیدگاه تحلیل رفتاری در مورد رفتار شی‌ء مناسب
دیدگاه تحلیل رفتار در مورد ثبات اندازه
دیدگاه تحلیل رفتار در مورد رسیدن با هدایت بصری
خلاصه
فصل هفتم: رشد شناختی
رشد شناختی
مفاهیم پیاژه‌ای
سازمان‌دهی و انطباق
ساختارهای روان‌شناسی
طرحواره‌ها
دوره حسی – حرکتی رشد شناختی
خرده مراحل رشد حسی حرکتی
مرحله 1: تولد تا یک ماهگی
مرحله 2: یک تا چهار ماهگی
مرحله 3: چهار تا هفت ماهگی
مرحله 4: هفت تا ده ماهگی
مرحله 5: ده تا هجده ماهگی
مرحله 6: هجده تا بیست‌وچهار ماهگی
تقلید و ثباتشی
دیدگاه پیاژه درباره تقلید
تقلید مصنوعی
جستجوی رفتار و پایداری شی‌ء
مفهوم شی‌ء در طول مرحله 1 تا 3
مرحله 4: خطای جستجوی AB
خلاصه
فصل هشتم: رشد زبان
رشد زبان
درک گفتار
رفتار ادراک مطلق در نوزادان
رشد مرحله ماقبل گفتار
گریه کردن
اولین صداهای شبه زبانی
حروف نامفهوم
رشد گفتار
دیدگاه ساختاری در مقابل دیدگاه تحلیل رفتاری
تولید کلمه تکی
نام‌گذاری
حدود
تولید چندین واژه
دوره تک‌واژه‌ای
دوره واژه‌ای
دستور زبان و تولید جملات
صرف قاعده‌مند
سرعت جذب
زبان عام
ماهیت و پرورش زبان
انتقادات از برهان چامسکی درباره دستور زبان جهانی
سبک دیدگاه تحلیل رفتار درباره زبان در کتاب‌های رشد
نقش تقویت در اکتساب زبان
کودک به عنوان دریافت‌کننده منفعل محیطی
زبان ذاتاً مولد (خلاق)
خلاصه
فصل نهم: رشد اجتماعی و عاطفی (بخش یکم)
روابط دلبستگی
تعریف دلبستگی
تفسیر نظریه دلبستگی بالبی
دیدگاه تکاملی - رفتارشناسی بالبی
مفهوم مکانیسم مدل‌های درونی بالبی
رفتارهای دلبستگی
رفتار نشانگر
گریه
لبخند
رفتارهای مجاورت - ایجاد و مجاورت - حفظ
رفتارهای دلبستگی در حیوانات پیش‌اجتماعی
رفتار دلبستگی در حیوانات نیازمند مراقبت
رشد رفتارهای «مربوط به ترس»
اضطراب جدایی
اضطراب غریبه
تحلیل رفتاری و رشد اجتماعی - عاطفی
تقویت اجتماعی
محرک تمیز اجتماعی
رابطه اجتماعی
خلاصه
فصل دهم: رشد اجتماعی و عاطفی (بخش دوم)
رشد اجتماعی و عاطفی (بخش دوم)
دیدگاه‌های رشد اخلاقی
دیدگاه سنتی رشد اخلاقی
دیدگاه تحلیل رفتار درباره رشد اخلاقی
رشد رفتار اجتماعی
مشکل تعریف
دسته‌بندی‌های قراردادی از رفتار اجتماعی
مشارکت
اشاره کردن
کمک کردن
همکاری
همدلی
تعریف همدلی
گریه واکنشی در نوزادان
انطباق مؤثر در بازی مادر و نوزاد
تفسیر نشانه‌های چهره‌ای هیجانات
مشارکت هیجانی و انگیزشی اجتماعی
ریشه‌های واکنش همدلانه و رفتار اجتماعی
خلاصه
فهرست منابع