معرفی و دانلود کتاب دل و دشنه: مجموعه نمایشنامه

معرفی کتاب دل و دشنه: مجموعه نمایشنامه

کتاب دل و دشنه اثر محمدرضا آریان‌ فر متشکل از سه نمایشنامه است که فضای تاریخی آن‌ها به دوران قاجار و پهلوی باز می‌گردد. مضمون اصلی این کتاب ترسیم خلق‌وخوی پهلوانی و جدال خیر و شر است که ذیل سه روایت مختلف به تصویر درمی‌آید. هم‌چنین در لابلای داستان‌های این کتاب ردی از دو مفهوم عشق و عزت را می‌توان یافت.

درباره‌ی کتاب دل و دشنه

محمدرضا آریان‌فر در کتاب دل و دشنه سه نمایشنامه را روایت می‌کند که هر سه مربوط به دوران قاجار و پهلوی هستند. مضمون کلی هر سه داستان مرتبط با پهلوانی و جوانمردی است. آریان‌فر در لابلای داستان‌هایش اهمیتی را که برای دو مفهوم عشق و عزت قائل است به‌خوبی نشان می‌دهد. به ادعای نویسنده سه نمایشنامه‌ای که آن‌ها را ذیل عنوان دل و دشنه گردآوری کرده است، از دل مطالعاتی بیرون آمده‌اند که او در موضوع خصلت و خوی پهلوانان ایرانی انجام داده است. این سه نمایشنامه با نام‌های «دل و دشنه، مویه کور و نقل آخر»در ژانر درام نوشته شده‌اند. ویژگی اصلی این درام‌ها مواجه‌ی خیر و شهر در آن‌ها و نمایش امکان ظهور پهلوان برای کمک به پیروزی خیر در برابر شر است. ریشه‌ی این نزاع را در میان آثار کهن ادبیات ایران نیز می‌توان یافت. پهلوان در لحظه‌ی جدال خیر و شر احساس ترس و امید را به صورت همزمان تجربه می‌کند. نیروی شر همواره قدرت و جذابیتی دارد که افراد را به سوی خود جذب می‌کند اما جوانمردی و صداقت پهلوان را به سمت نیروی خیر فرامی‌خواند؛ در نهایت پهلوان در جدال با خویشتن باید تصمیم بگیرد که در کنار کدام سو بایستد و علیه کدام سو بجنگد.

نمایشنامه‌ی اول که هم‌نام با عنوان کتاب است، اثری تمثیلی است. این داستان جلوه‌ای از تاریخ معاصر ایران دارد و در دوران رضا خان روایت می‌شود. نمایشنامه‌ی دوم، یعنی «مویه کور»نبرد خیر و شر را در قالب یک داستان عاشقانه و یک کینه‌ی قدیمی به نمایش درمی‌آورد. نمایشنامه‌ی سوم با عنوان «نقل آخر» از یک قهوه‌خانه آغاز می‌شود و نوعی از مکاشفه‌ی درونی را به تصویر می‌کشد.

کتاب دل و دشنه مناسب چه کسانی است؟

این کتاب برای علاقمندان به نمایشنامه و داستان‌های تاریخی که اتفاقات آن از دل واقعیت‌های جامعه بیرون آمده است، بسیار مناسب خواهد بود.

با محمدرضا آریان‌ فر بیشتر آشنا شویم

محمدرضا آریان‌فر، نویسنده، شاعر و نمایش‌نامه نویس ایرانی، متولد سال 1332 در خرمشهر است. از میان دفترهای شعری او می‌توان به «جهانی ایمن‌تر از تبسم‌های تو نیست»و «سهمی از همه‌ی ترانه‌ها» اشاره کرد. از نمایشنامه‌های او نیز می‌توان «دو روایت جامانده، زهور و مکث روی ریشتر هفتم» را نام برد.

در بخشی از کتاب دل و دشنه می‌خوانیم

شازده: دلمان را به جلال و جبروت اعلیحضرت خوش کرده بودیم که متمردین و معترضین به مردم و نوامیس مردم را یا در بند کرده یا زیر خاک، اما روزی نیست که راپرت نرسه دستمان که کوچه‌های شهر، آن هم پایتخت ناامن و آدم اصلاً و ابداً امنیت نداره، مشتی الواط جُوَلق یا با قمه و شوشکه یا با تفنگ حسن موسا یا رولت روسی عابرین را لت و پار می‌کنن و براشون پیر و جوان و بزرگ و کوچک و نوچه و... پهلوان فرقی نداره / مکث / برو مصیب کار را تمام کن، چل و چو و چو انداختنش با تو و نوچه‌هات!

مصیب: اطاعت حضرت والا / مکث / اما اگه حضرت اشرف رخصت بدن بنده کهتر صحبتی باهاش بکنم... شاید توفیری شد.

شازده: مگه نشنیدی پیغام رو مصیب؟!

مصیب: همون‌طور که قبلاً عرض شد مرگ واسه آدمی که همیشه سر از طاعت حکومت و نماینده دولت برداشته، خیلی کمه قربان / شازده خیره به او / ننه خدابیامرزم همیشه می‌گفت بوم رو آدم بیفته و نوم نیفته، بمیره این جماعت مُرده‌پرست، فردا فی‌الفور ازش شهید می‌سازن و صاحب بقعه و بارگاش می‌کنن، نه حضرت والا این آدم‌هارو بایس کوچیک کرد و سنگِ دمِ پا که هر کس رسید بامبی بکوبه سرش / مکث / قربان فکر نمی‌کنین این مرگ بهتره؟ / وسوسه‌بار / تیپا خوردن و تو سر خوردن... کوچیک شدن و خنده‌زار شدنِ کس و ناکس!

شازده: / متفکر و متبسم انگشتر خود را در‌می‌آوَرَد / چندان خنگ و احمق به نظر نمی‌رسی مردک، خوب می‌دونی چطور بزِ نر را بدوشی! / انگشتر را کف دست او می‌گذارد / وادارش کن مصیب اگه زورخونه مرشد حشمت رو می‌خوای / می‌خندد/ تماشا داره جنگ دو خروس لاری...

فهرست مطالب کتاب

دل و دشنه
مویه‌ کور
نقلِ آخِر